Азярбайжан республикасы тящсил назирлийи азярбайжан дювлят игтисад университети



Yüklə 375,3 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/13
tarix06.02.2018
ölçüsü375,3 Kb.
#26424
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13

35 

 

çəkdikdə  çox  uzun  müddət  davam  edir.  Elastikliyinə  görə  lavsan  lifı  yundan 



üstündür. Lavsan lifinin ən mənfi tərəfi isə onların hiqroskopik olmamasıdır ki, bu 

parçaların  səthində  parıltı  əmələ  gəlməsinə  səbəb  olur.  LŞavsan  lifı  yun  lifı  ilə 

yanaşı, həmçinin pambıq və kətan lifləri ilə də qarışdırılmış halda istehsal edilir. 

Son  zamanlar  lavsan  lifındən  müxtəlif  qısalma  qabiliyyətinə  malik  parçalar 

istehsal edilir ki, bunlar hətta yun parçalardan da gözəl xarici görünüşə malikdir. 

v) Polivinil lifləri və onlann xassələri. 

Bu  elastik  liflərdən  biri  də  xlorin  lifidir.  Xlorin  lifi  özlərinin  çox  yüksək 

kimyəvi  davamlılığı,  mikroorqanizmin  təsirindən  dəyişmələri,  çox  yüksək 

mexaniki  möhkəmliyi  və  sair  xassələri  ilə  fərqlənirlər.  Xlorin  lifindən  çox  geniş 

miqyasda müalicə əhəmiyyətli paltarların istehsalında tətbiq edilir. 

q) Poliakrilnitril lifləri və onlann xassələri. 

Bu  liflərin əsasını  nitron  lifı təşkil edir. Notron  lifı öz ağırlığından 20-25 km 

məsafədə  qırılır.  Bu  lif  işığın  təsirinə  çox  davamlıdır.  20%-ə  qədər  uzana  bilir. 

Nitron  lifı  xarici  görünüşünə  görə  xalis  ipək  lifinə çox  yaxındır.  Bunun ştapel  lifı 

yun  lifinə  oxşayır.  Nitron  lifı  yun  lifı  kimi  istiliyi  yaxşı  saxlayır.  Nitron  lifınə 

bakteriya,  kiflənmə,  güvə  təsir  etmir.  Kimyəvi  maddələr  də  bu  lifə  öz  təsirini 

göstərir. 

Nitron  lifındən  toxunan  parçalardan  tikilən  paltarlar  yuyularkən  qısalmır  və 

ütülənməyə  ehtiyacı  olmur,  həmçinin  qırışımır.  Nitron  pambıq  və  yunla  

qarışdırılaraq    ondan    kostyumluq,    paltoluq    parçalar,    trikotaj  məmulatlar,  süni 

xəzlər, vatin və pərdəlik parçalar toxunur. 



d) Polivinilspirt lifləri və onlann xassələri. 

Bu  qrup  lifləqrin  əsas  nümayəndəsi  vinoldur.  Vinol  yüksək  davamlılığa 

malikdir.  Onun  qırılma  uzunluğu  30-47  km,  uzanması  30-35%-dir.  İslandıqda 

davamlılığını  10-15%  itirir.  Uzanması  isə  5-3%  artır.  Vinol  sürtünməyə  qarşı 

davamlıdır.Vinol turşuya, qələviyə  və s. kimyəvi  reaktivlərə qarşı çox davamlıdır. 

Vinol 5% hiqroskopikliyə malikdir. 220°C-də lif yumşalır. Xüsusi çəkisi 1,20-1,30 

qs/sm

3

-dir.  Vinol  istiliyi  az  keçirir.  Pambıq,  kətan  qarışığı  ilə  istehsal  edilirç 



Həmçinin təmiz halda parça istehsalında istifadə edilir. 


36 

 

e) Poliolefin lifləri və onlann xassələri. 

Bu  qrup  liflərə  polietilen  və  polipropilen  lifləri  aiddir.  Bu  liflər  yüksək 

davamlılığı  ilə  fərqlənir.  Polietilen  lifınin  qırılma  uzunluğu  42,7  rkm, 

polipropileninki  isə 52,5 rkm-dir. Yaş  halda davamlılığı  dəyişmir.  Bu  liflər təkrar 

qatlanmaya  çox  davamlıdır  və  temperatura  qarşı  da  kifayət  qədər  davamlıdır.  Bu 

lifın  xüsusi  çəkisi  0,9  s/sm

3

-dir.  Hiqroskopik  deyil  və  yaxşı  elaktroizolyasiya 



xassəsinə  malikdir.  Bu  lidən  kanat,  parusin,  xüsusi  parçalar,  dekorativ  mebel 

parçaları, xalçalar, izolyasiya materialları hazırlanır. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



37 

 

2.3.  İPLİK VƏ SAPIN PARÇANIN FİZİKİ XASSƏSİNƏ TƏSİRİNİN 



TƏDQİQİ. 

 

Parçanın  fıziki  xassəsi dedikdə, onların çəkiləri  və əsasən  gigiyenik  xassələri 



başa düşülür. Parçanın çəkisinə onun lm

2

 çəkisi və həcmi aiddir. 



Gigiyenik  xassələrinə  isə  onun  hiqroskopikliyi,  su  götürməsi,  su  keçirməsi, 

hava  keçirməsi,  buxar  keçirməsi,  istilik  saxlaması,  toz  götürməsi,  şüa  keçirməsi, 

insan bədəninə zərərli təsir göstərməməsi kimi xassələr aiddir. 

 

2.3.1. Iplik və sapm xətti sıxlığının parçanm çəkisinə təsiri. 



 

Parçanın kütlə  xarakteristikasına parçanın  1  m

2

 kütləsi, səthi sıxlığı  və həcmi 



kütləsi daxildir. Parçanın  lm

2

 kütləsi  və  həcmi kütləsinin onun təyinatının  düzgün 



seçilməsində  çox  böyük  əhəmiyyəti  var.  Eyni  zamanda  parçanın  gigiyenik 

xassəsinə də əsaslı dərəcədə təsir göstərir. Parçanın lm

kütləsi başqa göstəricilərin 



düzgün seçilməsində nəzarətçi rolu oynayır. Əgər parçanın lm

2

 çəkisi aşağı olarsa, 



bu onu göstərir ki, onun istehsalında daha aşağı xətti sıxlığa malik olan ipliklərdən 

istifadə  edilib  və  yaxud  onun  sıxlığı  həddən  artıq  aşağıdır.  Elə  buna  görə  də 

parçanın kütləsi bütün parçalar üçün əsas göstərici sayılır. 

Parçalar  1  m

2

  kütləsi  çox  geniş  intervalla  dəyişir.  Yəni,  20  qramdan-775 



qramadək  olur.  Təyinatına  görə  parçaları  yüngül,  orta  və  ağır  kütləli  olanlara 

bölürlər. 

Yüngül  parçalar  əsasən  alt  dəyişəklərinin,  göynəklərin;  orta  kütləli  parçalar 

kostyumluq,  yay  paltarları;  ağır  çəkili  parçalar  isə  qış  paltarlarının  istehsalında 

tətbiq edilir. 

Parçaların  həcmi  kütləsinin  quruluş  elementlərindən  asılıdır.  Yəni,  lifın      və   

ipliyin      qalınlığından,      sıxlığından,      parçanın      quruluşundan      və  parçanın 

məsaməliliyndən çox asılıdır. Eyni kütləyə  malik olan parça  müxtəlif qalınlığa  və 

həcmə  malik  ola  bilər.  Parçaların  həcmi  çəkisi  0,2-0,6  q/sm

2

  arasında  dəyişir.  Ən 




Yüklə 375,3 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə