BəRDƏliləR

 

67

Аллащ-Аллащ. (Бярдя тцрбяси. Нцшабя галасı) 

---

 

68

 

Ибращим мясъиди.  ВЫЫ-ЫХ яср

---

 

69

 

 

 

Ширванлы

 ща

мамы

. ХВЫЫЫ

-ХЫХ

 яср

 

---

 

70

Сяккизэушяли тцрбя. ХВЫЫЫ яср. Эцлоьлулар кянди 

---

 

71

Балабяйин

 еви

. ХЫХ

 яср

 

---

 

72

Торпаг

 гал

а. 

ВЫ

 яср

 

---

 

73

Ахсадан

 Баба

 тцрбяси

  ХЫВ

яср

 

---

 

74

U

ğurb

əyli

k

ənd

m

əscidi

---

 

75

Тяртяр

  чайынын

  кюрпцляри

 

---

 

76

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bərdə pulları

---

 

77

 

 

 

 

Xоvsuz xalça. Vərni Qarabağ (Bərdə)

 

---

 

78

 

BƏRDƏNİN  “YAŞIL  ABİDƏLƏRİ” 

 

Hansı daha qədimdir: Nüşabə  məqbərəsi, yoxsa Soltanbuddakı 

saqqız ağacları? Hansı daha qiymətlidir: Nüşabə məqbərəsi, yoxsa Soltan-

bud meşəsi?  

Bu müqayisə sizə qəribə gəlməsin. Ona görə ki, Soltanbud meşəsi 

də abidədir, Nüşabə məqbərəsindən, başqa tarixi yadigarlardan heç də az 

əhəmiyyət daşımır. Bircə fərq burasındadır ki, saqqız ağacları yaşıl abidə-

lərdir. Bu abidə ilin fəsillərinə uyğun olaraq dondan dona girir, yaşıllaşır, 

nəfəs alır. 

Nə qəribə görkəmi varmış saqqız ağaclarının! Bura elə bil nəhəng 

göbələklər aləmidir. Bir boyda, bir buxunda yerdən qalxıb, eyni vəziyyət-

də çətirlənib. Ya bəlkə qüdrətli bir əl bu ağacların budaqlarını bir bərabər-

də nizamlayıb?  

Evkalipt ancaq Avstraliyada bitdiyi kimi, saqqız ağaclarının beşiyi 

də Azərbaycandır. Soltanbud meşəsi dünyada ən böyük saqqız meşəsidir. 

Saqqız ağacı üst-üstə uzanan qoşa budaqlarından qəribə pilləkən yaradıb. 

Elə bil ki, üstdəki budaq uzandıqca “ayaqlarını” aşağıdakı budağın üstünə 

qoyurmuş. Sanki, gövdə duyub: – üstdəki budağı küləkdən qorumaq çə-

tindir, ona görə də, sınmasın deyə altdakı budaqdan ona möhkəm dayaq-

lar verib, ikisini üç-dörd yerdən bir-birinə “qaynaq” eləyib... Əgər mümkün 

olsaydı bu qoşa budaqların ucunu əyib rahat nərdivanla ağaca çıxa bilər-

sən. 

Soltanbud meşəsi 2.200 hektara yaxın sahəni tutur. Bu, böyük əra-

zidir. Lakin heç kəs inkar etməz ki, meşə keçmişdə daha böyük sahə tu-

turmuş. Elə indi də baxırsan ki, ara-sıra boş yerlər var. Belə yerlərdə 

ağaclar tədricən seyrəlir, yoxa çıxır. Meşələri bərpa etmək, seyrəkliyi ara-

dan qaldırmaq üçün son illər xeyli iş görülür. Üst-üstə 400 hektara qədər 

sahədə saqqız ağacları əkilmişdir.  

Bir qədər aşağıda yan-yana dayanmış qoşa təpələr – Soltanbud 

meşəsinin qoşa gözətçiləri görünür. Son vaxtlar bu uca təpələr hasara alı-

nıb. Dairəvi şəkildə arxlar çəkilib, arxlar boyunca isə şam ağacları əkilib. 

İndi təpələri yaşıl şamlar qucağında saxlayır. 

 

Mehdiyev X.  

“Kommunizm yolu” - 1976 - 18 sentyabr  

 

---