Azərbaycan respublikasi

23 

 

Son dövrd

ə  Qubada 1918-ci il hadisələri  zamanı  ermə-

nil

ərin törətdikləri kütləvi insan qətllərini  aşkarlayan  faktlar 

üz

ə çıxarılmışdır. Tapılmış saysız-hesabsız insan sümükləri bu 

qırğınlar  zamanı  erməni vandalizmini təsdiqləyən  əyani dəlil-

l

ərdir. Bu ərazidə  on minlərlə  insanın  qətlə  yetirilməsinin 

sübutu kimi v

ə  onların  xatirəsinə  ehtiram  əlaməti olaraq 

Az

ərbaycan  Respublikasının  Prezidenti  İlham  Əliyevin  2009-

cu il 30 dekabr tarixli S

ərəncamına əsasən (Əlavə 2.), erməni 

mill

ətçilərinin cinayətkar  əməllərinin dünya ictimaiyyətinə 

çatdırılması,  Azərbaycan  xalqının  gələcək nəsillərinin  milli 

yaddaşının  qorunması  və  soyqırım  qurbanlarının  xatirəsinin 

əbədiləşdirilməsi məqsədilə Quba şəhərində Soyqırımı Memo-

rial Kompleksi 

yaradılmışdır.  Erməni daşnaklarının  Azərbay-

can  xalqına  qarşı  1918-ci ildə  gerçəkləşdirdiyi  soyqırımın 

qurbanları  hər il ölkə  ictimaiyyəti tərəfindən yad edilir. 

Erm

ənilərin törətdiyi vəhşilikərin  qanlı  izlərindən biri olan 

Quba m

əzarlığına hər il insanların axın-axın baş çəkməsi də bu 

baxımdan böyük əhəmiyyət daşıyır. 

Az

ərbaycan  xalqının  məruz  qaldığı  soyqırımlar  haqqında 

şagirdlərin maarifləndirilməsi məqsədilə  kitabxanada  (digər 

m

əkanlarda  məsələn  məktəbdə,  soyqırım  abidəsinin  yanında 

dig

ər müəssisələrlə  birgə)  Soyqırım  qurbanlarının  xatirəsi bir 

d

əqiqəlik sükutla yad edilməklə başlayan “Mart  soyqırımı”  – 

31  mart  soyqırımı  qurbanlarının  xatirə  gecəsi,  anım  günü 

t

əşkil  etmək olar. Hər  il  31  mart  soyqırımının  ildönümündə, 

şəhidlərimizi anmaq məqsədilə  ərazidə  yerləşən universitetlə-

rin, pedaqoji m

əktəblərin tələbələri ilə məsələn, Qubada - Quba 

Soyqırımı  Memorial  Kompleksini  ziyarət etmək, gəncləri 

tarixd

ə xalqımıza qarşı törədilmiş soyqırımı cinayətləri haqqın-

da  yeni  arxiv  materiallarına  əsaslanan  faktlarla  tanış  etmək 

əhəmiyyətli olardı. 

Ümumt

əhsil məktəbləri müəllimlərinin,  tarixçilərin,  yara-

dıcı ziyalıların iştirakı ilə keçirilən tədbirdə ermənilərin 100 il 

ərzində  Azərbaycanda  törətdiyi  amansız  vəhşiliklərdən,  qanlı 

---

24 

 

cinay

ətlərdən bəhs edilir. Anım (xatirə gecəsi) günü ilə əlaqə-

dar 

əvvəlcədən  hazırlıq  işləri görülür. Bu məqsədlə  soyqırım 

şəhidlərinin xatirəsinə  fotostendlər, sərgilər və  “soyqırım 

harayı” mövzusunda divar qəzetinin xüsusi nömrəsini hazırla-

maq olar. 

H

əmin gün mart  soyqırımı  abidələri  ziyarət edilir,  ədəbi-

b

ədii kompozisiyalar, video görüntülər nümayiş etdirilir. Uşaq-

ların ifasında Vətən məhəbbətini, qəhrəmanlığı tərənnüm edən 

şeirlər söylənir. Tədbirə soyqırım şahidlərinin ailə üzvlərindən, 

yaxınlarından,  bir  neçə  nəfərin dəvət  olunması,  xatirələrin 

dinl

ənilməsi daha məqsədəuyğun olardı. Belə tədbirlərdə həm-

çi

nin Milli Kitabxananın hazırladığı elektron məlumat bazasını 

(hhttp://anl.az/soyqirim/) 

nümayiş etdirmək olar. Sonda tədbir 

iştirakçılarına  azərbaycanlıların  soyqırımına  həsr  olunmuş 

film

ə  baxış  keçirmək,  uşaqların  əl  işlərindən ibarət sərgi 

t

əqdim etmək olar. 

Soyqırım haqqında çoxlu monoqrafiyalar yazılmış, sənədli 

m

ənbələr hazırlanmış və filmlər çəkilmişdir. Bunlardan istifadə 

ed

ərək  “vətənpərvərlik  tərbiyəsi”  həftəsi  təşkil  etmək  olar. 

H

əftə ərzində aşağıdakı tədbirləri həyata keçirmək məqsədəuy-

ğundur: 

-

 

S

oyqırımla  bağlı  tarixi həqiqətləri  əhali  arasında  geniş 

t

əbliğ etmək məqsədilə yeni kitabların təqdimatı, “Soyqırımdan 

b

əhs edən kitablar günü” sərgi və icmalın hazırlanması; 

-

 

Soyqırım  tədqiqatçıları  və  iştirakçıları  ilə  “Soyqırımın 

canlı şahidləri” adlı görüşlərin, “Vətənpərvərlik saatı”nın təşki-

li, xatir

ə günü ilə bağlı aksiyaların keçirilməsi, mərdlik dərsləri 

v

ə s.; 

-

 

Soyqırımla bağlı sənədli filmlərə baxış. 

Soyqırımın  təbliğini  artırmaq  üçün  kitabxanada  vətənpər-

v

ərlik klubu  yaratmaq məqsədəuyğun  olardı. Bu klubun 

m

əşğələlərində  soyqırım  nədir,  onun  tarixi və  qurbanları 

haqqında məlumatlar öyrədilməlidir. Klubun məqsədi soyqırı-

mın tarixi ilə tanışlıq, soyqırımla bağlı məlumatların yayılması, 

---

25 

 

maraqlı  insanlarla  görüşlər,  uşaqların  soyqırım  haqqında 

m

əlumatlandırılması, onların soyqırım abidələri ilə əyani və ya 

virtual (m

əsələn,  Quba  Soyqırımı  Memorial  Kompleksi) 

tanışlığına yardım etməkdir. 

Klub üzvl

əri  vətənpərvərlik fəaliyyəti üzrə  görəcəkləri 

işlərin  proqramını,  yarımillik  və  illik  iş  planını  tərtib edir, 

əsasnaməsini hazırlayır. Klub məşğələlərinin forması müxtəlif 

olmalıdır və kitabxanada həyata keçirilən kütləvi işlərin bütün 

formalarını  əhatə  etməlidir.  İştirakçılar  tərəfindən  soyqırımla 

bağlı  oxucu bülleteni və  divar qəzetləri  hazırlanmalıdır. Klub 

yaradılan  zaman  idarəedicilər  -  sədr, üzvləri və  fəallar seçil-

m

əlidir. Klubun fəaliyyəti haqqında mütəmadi olaraq kitabxa-

na

nın saytında məlumat verilməlidir. 

Kitabxanalarda m

əktəbyaşlı oxucu fəalları ilə hazırlanmış 

“

Diyarşünaslar”  dərnəyi  soyqırımın  təbliğində  böyük rol 

oynayır. “Diyarşünaslar” dərnəyinin üzvləri soyqırıma məruz 

qalmış  rayonlar  haqqında  kitabların, məqalələrin,  soyqırım 

h

əqiqətlərinin fəal təbliğatçıları ola bilərlər. Dərnəkdə soyqırım 

haqqında  kitabların  təbliği,  tarixçilərlə  görüşlər təşkil  etmək, 

diyarşünaslıq muzeylərində olmaq, soyqırım haqqında filmlərə 

baxış keçirməklə uşaqları daha çox maarifləndirmək mümkün-

dür. D

ərnəyin tərkibi 10-15 nəfərdən çox olmamalıdır. 

Rayon m

əktəbliləri arasında soyqırımı mövzusunda rəsm, 

inşa  yazıları,  şeir  müsabiqəsi keçirmək olar. “Mart  soyqırımı 

uşaqların  gözü  ilə”  rəsm,  “31 mart  –  Azərbaycanlıların 

soyqırımı günü” şeir və inşa yazı müsabiqələri də təşkil etmək 

olar. Müsabiq

ədə müxtəlif yaş qrupundan olan uşaq və yeniyet-

m

ələr iştirak edə bilər. Müsabiqənin kitabxanaya yaxın ərazidə 

yerl

əşən ümumtəhsil məktəblərinin və məktəbdənkənar tərbiyə 

mü

əssisələrinin  iştirakı  ilə  keçirilməsi məsləhət  görülür.  İlk 

növb

ədə  müsabiqə  keçiriləcəyi barədə  həm kitabxanada, həm 

əlaqədar müəssisələrdə, eləcə  də  kitabxananın  saytında  elan 

verilm

əlidir. Müsabiqənin keçirilmə  müddəti,  işlərin təqdim 

edil

əcəyi ünvan və digər məlumatlar elanda öz əksini tapmalı-

---