Azərbaycan respublikasinin təHSİl naziRLİYİ
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İnvestisiya qiymətli kağızlar bazarı üzrə müqayisəli göstəricilər
- Korporativ qiymətli kağızlar
50
Hesabat dövrü ərzində korporativ qiymətli kağızlar bazarında əhəmiyyətli canlanma müşahidə olunmuşdur. Belə ki, dövr ərzində korporativ qiymətli kağızlar bazarının həcmi ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 3,9 dəfə artaraq 564,2 milyon manat təşkil etmişdir ki, nəticədə korporativ qiymətli kağızlar bazarının ümumi qiymətli kağızlar bazarında xüsusi çəkisi ötən ilin müvafiq göstəricisindən 5 faiz çox olmuşdur. Səhm bazarı vasitəsilə maliyyələşmə meyllərində cari rüb ərzində əhəmiyyətli aktivlik müşahidə olunmuşdur. Belə ki, dövr ərzində səhmlərin ilkin bazarında həyata keçirimiş əqdlərin sayı 6,7 dəfə, həcmi isə 5,1 dəfə artmışdır. 2014-cü ilin ilk 3 ayı ərzində korporativ qiymətli kağızlar bazarının səhm seqmentində mühüm irəliləyiş qeydə alınmışdır. Belə ki, kommersiya banklarının fond bazarı vasitəsilə öz kapitallarını artırmaq təşəbbüsləri səhm bazarının 2,6 dəfə artaraq 235,3 milyon manat təşkil etməsi ilə nəticələnmişdir. Cari ilin birinci rübü ərzində korporativ istiqrazlar bazarı ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 6,1 dəfə artaraq 328,9 milyon manat təşkil etmişdir. Bu növ alətlərlə ilkin bazarda aparılan əməliyyatların həcmi 30 faiz artaraq 38,2 milyon manat təşkil etmişdir. Korporativ istiqrazlar bazarının ən likvid aləti olan Azərbaycan İpoteka Fondunun (AİF) istiqrazlarının təkrar bazarında müşahidə olunan canlanma bütövlükdə korporativ istiqrazlar ilə təkrar bazar əməliyyatlarının həcminin 11,8 dəfə artaraq 290,6 milyon manat təşkil etməsi ilə nəticələnmişdir. Hesabat dövrü ərzində dövlət qiymətli kağızlar bazarının həcmi 2,3 dəfə artaraq 3,4 milyon manat təşkil etmişdir. Dövr ərzində bu sektorda ən əhəmiyyətli hadisə Maliyyə Nazirliyi tərəfindən 1,25 milyard manat həcmində avro istiqrazların xarici bazarlarda yerləşdirilməsi olmuşdur. Belə ki, avro istiqrazlara 160-dan çox ölkənin institusional investorları tərəfindən böyük maraq göstərilmiş və nəticədə bu növ qiymətli kağızlara olan tələbat təklifdən 4 dəfə artıq olmuşdur. Bütövlükdə 2014-cü ilin ilk rübü ərzində 5,5 milyon manat həcmində dövlət istiqrazlarının və 144,9 milyon manat həcmində Mərkəzi Bankın notlarının ticarəti həyata keçirilmişdir. Bununla yanaşı, dövr ərzində qiymətli kağızlar bazarında həyata keçirilmiş repo/əks 51
repo əməliyyatlarının həcmi ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2,4 dəfə artaraq 3,3 milyon manat təşkil etmişdir.
Cədvəl 2.2 Qiymətli kağızlar bazarının növü
2015-ci il Yanvar-dekabr 2014-cü il Yanvar-dekabr Məbləğ üzrə fərq (%) Əqdlərin sayı Məbləğ
(AZN) Əqdlərin sayı Məbləğ
(AZN) Korporativ qiymətli kağızlar 4855 4 186 121 930 6534
4 737 505 901 12%
Ilkin bazar 215
1 913 926 446 770
3 312 683 938 42%
Təkrar bazar 4640
2 272 195 484 5764
1 424 821 964 59%
Dövlət qiymətli kağızları 130
144 556 079 421 4 156 582 849 97%
Ilkin bazar - - 78 238 366 093 - Təkrar bazar 130
96%
Törəmə qiymətli kağızlar 48814
6 194 376 766 30328
4 378 801 557 41%
Qiymətli kağızlar bazarı 53799
10 525 054 775 37283
13 272 890 307 21%
Cədvələ nəzər yetirsək müşahidə edərik ki dövlətin monetar və fiskal siyasətinin dəyişməsi nəticəsində dövlət qiymətli kağızlar bazarının azalması, eləcə də son illər ərzində kapital bazarlarının lokomotivi rolunu oynayan korporativ qiymətli kağızlar sektorunda müşahidə olunan geriləmə qiymətli kağızlar bazarında əqdlərin həcminin ötən illə müqayisədə 21 faiz azalaraq 10,5 milyard manat təşkil etməsi ilə nəticələnmişdir.
52
2015-ci il ərzində qlobal maliyyə və əmtəə bazarlarında baş verən proseslər ölkənin maliyyə sektoruna əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərmişdir. Dövr ərzində maliyyə sektorunda likvidliyin daralması nəticəsində investisiyaların uzunmüddətli aktivlərdən daha likvid və qısamüddətli aktivlərə yönlənməsi tendensiyası qiymətli kağızlar bazarını xarakterizə edən əsas amil olmuşdur
Cədvəl 2.3 Qiymətli kağızlar bazarının növü 2015-ci il Yanvar-dekabr 2014-cü il Yanvar-dekabr Məbləğ
üzrə fərq (%)
Əqdlərin sayı
Məbləğ (AZN)
Əqdlərin sayı
Məbləğ (AZN)
Korporativ qiymətli kağızlar 4855
4 186 121 930 6534
4 737 505 901 12% Səhmlər
4159 656 948 966 6033 1 279 438 125 49% Ilkin bazar 118
Təkrar bazar 4041
2.7 dəfə Korporativ istiqrazlar 696
3 529 172 964 501
3 458 067 777 2%
Hesabat dövrü ərzində korporativ qiymətli kağızlar bazarında əqdlərin həcmi orta aylıq 89 faiz artaraq 4,2 milyard manata çatmışdır. Korporativ qiymətli kağızların ilkin bazarında durğunluq müşahidə olunsa da, bu alətlərlə təkrar bazar əməliyyatları 59 faiz artaraq 2,3 milyard manat təşkil etmişdir. Cari ildən etibarən səhm bazarının aktiv iştirakçıları olan kommersiya banklarına qarşı kapital tələb artımının müddətinin bitməsi bazarın səhm seqmentinin ötən illə müqayisədə azalmasına səbəb olmuşdur. Belə ki, dövr ərzində səhmlərin yerləşdirilməsinin 76% geriləməsi bütövlükdə səhm bazarında əməliyyatların həcminin 49 faiz azalaraq 656,9 milyon manat təşkil etməsi ilə
Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|