Azərbaycan Respublikasının daxili və xarici siyasətinə, beynəlxalq münasibətlərə dair analitik jurnal

STRATEJİ TƏHLİL | Say 7-8 • 2014
274 
tərəfdən  isə  işğal  olunmuş  ərazilərimizin  geri  qaytarılması  Azərbaycan 
dövlətinin yürütdüyü siyasətin əsas məğzini təşkil edir.
Azərbaycan  hökumətinin  həyata  keçirdiyi  sosial  siyasətin  əsas 
istiqamətlərindən  olan  qaçqın  və  məcburi  köçkünlərin  sosial  müdafiəsi  ilə 
bağlı tədbirlər qlobal problemə çevrilmiş bu məsələnin aradan qaldırılmasında 
nümunə  kimi  istifadə  edilə  bilər.  Belə  ki,  ölkə  prezidenti  tərəfindən  həyata 
keçirilən siyasət həm yerli, həm də beynəlxalq təşkilatların qaçqın və məcburi 
köçkünlərin probleminə daha həssas yanaşmasına səbəb olub. BMT və Dünya 
Bankı kimi bir sıra beynəlxalq təşkilatlar bu qrup insanların sosial müdafiəsi 
istiqamətində kömək göstərməyə çalışırlar.
Azərbaycan  ərazilərinin  Ermənistan  silahlı  qüvvələri  tərəfindən  işğalı  ilə 
əlaqədar  BMT  Təhlükəsizlik  Şurası  7  bəyanat  və  4  qətnamə  qəbul  etmişdir. 
Lakin Şuranın daimi üzvü olan böyük dövlətlər Ermənistanın təcavüzkar dövlət 
kimi  tanınmasına  razılıq  verməyərək,  münaqişənin  ATƏT-in  Minsk  prosesi 
çərçivəsində atəşkəs və danışıqlar yolu ilə həll olunması mövqeyini seçdilər. 
AŞ PA-nın 2001 – 2010-cu illər arasında keçirilən çoxsaylı plenar sessiyalarında 
və  ayrı-ayrı  tədbirlərində  Azərbaycan  nümayəndəsi  Ermənistan-Azərbaycan, 
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin  bu və ya digər aspektini əks etdirən onlarla 
mühüm sənəd yaymışdır. Buna baxmayaraq, Avropa Şurası hələ də Ermənistanı 
işğalçı dövlət kimi qəbul etməmişdir. 
2003 - 2010-cu illərdə Prezident İlham Əliyev Ermənistan prezidentləri ilə 
təkbətək, ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri, yaxud  Rusiya prezidentinin 
iştirakı ilə 20-dən çox görüş keçirmiş, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli və 
Azərbaycan torpaqlarının işğaldan azad olunması ilə bağlı məsələləri müzakirə 
etmişdir [15, s.320, 324].
Lakin göründüyü kimi, ATƏT kimi siyasi təşkilatlar Azərbaycanda qaçqın və 
məcburi köçkünlərin probleminə ciddi yanaşmır, onların öz doğma yurdlarına 
qaytarılması üçün işğal edilmiş 20% torpaqlarımızın qaytarılmasında maraqlı 
olmadıqlarını nümayiş etdirirlər.
 
 
İstifadə edilmiş ədəbiyyat:
1.  “Azәrbaycan - 2020: gәlәcәyә baxış” İnkişaf Konsepsiyası  http://azertag.com/
sites/default/files/Bolmeler/inkishaf-konsepsiyasi_2020.pdf.
2.  “Azərbaycan  Respublikasının  2001-ci  il  dövlət  büdcəsi  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikası  Qanununun  tətbiq  edilməsi  barədə  Azərbaycan  Respublikası 
Prezidentinin Fərmanı. 28 noyabr 2000-ci il, № 422. Azərbaycan Respublikasının 
Qanunvericilik  Toplusu,  2002,  12.  Azərbaycan  Respublikasının  Qanunvericilik 
Toplusu,  2000, 11.
3.  “Azərbaycan  Respublikasının  2002-ci  il  dövlət  büdcəsi  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikası  Qanununun  tətbiq  edilməsi  barədə  Azərbaycan  Respublikası 
Prezidentinin Fərmanı, 26 dekabr 2001-ci il, № 612. Azərbaycan Respublikasının 
Qanunvericilik Toplusu, 2001, 12.
4.   “Azərbaycan  Respublikasının  2003-cü  il  dövlət  büdcəsi  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikası  Qanununun  tətbiq  edilməsi  barədə  Azərbaycan  Respublikası 

---

Say 7-8 • 2014 | STRATEJİ TƏHLİL 
275
Prezidentinin Fərmanı. 26 dekabr 2002-ci il, № 827. Azərbaycan Respublikasının 
Qanunvericilik Toplusu,  2002, 12.
5.   “Azərbaycan  Respublikasının  2005-ci  il  dövlət  büdcəsi  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikası  Qanununun  tətbiq  edilməsi  barədə  Azərbaycan  Respublikası 
Prezidentinin Fərmanı. 29 dekabr 2004-cü il, № 161. Azərbaycan Respublikasının 
Qanunvericilik Toplusu, 2004, 12.
6.   “Azərbaycan  Respublikasının  2006-cı  il  dövlət  büdcəsi  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikası  Qanununun  tətbiq  edilməsi  barədə  Azərbaycan  Respublikası 
Prezidentinin Fərmanı. 16 noyabr 2005-ci il, № 311. Azərbaycan Respublikasının 
Qanunvericilik Toplusu, 2005, 11.
7.  “Azərbaycan  Respublikasının  2007-ci  il  dövlət  büdcəsi  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikası  Qanununun  tətbiq  edilməsi  barədə  Azərbaycan  Respublikası 
Prezidentinin Fərmanı. 22 dekabr 2006-cı il, № 494. Azərbaycan Respublikasının 
Qanunvericilik Toplusu, 2006, 12.
8.   “Azərbaycan  Respublikasının  2009-cu  il  dövlət  büdcəsi  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikası  Qanununun  tətbiq  edilməsi  barədə  Azərbaycan  Respublikası 
Prezidentinin  Fərmanı.  10  dekabr  2008-ci  il,  №  37.  Azərbaycan  Respublikasının 
Qanunvericilik Toplusu, 2008, 12.
9.   “Azərbaycan  Respublikasının  2010-cu  il  dövlət  büdcəsi  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikası  Qanununun  tətbiq  edilməsi  barədə  Azərbaycan  Respublikası 
Prezidentinin Fərmanı. 21 dekabr 2009-cu il, № 187. Azərbaycan Respublikasının 
Qanunvericilik Toplusu, 2009, 12.
10.  Azərbaycan Respublikasının Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə 
Dövlət Komitəsinin məlumatları.  http://www.refugees-idps-committee.gov.az
11.  Bərpa və Repatriasiya (“Böyük Qayıdış”) Proqramı 
Məcburi köçkünlərin repatriasiyası. http://www.refugees-idps-committee.gov.az/
az/pages/21.html
12.  Children by the numbers. http://www.unicef.org/azerbaijan/overview.html
13.  Dövlət sektoru və beynəlxalq təşkilatlar. Dövlət Neft Fondu. http://www.refugees-
idps-committee.gov.az/
14.  Əhalinin  sağlamlığının  qorunması  haqqında  Azərbaycan  Respublikasının 
Qanunu.  26 iyun 1997-ci il, № 360-IQ. Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik 
Toplusu, 1997, 6.
15.  Həsənov Ə. Azərbaycan Respublikasının milli inkişaf və təhlükəsizlik siyasəti. Bakı: 
“Letterpress” nəşriyyat  evi, , 2011,  s.320, 324.
16.   Həsənov  Ə.  Torpaqların  boşaldılması  Füzuli  rayonundan  başlanmalıdır.    “525-ci 
qəzet”,  22 aprel 2010-cu il, №.70, s.1, 5
17.  İnsan hüquqları və qaçqınlar. Baki: “İnam” plüralizm mərkəzi,  1999 (Tərcüməçi: 
Tehran Vəliyev), s.10
18.  “Məcburi  köçkünlərin  və  onlara  bərabər  tutulan  şəxslərin  sosial  müdafiəsi 
haqqında”  Azərbaycan  Respublikasının  Qanunu.  21  may  1999-cu  il,  №  669-IQ 
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,  1999-cu il,  7.
19.   “Məcburi köçkün ailələrinin mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılmasına dair əlavə 
tədbirlər  haqqında”  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin  Sərəncamı.    http://
www.president.az/articles/7446
20.  Məcburi köçkün qadın və uşaqların hüquqi vəziyyətinə dair təhlil. “PRAKSİS” 
Sosial İnkişafa Dəstək İctimai Birliyi. Bakı, 2007, s.5.
21.   Müzəffərli N., İsmayılov E. Azərbaycanın postkonflikt ərazilərinin bərpası. 
Konseptual əsaslar. Bakı: “Qafqaz”, , 2012, s.50, 265.
22.  Международная  Организация  по  делам  беженцев.      http://ru.wikipedia.org/
wiki/

---