“BANK AVRASİYA” AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR
31 DEKABR 2010-CU İL TARİXİNDƏ BAŞA ÇATMIŞ İL ÜZRƏ (Davamı)
(Azərbaycan Manatı ilə)
24
BMHS 5 “Satış üçün nəzərdə tutulmuş cari olmayan aktivlər və əməliyyatların
dayandırılması” standartına düzəlişlər (2009-cu ildə BMHS-da təkmilləşdirilmələr layhəsi
çərçivəsində) -
BMHS 5 konkret şəkildə göstərir ki, satış üçün nəzərdə tutulmuş cari olmayan
aktivlərlə (silinmək üçün nəzərdə tutulmuş qruplar) və əməliyyatları dayandırılmış qruplarla bağlı
maliyyə hesabatılarında açıqlamalar yalnız BMHS 5 çərçivəsində aparılır və digər BMHS-ın
tələbləri nəzərə alınmır, lakin bu istisnalar mövcuddur: (i) əgər digər BMHS xüsusi olaraq satış
üçün nəzərdə tutulmuş cari olmayan aktivlərlə (silinmək üçün nəzərdə tutulmuş qruplar) və
əməliyyatları dayandırılmış qruplarla bağlı konkret açıqlamaların olmasını tələb edirsə və ya (ii)
silinmək üçün nəzərdə tutulmuş qruplara aid edilən aktiv və öhdəliklərin ölçülməsi ilə bağlı ölçülmə
qaydaları BMHS 5 çərçivəsində nəzərdə tutulmamışdır və açıqlamalara daxil edilməmişdirsə. Əlavə
olaraq digər bir düzəliş, Bankın törəmə müəssisəsində nəzarətin itirilməsi ilə nəticələnəcək olan
satış planının mövcud olduğu hallarda bu törəmə müəssisələrə aid olan aktiv və öhdəliklərin satış
üçün nəzərdə tutulmuş kateqoriyasına aid edilməsi tələbinə aydınlıq gətirir. Satışdan sonra, Bankın
törəmə müəssisədə müəyyən minoritar maraqlarının olması belə təsnifləşdirmə üçün əhəmiyyət
kəsb etmir.
BMUS 7 “Pul vəsaitlərinin hərəkəti hesabatı” standartına düzəlişlər (2009-cu ildə BMHS-da
təkmilləşdirilmələr layhəsi çərçivəsində) - BMUS 7 çərçivəsində düzəlişdən sonra yalnız maliyyə
vəziyyəti hesabatında aktivin tanınması ilə nəticələnən xərclərlə bağlı olan pul hərəkətləri
investisiya fəaliyyətindən yaranan pul vəsaitlərinin hərəkəti kimi təsnifləşdirilə bilər. BMUS 7
çərçivəsində olan düzəlişlərin tətbiqi bundan sonra BMUS 38 “Qeyri-maddi aktivlər” standartının
tələblərinə müvafiq olaraq daxili yaradılmış qeyri-maddi aktiv qismində kapitalizasiya
kriteriyalarına uyğun gəlməyən tərtibat xərcləri ilə bağlı yaranan pul vəsaitlərinin hərəkətinin
təqdimatının dəyişdirilməsi ilə nəticələnmişdir.
BMUS 36 “Aktivlərin Dəyərsizləşməsi” standartına düzəlişlər (2009-cu ildə BMHS-da
təkmilləşdirilmələr layhəsi çərçivəsində) - Bu düzəlişlər “qudvil”-in nağd pul əmələ gətirən
biznes vahidlərinə bölüşdürülməsini nəzərdə tutur. BMHS 8 çərçivəsində göstərilən aqreqasiya
kriteriyasını tətbiq etmədən öncə “qudvil” həmin standartın tərif etdiyi şəkildə əməliyyat
seqmentləri üzrə bölüşdürülməlidir.
BMHS 1 “Beynəlxalq Maliyyə Hesabatları Standartlarının İlkin Tətbiqi” standartına
düzəlişlər - BMHS-nı ilkin olaraq tətbiq edənlər üçün əlavə istisnalar -
Bu düzəlişlər iki halda
ilkin tətbiq edənlər üçün istisna hüquqları yaradır: neft və qaz sahəsinə aid olan aktivlərlərlə və
sazişlərin lizinq olub olmamasınının təyini ilə bağlı standartları tətbiq edərkən.
BMHS 2 “Səhmlər vasitəsilə ödənişlərin aparılması” standartına düzəlişlər - Nağd pul və
bank vəsaitləri üzrə səhmlər vasitəsilə ödənişlərin aparılması əməliyyatları (2009-cu ildə
BMHS-da təkmilləşdirilmələr layhəsi çərçivəsində) - Bu düzəlişlər BMHS 2 üzrə əhatə dairəsini
təyin edir, eləcə də maliyyə qrupu daxilində nağd pul vasitəsi ilə səhmlər üzrə ödəniş
əməliyyatlarının aparılması əməliyyatlarının qrupun ayrı-ayrı (və ya fərdi) müəssisələri tərəfindən
bu əməliyyat üzrə öhdəliklərin ödənilməsi vasitəsilə baş verdiyi hallara açıqlıq gətirir.
BMUS 39 “Maliyyə alətləri: Tanınma və Ölçülmə” standartına düzəlişlər - Hecinq üzrə qəbul
edilmiş Maddələr -
Düzəlişlər hecinq mühasibatlığının iki məqamına aydınlıq gətirir: inflyasiyanın
hecinq riski kimi və ya onun bir hissəsi kimi tanınması, eləcə də opsiyalarla hecinq əməliyyatları.
BMUS 28 “Assosiasiya olunmuş müəssiəslərə investisiyalar” (2008-ci ildə yenidən işlənilmiş
şəkildə) - Bu prinsip BMUS 27 çərçivəsindən (2008-ci ildə yenidən işlənilmiş) götürülmüşdür və
satış nəticəsində nəzarətin itirilməsi, eləcə də ədaələtli dəyərlə xalis aktivlərin yenidən əldə edilməsi
nəticəsində yaranan vəziyyətin uçotu BMUS 28 çərçivəsində də nəzərə alınmışdır. Buna görə də
assosiasiya olunmuş müəssisə üzərində əhəmiyyətli təsir qüvvəsi itirilirsə, investor bu müəssisəyə
qoyduğu investisiyanın uçotunu ədalətli dəyər prinsipinə görə aparır və nəticədə yaranan gəlir və
yaxud zərəri mənfəət və zərər hesablarında tanıyır.
“BANK AVRASİYA” AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR
31 DEKABR 2010-CU İL TARİXİNDƏ BAŞA ÇATMIŞ İL ÜZRƏ (Davamı)
(Azərbaycan Manatı ilə)
25
2010-cu ildə dərc edilmiş BMHS Təkimilləşdirmələr Layihəsi çərçivəsində BMUS 28 (2008-ci ildə
yenidən işlənilmiş şəkildə) standartına müəyyən dəyişikliklər edilmiş və yuxarıda qeyd edilmiş
investorun assosiasiya olunmuş müəssisə üzərində əhəmiyyətli təsir qüvvəsinin itirilirilməsi ilə
əlaqədar yeniliyin prospektiv olaraq yalnız gələcək dövrlərə aid edilməsinə aydınlıq gətirilmişdir.
Bank BMUS 28 (2008-ci ildə yenidən işlənilmiş şəkildə) ilə bağlı 2010-cu ildə dərc edilmiş BMHS
Təkimilləşdirmələr Layihəsinin tələblərini vaxtından (1 iyul 2010-cu il tarixində başlayan illik
dövrlər üçün) daha əvvəl tətbiq etməyi nəzərdə tutur.
Digər yeni standartlar və şərhlər:
Bank aşağıdakı yeni standartları və şərhləri qəbul etmişdir:
BMHŞK 9 “Əlavə Elementli Derivativlərin Yenidən Qiymətləndirilməsi” (1 iyul 2009-cu il və
ya bu tarixdən sonra başa çatmış illik dövrlər üçün qüvvəyə minir);
BMHŞK 16 “Xarici Əməliyyatlarda Xalis İnvestisiyaların Hecinqi” (1 iyul 2009-cu il və ya bu
tarixdən sonra başlayan illik dövrlər üçün qüvvəyə minir);
BMHŞK 17 “Qeyri-monetar Aktivlərin Sahibkarlara Paylanılması” (1 iyul 2009-cu il tarixindən
qüvvəyə minir);
BMHŞK 18 “Müştərilərdən Alınan Aktivlərin Təqdimatı” (1 iyul 2009-cu il tarixindən qüvvəyə
minir).
Yuxarıda göstərilən hallardan başqa, yeni standartların və şərhlərin Bankın maliyyə hesabatlarına
əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərməsi gözlənilmir.
4.
DƏRC OLUNMUŞ, LAKİN HAZIRDA QƏBUL OLUNMAMIŞ STANDARTLAR VƏ
ŞƏRHLƏR
Hazırkı maliyyə hesabatlarının təsdiq edilməsi tarixində Bank tərəfindən, qüvvəyə minmə tarixindən
əvvəl qəbul edilmiş standart və şərhlərdən əlavə, aşağıda göstərilən standat və şərhlər dərc edilmiş
lakin qüvvəyə minməmişdir.
BMHS 1 “Beynəlxalq Maliyyə Hesabatları Standartlarının İlkin Tətbiqi” standartına
düzəlişlər (2010-cu ildə dərc edilmiş BMHS təkimilləşdirilmələr layihəsi çərçivəsində) - BMHS-
nı ilkin olaraq tətbiq edən müəssisələr, BMUS 34 üzrə aralıq maliyyə məlumatlarını dərc etdikdən
sonra mühasibat siyasətinə dəyişikliklər edirsə və ya BMHS 1 üzrə istisnalardan istifadə edirsə, bu
zaman belə dəyişikliklərin səbəbləri açıqlanmalı və belə dəyişikliklərin birinci illik BMHS
hesabatlarınada göstərilən açılış düzəlişlərinə təsirlərini göstərməlidirlər. BMHS standartlarına
keçiddən öncə baş vermiş özəlləşdirmə kimi hadisələrin nəticəsində yenidən qiymətləndirmə zamanı
yaranan “maya dəyər” istinasından istifadə olunması ancaq yenidən qiymətləndirmələrin BMHS
maliyyə hesabatıarının hazırlanması dövrünə aid edilir. Amortizasiya dərəcələrinin tənzimləndiyi
müəssisələrə, BMHS-na keçiddən öncəki mühasibat standartların tələblərinə görə əmlak, avadanlıq
və qeyri-maddi aktivlər üzrə olan qalıq dəyərlərinin fərdi şəkildə “maya dəyəri” məbləği kimi
istifadəsinə icazə verilir. Bu istisnadan istifadə edən müəssisələr, keçid tarixində BMUS 36
çərçivəsində, hər bir əsas vəsait maddəsininin dəyərində azalmaları müşahidə etmək üçün təhlil
etməlidirlər.
BMHS 3 “Müəssisələrin Birləşməsi” standartına düzəlişlər (2010-cu ildə dərc edilmiş BMHS
təkimilləşdirilmələr layihəsi çərçivəsində) - Müəssisələrin birləşməsi əməliyyatı zamanı yaranan
şərti ödəniş razılaşmaları birləşmə tarixinin BMHS 3 (2008-ci ildə yenidən işlənilmiş) tətbiqi
tarixindən əvvəlki dövrlərə sirayət etdiyi hallarda belə əməliyyatların BMHS 3 (2004-cü ildə dərc
edilmiş versiya) standartının daha öncə qüvvədə olan versiyasının tələblərinə görə təqdim edilməsinə
aydınlıq gətirir.