Аzərbaycanda iNŞaat və memarliq

№2. 2017 

АZƏRBAYCANDA   İNŞAAT  və  MEMARLIQ

 

25 

 

 

Şək.2. Birqat armirlənmiş və stekloplastik artırma ilən gücləndirilmiş element üçün 

 





]

[

;

;

1







m

m

kN

M

f

M





  “moment əyrilik” diaqramı. 

 

Şək.3. İkiqat armirlənmiş və stekloplastik artırma ilə gücləndirilmiş element üçün 

 





]

[

;

;

1







m

m

kN

M

f

M





  “moment əyrilik” diaqramı 

0

50

100

150

200

250

300

350

400

0

0,001

0,002

0,003

0,004

0,005

0,006

0,007

0,008

0,009

birqat armirlənmədə moment-əyrilik diaqramı 

stekloplastik artırmanın qalınlığı 2 mm olduqda

stekloplastik artırmanın qalınlığı 3 mm olduqda

stekloplastik olmadıqda

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

0

0,002

0,004

0,006

0,008

0,01

0,012

ikiqat armirlənmədə moment-əyrilik diaqramı 

stekloplastik artırmanın qalınlığı 2 mm olduqda

stekloplastik artırmanın qalınlığı 3 mm olduqda

stekloplastik olmadıqda

---

26 

АZƏRBAYCANDA   İNŞAAT  və  MEMARLIQ

 

№2. 2017 

 

Aparılmış araşdırmalar əsasında aşağıdakı nəticələr alınmışdır: 



 

Stekloplastik artırma ilə gücləndirilən dəmirbeton elementin hesablanma metodikası adi 

əyilən dəmirbeton elementlərin hesablanma metodikasına gətirilmiş; 



 

Stekloplastik  artırma  elementin  yükgötürmə  qabiliyyətini  artırmaqla  yanaşı  onun 

sərtliyini artırır və dartılan armaturun axma həddinə çatmasını ləngidir. 

İstifadə edilmiş ədəbiyyat 

1.  Байков  В.Н.,  Горбатов  С.В.,  Дмитров  Э.А.  Построение  зависимости  между 

напряжениями  и  деформациями  сжатого  бетона  по  системе  нормируемых 

показателей. //Изв.вузов Строительство и архитектура,-1977.,№6,с. 15-18 

2.  Бондаренко  В.М.,  Бондаренко  С.В.  Инженерные  методы  нелинейной  теории 

железобетона.М.,Стройиздат, 1982, 286с. 

3.  Бондаренко  С.В.,  Санжаровский  Р.С.  Усиление  железобетонных  конструкций  при 

реконструкции зданий.М., Стройиздат, 1990, 352 с. 

4.  Вишневецкий  Г.Д.  Об  эмпрических  выраженияхполной  диаграммы  сжатия  (либо 

растяжения) бетона. – В кн.:  Исследования по механике строительных конструкций и 

материалов. Межвуз.темат.сб.тр.Л.ЛИСИ,1989, с.71-74. 

5.  Гаджиев М.А.,Алиев А.А. Расчет многокомпонентных стержней с учетом нелинейно-

наследственной  ползучести  материалов.//  Ученые  записки  АзУАС,№1,Баку,  1996, 

с.279-283. 

6.  Бондаренко  В.М.,  Шагин  А.Л.  Расчет  могокомпонентных  конструкций.  М., 

Стройиздат, 1987, 176 с. 

7.  ENV  1992-1-1,  Eurocode  2:  Design  of  Concrete  Structures.  Part  1:  General  Rules  and  

Rules for Buildings. — Brussels : European Committee for Standardization, 1992. 

8.  Э. В.Биби. Руководство для проектировщиков  и еврокод 2: проектирование 

железобетонных конструкций общие правила и правила для зданий противопожарное 

проектирование строительных конструкций МГСУ-2014, с. 291 

9.  Гаджиев М.А Модель сечения стержневого железобетонного элемента.// Механика-

Машиностроение, Баку, 2005, №4, с.3-8. 

10.  Римшин 

В.И.,  Кришан  А.Л.,Мухаметзянов  А.И.  Построение  диаграммы 

деформирования одноосно сжатого бетона.// Вестник МГСУ, 2015, №6,с. 23-31 

 

 

 

---

№2. 2017 

АZƏRBAYCANDA   İNŞAAT  və  MEMARLIQ

 

27 

 

UOT 624.042.7;  624.01:550.34 

KARBOLIFLI BANTLA GÜCLƏNDIRILMIŞ KONSTRUKSIYA ELEMENTLƏRININ 

HESABLANMASINDA MEXANIKI XASSƏLƏRIN DƏYIŞMƏSININ NƏZƏRƏ ALINMASI 

dissertant N.A.Sultanov 

 

“Azərdövlətlayihə” DBLİ da aparıcı konstruktor 

МЕТОДИКА УЧЕТА ИЗМЕНЕНИЯ МЕХАНИЧЕСКИХ ХАРАКТЕРИСТИК 

КОНСТРУКТИВНЫХ ЭЛЕМЕНТОВ ПРИ УСИЛЕНИИ УГЛЕПЛАСТИКОМ 

Н.A.Султанов ведущий конструктор “Азгоспроект” 

TECHNIQUE OF THE ACCOUNTING OF CHANGE OF MECHANICAL CHARACTERISTICS 

OF STRUCTURAL ELEMENTS WHEN STRENGTHENING BY A CARBON FIBER  

N.A.Sultanov Azerbaijan State Project Institute senior structural engineer 

Xülasə:  Məqalədə  inşaatda  istifadə  olunan  karbolifli  bant,  laminat  və  epoksid  qatranla 

gücləndirilmiş  dəmir-beton  qurğularının  hesablanma  metodikası  araşdırılmışdır.  Burada  dəmir-beton  və 

karbolifli bantla sarılmış rigel, sütun və divarların hesablanma metodikasına baxılmışdır.  

Açar sözlər: karbolifli bant, dartılma, gücləndirmə 

Аннотация: В статье рассмотрена методика расчета железобетонных конструкций усиленных 

углепластиковой  арматурой.  На  примере  железобетонного  ригеля,  колонны  и  стены  проведен 

анализ расчета конструкции усиленного углепластиковой арматурой.  

Ключевые слова: углепластиковая арматура, растяжение, усиление 

Summary:  In  article  the  method  of  calculation  of  the  reinforced  concrete  designs  strengthened  by 

carbon fiber reinforcement is considered. On the example of a reinforced concrete crossbar, a column and 

a wall the analysis of the calculation of a design strengthened by carbon fiber reinforcement is carried out.  

Keywords: carbon fiber reinforcement, tension, strengthening 

1. Giriş 

Son zamanlar karbolifli kumaş bant sarğıları və laminat şəklində olan səthi armaturlarla bina 

və qurğuların gücləndirilməsi xaricdə və ölkəmizdə geniş tətbiq olunmaqdadır.  Belə materiallar 

yerli  şirkətlər  tərəfindən  Avropa  və  Amerikadan  gətirilərək  inşaatda  dəmir-beton  və  daş 

qurğuların gücləndirilməsi üçün təklif edilir. Bu materiallar müxtəlif şirkətlər tərəfindən istehsal 

olunduğundan  onların  fiziki-mexaniki  xassələri  müxtəlif  olur.  Ona  görə  də  belə  materialları 

mütləq  sınaqdan  keçirməli  və  bunlar  sınaq  aktı  ilə  və  eksprement  yolu  ilə  təsdiqlənməlidir. 

Materialların texniki pasportunda verilən göstəricilərlə, dəmir-beton və ya daş bina və qurğuların 

üzərində səthi armaturlanmada tətbiq olunan karbolifli kumaş bant və laminatın fiziki-mexaniki 

parametrləri fərqlənir. Buna da səbəb,  əslində bu materialın əvəzinə kompozit materialın (yəni 

beton+epoksid  qətran+karbolifli  kumaş  bant  və  ya  laminat)  işləməsi  olur.  Deformasiyaya 

uğramış  divar,  rigel,  sütun  -  (element)  üzərində  yaranan  çatlarla  özünü  göstərir.  Elementin 

səthində    gücləndirilən  armatur  rolunu  oynayan  karbolifli  kumaş  bant  sarğıları  və  ya  

laminatların  fiziki-mexaniki  xassələrini  dəqiqləşdirmək  məqsədi  ilə  həmin  qüvvələrə  uyğun 

laboratoriya  sınağından  keçirilməsi  mühəndis  konstruktor  üçün  mühəndis  hesablamalarında 

vacib  olan  şərtlərdəndir.  Belə  materialların  fiziki-mexaniki  xassələri  dəqiqləşdirilib 

yoxlanılmalıdır. Bu materialın tətbiqi, onun mühəndis hesablamalarında kompozit material kimi 

nə şəkildə qəbul edilməsi təkcə mühəndislər üçün yox, həm də tədqiqatçılar üçün də bir tədqiqat 

predmeti kimi maraqlıdır.  

2. Karbolifli kumaş bant sarğıları və laminat şəklində gücləndirmə üsulu haqqında 

Karboplastik  liflərdən  istifadə  etməklə  dəmir-beton  bina  və  qurğuların  gücləndirilməsində 

yeni  mühəndis  hesablama  üsullarının  tətbiqi  və  onların  araşdırılması  mühəndis  konstruktorlar 

üçün  vacib  məsələlərdən  biridir.  Bu  material  texniki  və  iqtisadi  göstəricilərinə  görə  inşaat  və 

hidrotexniki qurğularda  geniş  tətbiq  olunur. Poladdan çox  yüngül  olması,  kimyəvi  korroziyaya 

---