Azərbaycanın böyük şairi Xəlil Rzanın bizim xalqın mədəniyyətinin inkişafında böyük
Yüklə 2,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XƏLİL RZA ULUTÜRK
484 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ FRANSIZ POEZİYASI POL ELÜAR MƏRDLİK Aclıq. Qəhətlik. Soyuq. Yaman üşüyür Paris, Daha küçələrində şabalıd yeyə bilmir. Elə ayaq üstəcə yatır metroda səssiz, Dilənçi paltarını geysinmi? Geyə bilmir. Heç kəsdən yardım umma, mənim fəhlə Parisim! Sağsan, heyrət doğuran bir ömür yaşayırsan. Rəngi avazımış, ac, arıqlamış əzizim, Sən insanlıq yükünü mərdliklə daşıyırsan. Cəsurluqdur alışan geniş bəbəklərində, Mənim gözəl Parisim, yaqut, billur şəhərim! Qılınc kimi kəsərli, iynə tək iti, incə, Haqsızlığa dözməyən, mətin, məğrur şəhərim! Qardaşlaşın! Mərdləşin, sərtləşin, ey qardaşlar! Bu dərddən, bu bəladan qurtulacaq yurdumuz. Bizim nə dəbilqəmiz, nə əsgər çəkməmiz var, Nə hərbi paltarımız, nə nizami ordumuz. Heç nəyimiz yoxsa da, nifrət silahımız var, Lap yalın əllərlə də qalib gələsiyik biz. Yadından çıxarmasın zireh geyən yağılar: Min ton zireh əridir bir damla nifrətimiz.
485 AZADLIQ Ağaclara, partaya, Şagird dəftərlərinə, Dəftərimdə ağaran işıqlı dan yerinə Həkk edirəm adını. Oxuduğum... və hələ Oxuya bilmədiyim təmiz, pak gövhərlərə, Tonqalda yandırılan əvəzsiz əsərlərə Həkk edirəm adını. Uca sərv ağacına,
Qəhrəman qılıncına, Hökmdarlar tacına
Həkk edirəm adını! Uşaqlığı anmağın ləzzətinə, dadına, Cəngavər zirehinə, pəhləvan inadına, Yuvada cükküldəşən quşların qanadına Həkk edirəm adını. Gündüzlər tən bölüşüb yediyimiz çörəyə, Odlu nəfəsimizlə isinən bir ürəyə, Bu dünya dedikləri əzəmətli kürəyə Həkk edirəm adını. Göydə və göl dibində günəşin yanmasına, Çayda, çeşmədə axan gümüş ay ziyasına, Od tutan üfüqlərin cırılmış yaxasına Həkk edirəm adını. Çöllə göyün getdikcə uzaqlaşan həddinə, Gecə ilə səhərin incə nur sərhəddinə, Dəyirmanlar pərinin hərlənmə qüvvətinə Həkk edirəm adını. 486 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ Hər dan üzü dünyanın şüaşüa ahına, İnadcıl gəmilərin dəniz cövlangahına, Dəliqanlı könlümdən keçən minmin axına Həkk edirəm adını. Şaxəli budaq kimi neçə yol ayrıcına, Şimşəklərin kökünə, cığırların saçına, Üsyankar meydanlarda bayraqların ucuna Həkk edirəm adını. Tən bölünmüş almaya, Yataqda yastığıma, yaxındakı aynaya, Pəncərəmdən içəri girən süd teştiaya Həkk edirəm adını. Evimizin böyrünə, mərmər astanasına, Şeylərin bizə adi görünən simasına, İntiqam atəşinin müqəddəs dalğasına Həkk edirəm adını. Birbirinə uyuşan iki can vəhdətinə, Açıq dost sifətinə, yoldaş sədaqətinə, Sıxdığım qız əlinin dəmir dəyanətinə Həkk edirəm adını. Təmiz, lal bir heyrətə, Birbirini axtaran həssas dodaqlardakı Hərarətə, şərbətə Həkk edirəm adını. Sönüb gedən mayağa, Səngərimi saxlayan torpaq adlı dayağa, O dərdə ki, qaldırır məni hər gün ayağa, Həkk edirəm adını. Umudsuz ayrılığa, Üryan qalan təkliyə, 487 Ölüm pilləkənində çıxdığım hər pilləyə Həkk edirəm adını. Qayıtmış sağlamlığa, Sovuşan təhlükəyə, Nurla, ümidlə dolu tərtəmiz, şəffaf göyə Həkk edirəm adını. Bircə sözün hökmüylə Ömr edirəm mən artıq. Səni yaşatmaq üçün doğuluram yenidən Ulu tanrım – AZADLIQ!
1942 488 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ LUİ ARAQON EDAM VAXTI MAHNI OXUYAN KİŞİNİN BALLADASI “Yox, seçə bilməzdim özgə bir yolu, Yeganə yolumu düz seçmişəm, düz”. Zindanda nəfəsi ildırım dolu Dustaq gələcəklə durub üzbəüz. Gecə iki nəfər ona yalmanır, Əyilib yavaşca dümsükləyirlər: “ Daha üzülmüsən, əldən düşmüsən, Zindan da bezibdir... Boyun qoy, yetər! Dolana bilərsən sən də bizim tək, Elə bir söz de ki, etsinlər azad. Bir az da diz çöküb yaşa, neyləmək? Axı kimə gərək bunca qeyz, inad?” “Yox, seçə bilməzdim özgə bir yolu. Yeganə yolumu düz seçmişəm, düz”. Zindanda nəfəsi ildırım dolu Dustaq azadlıqla durub üzbəüz. “ Bu dəmir qapını bircə sözünlə, Bircə kəlmən ilə aça bilərsən. Bütün əzablara son qoyular, son, Nə cəllad dərd çəkər, nə biz, nə də sən. Bircə yalan demək nə böyük şeymiş, Sonra gör nə qədər yaşamaq olar. Fikirləş, fikirləş, bir də fikirləş, Qarşıda nə gözəl sabahların var!” “Yox, seçə bilməzdim özgə bir yolu. Yeganə yolumu düz seçmişəm, düz”.
489 Məhbəsdən ucadır məhbusun boyu, Başqa bir nəsillə durub üzbəüz. “Hər nə mümkün idi, açıq söylədim, Heç kim duymasa da, kaş dostlar duya. Mənim cıdırıma bir köhlən gərək, Mənim Parisimə ibadət, dua. Qoy cəhənnəm olub getsinlər, nə qəm, Məgər alçaqlara “hə” demək asan?” Sonuncu fürsəti verdi əlindən İnadı özündən qüvvətli insan! Kişi öz yolunu düz seçsin gərək, O yol şüa kimi təmiz, müqəddəs. Bütün zindanları silkələyərək Bağırır, hayqırır qüdrətli bir səs: “Ölürəm, Fransam yaşayır, nə qəm, Yaşayır üsyanım, eşqim, nifrətim. Mən nəyin uğrunda qurban gedirəm, Mirasdı dostlara məqsədim, əhdim”. Alman danışığı, açar səsləri, Dilmancın ikrahla donquldanması: Arıq qollarına qandal keçsə də, Sakitdi dustağın nurlu siması. “Yox, seçə bilməzdim özgə bir yolu, Yeganə yolumu düz seçmişəm, düz”. Qanlı divarları titrədir, sökür Sabahın nəğməsi – ölməz, ölümsüz. Güllələr altında oxuyur igid: “Sarıldım qanımda çimən bayrağa”. Atəş. Bir də atəş... isti qan gölü... Heyrət... O, bir daha qalxır ayağa.
Yüklə 2,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|