Azərbaycan respublikasinin təHSİl naziRLİYİ
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dövlət Qiymətli kağızlar bazarı
53
nəticələnmişdir. Buna baxmayaraq, investorların vəsaitlərini qısamüddətli aktivlərə yönləndirilməsi tendensiyası nəticəsində səhmlərin təkrar bazarı 8,5 dəfə artaraq 1,6 milyard manattəşkiletmişdir.
Qiymətli kağızlar bazarının növü 2015-ci il Yanvar-dekabr 2014-cü il Yanvar-dekabr Məbləğ
üzrə fərq
(%) Əqdlərin sayı Məbləğ
(AZN) Əqdlərin sayı Məbləğ
(AZN) Dövlət Qiymətli kağızları 130
Dövlət istiqrazları 17
48
107 908 649 87%%
-Dövlət istiqrazları-ilkin - - 31 80 311 321 - -Dövlət istiqrazları-təkrar 17 20 793 459 17
80 311 321 25%
Repo/əks-repo 113
123 762 620 297 3 540 809 140 97% -Korporativ istiqrazlar 83
46
192 740 357 53%
-Dövlət istiqrazaları 30
32 217 601 2
16,1 dəfə -Mərkəzi bankın notları -
249
3 346 063 308
Maliyyə sektorunda likvidliyin daralması investorların vəsaitlərini daha likvid kağızlara yönləndirilməsinə sövq etmiş, investisiyaların səhm qiymətli kağızlarından daha likvid milli, eləcə də xarici valyutada nominasiya edilmiş korporativ istiqrazlara axınını təmin etmişdir. Belə ki, 2015- ci il ərzində korporativ istiqrazlar bazarında əqdlərin sayı ötən illə müqayisədə 39 faiz, həcmi isə 2 faiz artaraq 3,5 milyard manat təşkil etmişdir. Korporativ istiqrazların ilkin bazarı ötən illə müqayisədə 25 faiz azalaraq 1,6 milyard manat təşkil etməsinə baxmayaraq, bu növ alətlərin təkrar bazar ticarətinin ötən illə müqayisə də 47 faiz artaraq 1,9 milyard manata yüksəlməsi bütövlükdə korporativ istiqrazlar bazarının müsbət artım dinamikasını təmin etmişdir.
54
2015-ci il ərzində Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı və Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi tərəfindən dövlət istiqrazlarının emissiyasının baş tutmaması dövlət qiymətli kağızlar bazarında əqdlərin həcminə, eləcə də onlarla həyata keçirilən repo/əks repo əməliyyatlarına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərmişdir.[11]
55
3.Qiymətli kağızlar bazarının formalaşması mexanizminin təkmilləşdirilməsi 1.1. Qiymətli kağızlar bazarının formalaşması mexanizminin təkmilləşdirilməsi istiqamətləri
Azərbaycan Respublikasinda mütəşəkkil qiymətli kağızlar bazarının fəaliyyət göstərməsi ölkə iqtisadiyyatının inkişafının əsas amillərindəndir. Qeyd edim ki qiymətli kağızlar bazarının surətli və effektiv fəaliyyət göstərməsi üçün həmçinin öz funksiyalarını yerinə yetirməsi üçün qiymətli kağızlar bazarının infrastrukturunun yaradılması və fond bazarında iştirak edən ixtisaslaşmış təşkilatların olması vacibdir.Qiymətli kağızlar bazarının iştirakçıları vardır ki onlari aşağıdakı kimi sadalamaq olar: Dövlət, kommersiya bankları ,səhmdar cəmiyyətləri, fond mərkəzləri, qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçıları, müxtəlif investisiya təsisatları, digər təsərrüfat subyektləri və adi vətəndaşlardır. Bazar infrastrukturu bazarın iştirakçıları arasında iqtisadi münasibətlərin yaradılmasında böyük əhəmiyyətə malikdir. Qiymətli kağızların ifrastrukturu isə o deməkdir ki bu bazarda fəaliyyət göstərən peşəkar iştirakçılar, investorlar, ticarət aparmaq üçün nəzərdə tutulan elektron sistemlər, ödəniş sistemləridir. Qiymətli kağızlar bazarı vahid dövlət siyasətinin formalaşmasında iştirak edir. Həmçinin bu siyasətin həyata keçirilməsini, habelə qiymətli kağızlar bazarının və onun infrastrukturunun inkişafını təmin edir. Qiymətli kağızlar bazarının inkişafı istiqamətində həyata keçirilən məqsədyönlü iqtisadi islahatlar nəticəsində Azərbaycanda qiymətli kağızlar üzrə milli birja bazarının tarixində ilk dəfə olaraq 2008-ci il ərzində borc qiymətli kağızlarının ümumi həcmi 9,52 milyard manat təşkil etmişdir ki, bu da ötən ilin müvafiq göstəricisindən 81 faiz çoxdur. Nəticədə 2008-ci ildə borc bazarının ümumi həcminin ÜDM-ə nisbəti 2007-ci ildəki 19 faizdən 27 faizə yüksəlmişdir. Səhmlərin təkrar bazarı 8,5 dəfə artaraq 1,6 milyard manat təşkil etmişdir.
Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|