Pulun
diktaturası
80
Argentinanın paytaxtında minlərlə insanın iştirak etdiyi
anti-Amerika mitinqind
ə çıxış edən Çaves Corc Buşu «siyasi
me
yit» adlandırmışdır. Onun fikrincə, Amerika tarixində
Corc Buş amerikalıların ən az etimad göstərdiyi prezident-
dir
1
.
«CNN»-nin t
əsisçisi, mediamaqnat Ted Terner Amerika
prezidentinin İraq siyasətini şiddətli tənqid edib. Onun
sözl
ərinə görə, bomba atmaq insanları başqa cür düşünməyə
m
əcbur etmək üçün yaxşı üsul deyil, mentaliteti yalnız təhsil
d
əyişir. Ternerin fikrincə, Buş vəziyyətə obyektiv yanaşmır:
«Bar
mağı nüvə düyməsində olan bu oğlan – yalnız «dəyişmiş»
s
ərxoşdan başqa bir şey deyil». O, qeyd edirdi ki, Corc Buş ey-
ni zamanda 1986-
cı ildə sərxoş vəziyyətdə maşın idarə etdiyinə
gör
ə günahkardır. Sonralar Buşun özü prezident olandan sonra
1980-
cı illərdə spirtə qurşandığını, daha sonralar isə İraqa hücu-
mun s
əhv olduğunu, ona səhv məlumatlar verildiyini etiraf et-
mişdi.
Kubanın siyasi lideri Fidel Kastro ABŞ prezidentini
«apo
kaliptik şəxsiyyət» (faciəvi şəxsiyyət) adlandırıb. C.Bu-
şun İraq və Əfqanıstanda hərbi əməliyyatların maliyyələşdiril-
m
əsi ilə bağlı konqresin hər iki palatası tərəfindən qəbul edil-
miş qanun layihəsini imzalaması münasibəti ilə bu açıqlamanı
ve
rib. Yazılı bəyanatında Kastro ABŞ prezidentini ictimai rəylə
manipulyasiya etm
əkdə, «saxta rasionallıqda» günahlandırıb.
Avropa Birliyinin Portuqaliyada keçiril
ən sammiti zama-
nı Rusiyanın prezidenti Vladimir Putin İrana qarşı daha sərt
sank
siyaların tətbiqi haqda çağırışlar edən
Amerika rəhbərli-
yini «
əlində iti bıçaq yellədən manyaklara» bənzətmişdir.
1
Qeyd: Latın Amerikasının ən böyük neft ixracatçısı olan Venesuella ABŞ-
a h
ər gün 1,5 milyon barel neft satır. Uqo Çaves ABŞ hökumətinin onu
öldürm
əyi planlaşdırdığını iddia edirdi: “Əgər ölsəm bütün məsuliyyət Corc
Buşun üzərinə düşür.” İqtidarda olandan Uqo Çaves Vaşinqtonun tənqid və
t
əzyiq hədəfinə çevrilib. ABŞ-ın keçmiş dövlət katibi Kondoliza Rays
Çavesi Latın Amerikasının neqativ qüvvəsi adlandırmışdır.
Pulun
diktaturası
81
2004-cü ild
ə ABŞ-da çıxan «Newsweek» jurnalına müsa-
hib
ə verən ABŞ-ın dövlət katibi olmuş, məşhur siyasətçi Zbiq-
nev Bjezinski qeyd etmişdir ki, ikinci inaqurasiya nitqinə
başlamazdan əvvəl prezident Buş özünə belə bir sual ver-
m
əlidir: Ruzvelt, Çörçill və Trumen arasında hansı ümumi
c
əhətləri tapmaq olar? Nəyin hesabına onlar dünya miqyas-
lı siyasi fiqurlar sayılırlar?
Doğrudur, alimlər bu tarixi şəxsiyyətlər haqqında cildlərlə
kitablar yazıblar, amma bu suala ikicə kəlmə ilə cavab vermək
mümkündür: onlar başqalarını təlqin edə bilmişdilər ki,
seçilmiş yol doğrudur və öz gücümə inanmalıyam. Amma
tarix onların qarşısına hər hansı məsələ qoyanda bu şəxslər
ümumi m
əqsəd naminə hətta öz düşmənləri ilə də əməkdaşlıq
etm
əyə hazır olublar. Öz düşmənlərindən fərqli olaraq onlar
qorxu altında əzilməyiblər və heç zaman ucuz demaqogiya
s
əviyyəsinə enməyiblər. Məhz bu göstəricilərə görə də onlar azad
dünyanın demokratik liderləri səviyyəsinə yüksələ biliblər.
Burada vaxtil
ə Çörçillin davamçısı Marqaret Tetçerin
20 yanvar 1990-
cı il hadisəsi ilə əlaqədar verilmiş sualın ca-
va
bını xatırlatmaq yerinə düşər. Jurnalistin: “Siz nəyə görə
rus qoşunlarının Bakıda qan tökülməsinə etiraz etmədi-
niz?” sualına Marqaret Tetçer belə cavab vermişdir: - İn-
gilt
ərənin nə daimi dostu, nə də daimi düşməni yoxdur,
onun daimi
maraqları var.
Göründüyü kimi, Q
ərb dünyasının siyasəti budur. Dünya-
nın bir sıra ölkələrində tarixin müxtəlif vaxtlarında terror hadi-
s
ələri olub və kütləvi surətdə insan ölümü ilə nəticələnib. Hansı
başqa bir ölkəyə terror hadisəsindən sonra ümumbəşəri problem
kimi komissiya yaradılıb?
Ruzveltin, Çörçillin
1
, Trumenin, h
ətta Stalinin
1
t
ərcüme-
yi-
hallarında onların siyasətində cəmiyyətin kəskin şəkildə
1
Qeyd: II Dünya müharib
əsindən sonra ABŞ-ın və Qərbi Avropa ölkələrinin siyasi
strategiyasının əsası U.Çörçillin 1946-cı il martın 5-də ABŞ-ın Fulton
Universitetind
əki çıxışı ilə qoyuldu. U.Çörçillin çıxışında Şərqin kommunist