Azərbaycan Respublikasının daxili və xarici siyasətinə, beynəlxalq münasibətlərə dair analitik jurnal
Yüklə 4,36 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- STRATEJİ TƏHLİL
- Yaponiya 126.4 42820 5 0.88 Birləşmiş Krallıq 62.7 36298 7.9 0.85 İspaniya
- STRATEJİ TƏHLİL 99
- Cədvəl 3. Diversifikasiya əmsalı S i Ölkələr Ümumi buraxılış (mln. dollar) S i Ölkələr
- Mənbə
STRATEJİ TƏHLİL | Say 7-8 • 2014 98 Cədvəl 2. Ölkələrin statistik göstəriciləri Ölkələr Əhali, mln. nəfər Adambaşına düşən ÜDM, ABŞ dolları İşsizlik,% İnsan inkişafı indeksi Fransa 65.3 40591 9.3 0.87 Çin 1.3 mlrd. 4382 4.3 0.68 Almaniya 81.4 40512 7.1 0.89 Meksika 113.7 8959 5.4 0.75 Cənubi Koreya 48.7 20590 3.7 0.88 İtaliya 61 33828 8.4 0.85 ABŞ 313.2 47132 9.6 0.9 Yaponiya 126.4 42820 5 0.88 Birləşmiş Krallıq 62.7 36298 7.9 0.85 İspaniya 46.7 29400 20.1 0.86 Mənbə: Dünya Bankı [7]. Cədvəldə verilmiş məlumatlara əsasən qeyd etmək olar ki, əsas makroiqtisadi göstərici hesab edilən adambaşına düşən ÜDM-in həcminə görə ilk dörd yeri müvafiq olaraq ABŞ, Yaponiya, Fransa və Almaniya bölüşdürmüşlər. Bu model vasitəsi ilə biz hər hansı bir ölkədə bu və ya digər iqtisadi göstəricinin dəyişməsinin digər ölkələrin iqtisadiyyatlarında nə ilə nəticələnəcəyini təhlil edə biləcəyik. BMT tərəfindən çox böyük əhəmiyyətə malik olan insan inkişafı indeksi hesablanılır. Cədvəl 2-nin məlumatlarına diqqət yetirsək, insan inkişafı indeksinə (İİİ) görə, ilk dörd yerin müvafiq olaraq ABŞ, Almaniya, Yaponiya və Cənubi Koreyaya aid olduğunu görərik. İşsizlik səviyyəsinə diqqət yetirsək, İspaniyada məşğulluğun vəziyyətinin elə də yaxşı olmadığı qənaətinə gələ bilərik. Belə ki, bu ölkədə işsizlik 20.1% səviyyəsində qeydə alınmışdır. İspaniyadan sonrakı yerləri isə müvafiq olaraq ABŞ, Fransa və İtaliya tutur. Bu ölkələr arasında Çin diqqəti cəlb edir. Belə ki, Çinin əhalisi 1.3 milyard nəfər təşkil etsə də, bu ölkədə işsizlik cəmi 4.3% səviyyəsində qeydə alınmışdır. Seçilmiş dünya ölkələrinin qarşılıqlı iqtisadi münasibətləri təhlil olunarkən daha ümumi təsəvvür yaratmaq üçün diversifikasiya əmsalından istifadə edilir. Bu parametrin mahiyyəti təhlil olunan dövlətlərin timsalında diversifikasiya baxımdan mövcud vəziyyətin nə dərəcədə qənaətbəxş olmasından ibarətdir. Diversifikasiya əmsalı D ilə işarə edilir və kriterya kimi bu ölkələrin ümumi buraxılışları götürülmüşdür [8]. Əgər, (1.2.1) və vəziyyət normal Say 7-8 • 2014 | STRATEJİ TƏHLİL 99 (1.2.2) olarsa, qeyri-normal hesab edilməlidir [1, s.76]. Cədvəl 3-də verilmiş məlumatlardan istifadə etməklə aşağıdakı düstur vasitəsilə diversifikasiya əmsalını hesablamaq olar. (1.2.3) Burada, S i - i-ci ölkənin ümumi buraxılışının həcmini göstərir. Cədvəl 3. Diversifikasiya əmsalı S i Ölkələr Ümumi buraxılış (mln. dollar) S i Ölkələr Ümumi buraxılış (mln. dollar) Si S i 2 Si S i 2 S1 Albaniya 23979.06 574995504.55 S36 Latviya 56371.12 3177702822.64 S2 Argentina 742556.06 551389504553.6 S37 Litva 73813.12 5448377162.92 S3 Ermənistan 14402.87 207442727.27 S38 Lüksemburq 149359.41 22308231989.08 S4 Avstraliya 2963320.1 8781265924733 S39 Malayziya 581812.15 338505381012.79 S5 Avstriya 782761.57 612715677768.6 S40 Malta 18000.45 324016298.53 S6 Azərbaycan 87968.03 7738373461.2 S41 Meksika 1957984 3833701061119.5 S7 Belarus 130737.27 17092233394.37 S42 Niderland 1594045.1 2540979695315.7 S8 Belçika 1082851 1172566192791 S43 Yeni Zelandiya 320810.32 102919262173.41 S9 Braziliya 4281377.3 18330191913518 S44 Norveç 832806.78 693567139039.21 S10 Bolqarıstan 114795.37 13177977302.23 S45 Pakistan 404027.36 163238107564.26 S11 Kanada 3158154 9973936535220.5 S46 Peru 337901.31 114177298532.54 S12 Çili 452562.59 204812894655.72 S47 Filippin 383568.59 147124862565.39 S13 Çin 21401408 458020249511686 S48 Polşa 1008780.4 1017637922426 S14 Kolumbiya 572424.48 327669782373.34 S49 Portuqaliya 448523.2137 201173073230.67 S15 Kipr 40537.59 1643296229.65 S50 Koreya Resp. 2500140.887 6250704453010.60 S16 Çex Resp. 575479.06 331176143464.73 S51 Moldova 14905.53667 222175023.44 S17 Danimarka 613319.72 376161080180.71 S52 Rumıniya 363058.0833 131811171878.75 S18 Misir 353263.11 124794821639.11 S53 Rusiya 3201973.067 10252631523174.50 S19 Estoniya 47143.14 2222476036.07 S54 Serbiya 81913.31739 6709791565.56 S20 Finlandiya 530474.64 281403344518.11 S55 Singapur 498220.8595 248224024830.75 S21 Fransa 4933430.83 24338739770150.90 S56 Slovakiya 226706.6559 51395907810.55 S22 Gürcüstan 21386.58 457385743.92 S57 Sloveniya 99138.86825 9828515198.49 S23 Almaniya 6482619.18 42024351493144.80 S58 Cənubi Afrika 813532.7787 661835581994.12 S24 Yunanıstan 452787.62 205016626438.25 S59 İspaniya 2900075.909 8410440277018.35 S25 Macarıstan 297433.27 88466551138.03 S60 Şri Lanka 96756.04789 9361732802.72 S26 İslandiya 27179.44 738722095.34 S61 İsveç 1005070.746 1010167204856.90 S27 Hindistan 3430062.26 11765327132659.90 S62 İsveçrə 1218479.927 1484693332515.44 S28 İndoneziya 1725393.77 2976983658222.39 S63 Tayland 906461.3827 821672238313.23 S29 İran 799776.35 639642217798.37 S64 Tunis 75666.34627 5725395958.02 S30 İrlandiya 463531.75 214861684680.48 S65 Türkiyə 1462989.087 2140337069741.17 S31 İsrail 443490.45 196683775287.28 S66 ABŞ 28955448.2 838417980732656.00 S32 İtaliya 4284202.72 18354392929286.00 S67 Ukrayna 376333.9534 141627244467.01 S33 Yaponiya 10532208.81 110927422513958.00 S68 Birləşmiş ƏƏ 590234.7599 348377071747.10 S34 Qazaxıstan 302450.15 91476094934.92 S69 Böyük Britaniya 4283635.323 18349531581770.60 S35 Qırğızıstan 12941.91 167493109.19 S70 Venesuela 457619.1064 209415246525.36 Mənbə: http://comtrade.un.org/ Yüklə 4,36 Kb. Dostları ilə paylaş:
|