Аzərbaycanda iNŞaat və memarliq

20 

АZƏRBAYCANDA   İNŞAAT  və  MEMARLIQ

 

№2. 2017 

 

 

Şəkil 6. 

Bu  halda  bünövrənin  qoyulma  dərinliyi  üçün  AzDTN  2.3-1  tələbi  də  ödənilmədiyi  üçün 

bünövrənin svaylı qəbul edilməsi qaçılmaz olur. 

Fikrimizcə  üç  tərəfi  bağlı,  bir  kiçik  ölçülü  tərəfi  açıq  binaları  1-ci  hala  aid  etmək,  aşağı 

səviyyəni  planlaşdırma səviyyəsi olaraq qəbul etmək mümkündür.   

Son  zamanlar  binalar  arası  sahələrdən  daha  səmərəli  istifadə  etmək  məqsədilə  yeraltı 

mərtəbələrin  sayının  artırılması  tendensiyası  yüksəlməkdədir.  Artıq  5-6  və  daha  çox  zirzəmi 

mərtəbələri olan çox mətəbəli binalar layihələndirilir.  

AzDTN 2.3-1-də yeraltı mərtəbələrin sayı və hündürlüyü haqqında məhdudlaşdırıcı göstəriş 

olmadığı üçün belə binaların normalaşdırılmasında qeyri müəyyənlik yaranır. 

Nəzərə almaq lazımdır ki, bir çox ölkələrin normalarında planlaşdırma səviyyələrindən aşağı 

hündürlüyü  15  m-dən  artıq  olan  bina  və  qurğular  unikal  tikililər  qrupuna  daxil  edilir.    Belə 

binaların xüsusi texniki şərtlər əsasında layihələndirilməsi daha düzgün olardı.  

Nəticə 

1.  Binaların hündürlüyü və mərtəbə sayı, habelə binanın  yerə oturdulması (sancılması) təyin 

edilərkən  sahənin  planlaşdırılması,  axırıncı  birtipli  mərtəbə  üzərində  yerləşən  köməkçi 

mərtəbə, baxılan ətraf qonşu binalarla əlaqəsi nəzərə alınmalıdır. 

2.  Çox  mərtəbəli  yüksək  binaların  layihələndirilməsində  AzDTN  2.3-1-də  dəqiqləşmələr 

aparılana qədər bu məqalədə göstərilən tövsiyyələri əsas götürmək olar.  

3.  Planlaşdırma səviyyəsindən qoyma dərinliyi 15m-dən çox olan bina və qurğuların   xüsusi 

texniki şərtlər əsasında layihələndirilməsi məqsədəuyğun hesab edilir. 

İstifadə olunmuş ədəbiyyat 

1.  AzDTN 2.3-1 Seysmik Rayonlarda Tikinti. Layihələndirmə  normaları.  Bakı 2010  

2.  СНиП  II-7-81*-Строительство в  Сейсмических  Районах,  Строительные  нормы  и 

правила, Москва 1981 

 

 

---

№2. 2017 

АZƏRBAYCANDA   İNŞAAT  və  MEMARLIQ

 

21 

 

UOT 624.072 

QEYRİ - XƏTTİ  DEFORMASİYA  MODELİ  ƏSASINDA  BİRTƏRƏFLİ  STEKLOPLASTİK  

ARTIRMA  İLƏ GÜCLƏNDİRİLMİŞ DƏMİRBETON ELEMENTLƏRİN  HESABLANMASI 

dissertant E.Z. Əsədov Tikintidə Təhlükəsizliyə Nəzarət Dövlət Agentliyi/Dövlət Ekspertiza Baş İdarəsi 

РАСЧЕТ ЖЕЛЕЗОБЕТОННЫХ ЭЛЕМЕНТОВ, УСИЛЕННЫХ  ОДНОСТОРОННИМ 

СТЕКЛОПЛАСТИКОВЫМ  НАРАЩИВАНИЕМ, НА ОСНОВЕ НЕЛИНЕЙНОЙ 

ДЕФОРМАЦИОННОЙ МОДЕЛИ 

диссертант Э.З.Асадов Государственное Агентство по Надзору Безопасности в 

Строительстве/ Главное Управление Вневедомственной Государственной Экспертизы 

CALCULATION OF REINFORCED CONCRETE ELEMENTS, REINFORCED BY ONE-SIDED 

FIBER-PLASTIC BUILDUP BASED ON NONLINEAR DEFORMATION MODEL 

dissertator Elchin Ziraddin oglu Asadov MES/State Agency for Control of the Construction Safety/ 

General Administrative office for State Expertise  

Xülasə:  Məqalədə  betonun  sıxılmada  Avrokod  tərəfindən  təklif  olunan  kəsr-rasional  asılılığın, 

stekloplastik  üçün    kubik  parabola  asılılığının  və  armatur  milləri  üçün  ikixətli  diaqramların  tətbiqi  ilə 

birtərəfli  artırma  ilə  gücləndirilmiş  dəmirbeton  elementlər  tədqiq  olumuşdur.  Baxılan  kompleks  kəsikli 

elementin  qeyri  -  xətti  deformasiya  modeli  əsasında  hesablanması  üçün  ədədi  metodika  işlənmişdir. 

Ədədi  misallar  üzərində  stekloplastik  artırmanın  həm  elementin  sərtliyini,  həm  də  yükgötürmə 

qabiliyyətini artırdığı göstərilmişdir. 

Açar sözləri: beton, deformasiya, armatur, deformasiya modeli, diaqram. 

Аннотация:    В  статье  исследован  железобетонный  элемент,  усиленный  односторонним 

стеклопластиковым наращиванием,  с применением для бетона при сжатии дробно-рациональной 

зависимости,  предложенной  Еврокодом,  зависимости  в  виде  кубической  параболы  для 

стеклопластика  и  двухлинейной  диаграммы  деформирования  для  арматурных  стержней.    Для 

расчета  рассматриваемого  комплексного  элемента  с  применением  нелинейной  деформационной 

модели  построена  эффективная  численная  методика.  На  численных  примерах  показано,  что 

стеклопластиковое  наращивание  увеличивает  как  жесткость  элемента,  так  и  его  несущую 

способность. 

Ключевые слова: бетон, деформация, арматура, деформационная модель, диаграмма. 

Summary:  In this article, concrete elements reinforced by one-sided buildup have been investigated 

based on the fractional-rational requirement for the concrete in compression, cubic parabola requirement 

for the fiber-plastic, and the two-line diagrams for reinforcing bars specified by Eurocode. The numerical 

methods  have  been  developed  for  the  calculation  of  complex  shaped  elements  based  on  nonlinear 

deformation model.  Increment in the carrying capacity and the stiffness of the element with the addition 

of fiberglass buildup is shown in the numerical examples.    

Key words: concrete, deformation, reinforcement, deformation model, diagram. 

Dəmirbeton  elementlərin  deformasiya  modeli  əsasında  hesablanmasında  betonun 

qısamüddətli statik yüklənməsində deformasiya diaqramının aşağı enən qolunun nəzərə alınması 

istiqamətində sonuncu onilliklərdə intensiv tədqiqatlar aparılır [1,4,7,8,10]. Bu tədqiqatların əsas 

məqsədi işlənmiş olan hesablama metodikalarında yük altında dəmirbeton elementdə formalaşan 

gərginlikli  deformasiya  halını  daha  dəqiq  analiz  edə  bilmək  və  materialların  möhkəmlik 

ehtiyatından  maksimum  dərəcədə  istifadə  olunmasına  nail  olmaqdan  ibarətdir.  Betonun 

qısamüddətli  statik  yüklənməsində  deformasiya  diaqramının  aşağı  enən  qolunu  da  nəzərə  alan 

çoxsaylı  analitik  ifadələr  təklif  olunmuşdur.  Bunlardan  ən  çox  istifadə  olunanı  Avrokod 

tərəfindən təklif  olunan  kəsr  rasional  funksiyadır   [7,8].   Həmin diaqram əsasında düzbucaqlı  

---