Azərbayçan xalq cumhuriYYƏTİNİN 80 İLLİYİNİN
Yüklə 6,41 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sədr
- Aslan bəy
- Əhməd Cövdət
- Cəfərov
- Fətəli Xan Xoyski
52
Məmməd Əmin - Bizim təklif müraciətnamənin layihəsidir. İkinci təklif isə maddə-bəmaddə bunu soyləyir. Bu iki təklifdən bir xülasə, nəticə çıxarmağı rüəsaya tövsiyə edəriz. Aslan bəy (yerindən) - Mən təklif edirəm ki, hökumət onları birləşdirsin, göndərsin. Əgər bunu qəbul edərsəniz, göndərsin. Səslər - Qəbuldur, qəbuldur. Cəfərov - Bir şey var ki, "protest" sozü gərək çıxarıla idi. Ağamalov (yerindən) - Yox, çıxarmaq lazım deyil. Əhməd Cövdət - Burada bir təklif rüəsa tərəfindən verilmiş, biri də müsavat, üçüncü də sosialistlər tərəfindən təqdim edilmişdir. Təklif edirəm ki, bunlar və sonra verilənlər [119 - 120] hamısı birləşdirilib ümumi müraciətnamə halında göndərilə idi.
yad etmək üçün ayağa qalxsınlar. (Məbuslar qalxırlar). Sədr - Məclisi bununla bağlanmış elan edirəm. Məclis saat 2,50 dəqiqədə xitam bulur.
53
№ 5 Beşinci içlas 26 dekabr 1918-сi il
İclas 1918 sənəsi 26 dekabr saat 12.20 dəqiqədə Həsən bəy Ağayevin sədarəti və Əhməd Cövdət bəyin katibliyi ilə açılır. Sədr - Parlamentin iclası açılır. Bugünkü ruznameyi-müzakirat heyəti-rəyasət tərəfindən bu qayda ilə tərtib olunmuş. 1. a) heyəti-rəyasətə varid olan kağızlar; b) Məclisi-Məbusan üzvü Mahmudbəyovun istefa ərizəsi; v) Məclisi-Məbusan üzvü Qasım bəy Cəmalbəyovun məzuniyyət istidası; s) Əhməd bəy Ağayevin Zəngəzur uyezdi tərəfindən Məclisi-Məbusana nümayəndə intixab edilməsi; ç) Məhəlli Ukrayna Radasının ərazisi "İttihad" fraksiyasının təklifi olaraq Bakı uyezdindən nümayəndə intixab edilməsi. 2). Komissyonlar seçkisi: fəhlə, maliyyə və Məclisi-Müəssisan seçkilərinə layihə hazırlayan komisyalarına. 3). Yeni hökumət təşkili. 4). İki istizah: a) həbs və tətil barəsində; b) dəmir yollarında hökmfərma olan rüşvət haqqında. E'tiraz yoxdur ki? Ruzinameyi-müzakirat qəbul olunur. Parlaman üzvlərindən Əliəsgər bəy Mahmudbəyov bəzi səbəblərə görə istefa verir. Onun əvəzinə Musa bəy Rəfiyev parlaman üzvlüyünə daxil olur. Parlaman üzvlərindən Camalbəyovun [120 - 121] ailəsi naxoş olduğundan Tiflisə getmək üçün bir həftəlik məzuniyyət verilir. Əhməd bəy Ağayevin Zəngəzur uyezdi tərəfindən parlamentə məbus intixab edilməsi haqqında heyəti-rəyasətə göndərilən teleqraf etimadnamə komisyonuna verilir. Məhəlli Ukrayna Radasının Məclisi-Məbusana iki yer istədiyi ərizəsində e'timadnamə komisyonuna verilir. İttihad fraksiyasının Bakı uyezdindən parlamentə nümayəndə intixab edilməsi təklifi də etimadnamə komisyonuna verilir. Hərgah etiraz yox isə ərz eylədiyim təklif qəbul olunur. Etiraz yoxdur ki, Qəbul olundu. Binaən-ileyh etimad komisyonu üzvlərindən rica edirəm ki, sabah saat 12-də iclasa gəlsinlər. Söz, katib Əhməd Cövdət bəyə verilir.
müzakirat ola bilsin. Sədr - Bu kağızların burada oxunmasını artıq bilib etimad komisyonuna verilməsini münasib gördük. Etimad komisyonu daxil olan kağızlar barəsində çıxardığı nəticə parlamentə məlum olacaqdır. Cəfərov (yerindən) - Elədir. Sədr - Keçən iclasda əmələ, maliyyə və məclisi-müəssisan seçkiləri hazırlayan komisyalara əqəliyyat təşkil edən firqələr tərəfindən Tsaxakaya fəhlə, Koxman maliyyə, Vanseviç Məclisi-Müəssisan seçkiləri üçün layihə tərtib komisyonuna namizəd göstərilmişdir. Xahiş edirəm ki, başqa fraksiyalar da öz namizədlərini köstərsinlər, tainki məclisin axırında komisyalar təşkil olunsun. Dekabrın 10-da parlamentin təklifinə görə, parlament rəisinə həvalə olunmuş ki, səlahiyyətilə hökumət təşkilini bir nəfər şəxsə tapşırsın. Parlamentin qərarı mocibincə mən öz tərəfimdən millət və vətən yolunda çalışmış Fətəli Xan Xoyski cənablarını layiq görüb ona müraciət etdim. Bu cənab iki həftənin ərzində bir çox zəhmətdən sonra tazə kabinə müvəffəq olmuşdur. Bu babda söz hökumət rəisi Fətəli Xan Xoyski cənablarına verilir. Fətəli Xan Xoyski (Sol tərəfdən başqa ümumi alqış) -Möhtərəm məbuslar! Sizin rəisinizin xahişinə görə və mühüm, çətin və qorxulu vaxta tazə kabinə təşkili mənə rücu olundu. Vəziyyətin nə halda olmasını aşkardır ki, siz məndən yaxşı bilirsiniz. Və tazə kabinə təşkilini öhdəmizə götürdükdə nə qədər məsuliyyət olduğu da sizə məlumdur. Siz bilirsiniz ki, [121 - 122] beş illik çahan müharibəsindən sonra sülh konfransı qarşısında bizim ən mühüm məsələmiz, istiqlalımız məsələsi olacaqdır. Bu istiqlaliyyəti təsdiq etdirməyi bu halətdə siz bu hökumətə tapşırırsınız. Bu ağır vəzifəni öhdəmizə alırıq. Hökumət hamı vəzifələrdən qabaq, bu istiqlaliyyəti göz bəbəyi kimi müdafiə və mühafizə etməyi özünə borc bilir. (Ümumi alqış). Keçənlərə burada hər firqə tərəfindən deklarasiyalar bu vəzifəni boynumuza götürüb əmələ gətirmək üçün bizə cürət verir. Azərbaycan istiqlaliyyəti ondan ibarət deyil ki, özümüz ilə özgə dövlətlər arasında bir divar yapaq. Aşkardır ki, müstəqil Azərbaycan hökuməti özgə dövlətlər ilə rabitəyə girməyə çalışacaqdır. Bu rabitə əvvəlcə qonşu Rusiyada təşkil olunan məmləkətlər və Rusiyanın özü də olacaqdır. Özgə məmləkətlər ilə olacaq rabitə bir tək hökumətin vəzifəsi olmayıb, sizin qüvvəniz və göstərdiyiniz yol ilə hasil olacaqdır. Bu istiqlaliyyətin hamımız üçün əziz və sevgili olduğuna əminiz. İstiqlalımız sülh konfransında qəbul olunub və tanınacaqdır. Biz ümidvarıq ki, sülh konfransı da və Amerikanın rəisi bütün cahana elan etdiyi deklarasiya ilə demokratik İngiltərə və Fransa cumhuriyyəti öz istiqlalına cəhd ilə bir millətin hüququ tapdalanmayacaqdır. Bu cür hökumət nümayəndələrindən ibarət cahan məhkəməsi olan sülh konfransında bizim sözümüz eşidiləcəkdir. Bunu deməyə mənə ümid verən, bizə güman
Yüklə 6,41 Mb. Dostları ilə paylaş:
|