Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti İslam İbrahimov

Torpaq kadastrı aşağıdakı tərkib hissələrdən 
ibarətdir: 
1.
torpağın qeydə alınması; 
2.
torpağın kəmiyyət və keyfiyyətcə uçota alınması; 
3.
torpaqların bonitirovkası (keyfiyyətcə qiymət-
ləndirilməsi); 
4.
torpağın iqtisadi cəhətdən qiymətləndirilməsi; 
5.
torpaq kadastr xəritələrinin tərtib edilməsi. 
Torpaq sahələri üzərində hüquqların dövlət qey-
diyyatı dövlət torpaq kadastrının hüquqi tərəfidir. O, 
Azərbaycan Respublikasının sərhədləri daxilində möv-
cud torpaq mülkiyyətçilərinin, istifadəçilərinin və icarə-
çilərinin torpaq üzərində hüquqlarının qorunması prinsi-
pini təmin edir. Torpaq sahələri üzərində hüquqların 
dövlət qeydiyyatının uçot-qeydiyyat vahidi kimi torpaq 
sahəsi götürülür. Torpaq sahəsinin uçot-qeydiyyat vahi-
di kimi götürülməsi onun torpaq mülkiyyətçiləri, istifa-
dəçiləri və icarəçiləri üçün həm torpaqdan istifadə hüqu-
qunun obyekti, həm də təsərrüfat və digər fəaliyyət nö-
vünün obyekti kimi çıxış etməsi ilə əlaqədardır. 

---

197
Torpaq sahələri üzərində hüquqlar, o cümlədən hü-
quqi və fiziki şəxslərin, habelə dövlət orqanlarının və 
bələdiyyələrin hüquqları, onları yaradan əsaslar müda-
fiə olunmaq məqsədilə dövlət torpaq kadastrından və 
dövlət torpaq reyestrində qeydiyyatdan keçirilməlidir. 
Torpaq sahələri üzərində hüquqların dövlət qey-
diyyatı, dövlət torpaq kadastrının tərkib hissəsi kimi tor-
paqların hüquqi baxımdan öyrənilməsini təmin edir. 
Ona görə də ehtiyatların hüquqi və təbii-təsərrüfat baxı-
mından öyrənilməsi dövlət torpaq kadastrının əsas vəzi-
fələrindəndir. 
Meşələrin dövlət kadastrı
meşə fondunun qey-
diyyatı, onun ekoloji, iqtisadi, kəmiyyət və keyfiyyət cə-
hətdən qiymətləndirilməsidir. 
Dövlət meşə kadastrı meşə təsərrüfatının idarə 
edilməsində, onun təşkilində və meşə fondundan istifa-
də ilə əlaqədar olmayan məqsədlər üçün meşə torpaqla-
rının qeyri-meşə torpaqlarına keçirilməsində və (və ya) 
meşə fondu torpaqlarının geri alınmasında, meşə fon-
dundan istifadə üçün ödəmələrin miqdarının müəyyən 
edilməsində, meşə istifadəçilərinin və meşə təsərrüfatı 
işləri aparan şəxslərin təsərrüfat fəaliyyətinin qiymətlən-
dirilməsində istifadə olunur. 
Dövlət meşə kadastrının aparılmasını müvafiq icra 
hakimiyyəti orqanı həyata keçirir. 
Dövlət meşə kadastrı göstəricilərinin siyahısı və 
meşələrin iqtisadi qiymətləndirilməsinin metodikası mü-
vafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir. 
Dövlət meşə kadastrının aparılması qaydası Azər-
baycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqa-

---

198
nı müəyyən edir. 
Su kadastrı – 
vahid metodika üzrə tərtib olunan 
su obyektləri, səthi və yeraltı sular haqqında hidroloji 
məlumatların məcmusudur. Su kadastrı su resurslarının 
qiymətləndirilməsi, su təchizatının xarakteristikası və 
ayrı-ayrı ərazilərdə su resurslarından istifadə planlarının 
tərtib edilməsi üçün nəzərdə tutulmuşdur. 
Təcrübədə, su və torpaq kadastrı ilə yanaşı, vergi 
və sənət kadastrlarından da istifadə edilir.