139
yuvarlanmışdır. Kantata başdan sona kimi iniltili, ürəkdən gələn lirika, yüksək bədii
zövg və həddini aşmayan möhtəşəmliyi ilə diqqəti cəlb edir.
A.MƏLİKOV
“TORPAĞIN SƏSİ”, II hissə
Solo
Çay-la-
rın, sel- lə- rin, ya-ğı-şın sə- si-
A..................................................................... . ya-
ğı-şın sə-
Çay-la-
rın, sel- lə- rin, ya-ğı- şın sə-
-ni. Gü- n
ə- şin, gül- lə- rin
-si, s
ə- si- ni. A............................... A.......
-si, s
ə- si- ni.
Gü- n
ə- şin,
gül- lə- rin
Solo
140
Solo
Solo
Ya-
zın nə-fə- si- ni. Qəl-bin-də, qəl-bin-də sax-la- dı in- san
ya-
zın. Qəl- bin- də
In- san.
Q
əl-bin-də, qəl-bin-də sax-la- dı in- san. A.......
-
zın, nə- fə- si- ni.
in- san
Çay-la-
rın,
sel-lə-rin,
in- san
Çay-la-
rın, sel-lə-rin,
ya-
ğı- şın sə- si- ni. Gü- nə- şin,
ya-
ğı- şın sə- si, sə- si- ni. A.......
s
ə- si- ni
s
ə- si- ni
gü-n
ə- şin
141
gül-l
ə- rin ya- zın nə- fə- si- ni.
Solo
A................................. ya-
zın nə- fə- si- ni.
In- san si- n
ə- sin- də tor- pa- ğın sə- si ö- zü- nə
S.
A.
T.
B.
143
Solo
S.
A.
T.
B.
Çay-la-
rın,
sel-lə-rin, ya-ğı-şın sə- si- ni
A................. s
ə- si- ni
Çay-la-
rın, sel-lə-rin
Gü- n
ə- şin, gül- lə- rin ya- zın nə- fə- si-
A............................................................................................................
gü- n
ə- şin,
gül- lə- rin
148
8.
X.MIRZƏZADƏNIN VƏ E.SABITOĞLUNUN
“ÇIÇƏKLƏN VƏTƏNIM” KANTATASI
60-
cı illərdə yeni bəstəkarlar nəsli meydana çıxır ki, onlar yeni müasir üslubda
yazmağa başlayırlar. Bu baxımdan X.Mirzəzadənin və E.Sabitoğlunun birgə
b
əstələdikləri “Çiçəklən Vətənim” (1964) kantatası maraq doğurur. Bu əsərdə
mü
əlliflər ənənəçilik və novatorluq cəhətlərini optimal şəkildə birləşdirərək,
tarazlılığa nail olmuşlar.
Kantata üç hiss
ədən ibarətdir. Hissələrin adları yoxdur, lakin onların məzmunu
Z.Cabbarzad
ənin şerləri ilə müəyyənləşdirilir. I hissə
Allegro C-Şur ladında
yazılmışdır, onun musiqisi Ü.Hacıbəyli və Q.Qarayevin kantataları kimi aşıq
üslubundadır. Girişdə prokofyev-qarayevsayağı təravətli səslənmə xromatik
diatonikanın pillələri ilə hərəkət edir. Kvarta-sekunda akkordlarının fonunda şən
mövzu s
əslənir, burada melodik başlanğıc üstünlük təşkil edir.
Lakin birinci hiss
ənin ikinci epizodunda imitasiya priyomlarının inkişafını hiss
etm
ək mümkündür. Polifonik fakturanın kulminasiyası II-ci hissədə (
Moderato, e-
moll) baş verir. Burada simli alətlərin ostinato fonunda əvvəl solo bas, sonra bütün
kişi səsləri, daha sonra isə bütün xor axıcı, geniş melodiyanı ifa edir. Musiqi rus xalq
mahnılırı üslubunda stilizə edilmişdir. Burada müxtəlif üslublardan istifadə olunur:
əvvəl basso ostinato üzərində variasiya, sonra orkestr və yüksək səslər arasında
oktava v
ə sekstalı kanon və nəhayət, səsaltı polifoniya priyomlarından istifadə edilir.
Reprizada simlil
ərin ehtiyatlı pitsikkatosu fonunda xor ağzıyumulu unisonla oxumağa
başlayır. Ümumiyyətlə bütün ikinci hissə xorun müxtəlif və rəngərəng fakturası ilə
s
əciyyələnir.
Mür
əkkəb üçhissəli formada yazılmış III-cü hissədə (
Maestozo, F-dur) kənar
hiss
ələr
təntənəli, himnsayağı səslənir. Səslər iki, üç və hətta dörd müstəqil xəttə
ayrılır. Orta hissədə orkestrin partiyasında I hissənin aşıq intonasiyaları peyda olur,
xorda is
ə mövzunun müxtəlif fakturalı variasiyası səslənir ( oktavalı ikiləşmə S + T
v
ə A + B, yaxud səs + səsaltı, və yaxud bir neçə xəttin kontrastlı birləşməsi).