Аzərbaycanda iNŞaat və memarliq

22 

АZƏRBAYCANDA   İNŞAAT  və  MEMARLIQ

 

№2. 2017 

 

en kəsikli dəmirbeton elementin sıxılan zonasında betonda formalaşan normal sıxıcı gərginlikdən 

yaranan normal qüvvə və əyici moment aşağıdakı ifadələrlə hesablanır: 

                             











































































1

1

2

0

1

2

1

1

1

,

























z

d

z

k

z

z

k

h

b

R

N

b

b

               (1) 

                           













































































1

1

2

2

0

1

2

1

1

1

,

























z

d

z

z

k

z

z

k

h

b

R

M

b

b

              (2) 

Bu inteqrallar elementar funksiyalarla ifadə oluna bilir, onların hesablanmasını göstərək. Bunun 

üçün daha mürəkkəb olan (2) inteqralını nəzərdən keçirək. İnteqralda hesablamanı asanlaşdırmaq 

məqsədilə aşağıdakı əvəzləməni daxil edək:  









1

2

1















z

k









. 

Bu zaman daxil edilmiş əvəzləməyə əsasən  

1

2

1





















k

z

;       













2

k

d

z

d

;         





2

1

1













k

z









. 

Bunları nəzərə alaraq (2) inteqralını daha sadə şəkildə aşağıdakı kimi  yaza bilərik: 



  































d

k

k

k

k

k

h

b

R

M

k

b

b

























































































1

2

1

2

1

2

1

1

2

,

2

1

1

2

2

0

 

 

Şək.1. Kəsiyin hesabi sxemi 

İnteqralaltı funksiyanı sadələşdirək: 







































































































2

2

2

2

0

1

2

2

2

1

2

1

2

1

1

k

k

k

k

k

k

k

; 

---

№2. 2017 

АZƏRBAYCANDA   İNŞAAT  və  MEMARLIQ

 

23 

 

A

k

k











































1

2

1

2

1

; 











































2

;

1

2

1

1

k

k

A

. 

Onda baxılan interqal aşağıdakı kimi yazıla bilir: 







































d

A

k

k

k

k

h

b

R

M

b

b

































































1

1

2

2

2

2

0

1

2

2

2

,

 

və ya, 



















































































1

1

2

2

2

2

0

1

2

,

d

k

A

C

B

k

h

b

R

M

b

b

 

Burada    













1

3

2

1

2

2

2

2

2

2

2

























































k

k

k

k

A

k

k

B

; 

















































































































3

4

2

1

2

2

1

1

2

2

1

2

2

2

2

2

2

2

2

k

k

k

k

k

k

k

k

A

k

k

C

 

Alınmış inteqral artıq cədvəl interqalıdır və onu hesablayaraq alırıq: 











 



































 















































1

ln

1

1

2

3

2

,

2

2

2

0

k

A

C

B

k

h

b

R

M

b

b

       (3) 

Yuxarıdakı 

C

B

A

,

,

   əmsallarının  qiymətlərini  nəzərə  aldıqdan  sonra  əyici  momentin 

ifadəsi aşağıdakı kimi də yazıla bilir: 



























































 



































































1

ln

1

2

1

3

2

1

2

1

6

2

,

2

2

2

2

2

0

k

k

k

k

h

b

R

M

b

b

 

Analoji olaraq inteqrallamadan sonra normal qüvvə üçün alırıq ki, 

                             









































































1

ln

1

2

1

2

,

2

2

2

0

k

k

k

h

b

R

N

b

b

                          (4) 

Steklopastik  üçün  deformasiya  diaqramı  V.M.Bondarenko  [2,3,6]  tərəfindən  aşağıdakı 

kimi təklif olunmuşdur  

                                                             





































c

m

c

c

c

c

c

c

R

E









1

 

Praktik məsələlərin həllində gərginliyin deformasiyadan asılılığının tətbiqi daha asan həll 

metodikası qurmağa imkan verir, ona görə də burada həmin tərs asılılıq kubik parabola şəklində 

qəbul olunmuşdur və aşağıdakı kimi yazılır: 

                                                   

3

2

2

1

c

c

c

c

c

c

c

E

E

E





















                                              (5) 

---