Bəxtiyar tuncay
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
48 altıkünçlü sif. – altı bucaqlı, altı künclü: Egər ki bolmasa altıkünçlü keskən, ostritsa bolıyır yarıx uçlarından. Əgər kəsici alət altı künclü olmasa uclarından qığılclm çıxar. altıxanatlı sif. – altıqanadlı: Altıxanatlı friştələr. Altıqanadlı mələklər. altımbas Bax: altembas altımış Bax: altmış altın (-dır, -nınq, -ğa, -nı, -dan, -ımnı, -ından) // altn // altun ism. və sif. – altun, qızıl: Yarğuda oltursanq, orunç alma altın ya inci (Mxitar Qoşun “Törə Bitiqi” kitabından). Məhkəmədə oturarkən rüşvət alma; nə qızıl, nə də inci (mirvari). Tirilgəy da berilgəy anqar altınından Arapistannınq (Məz. 71/72: 15). Yaşasın (xan), qoy ona Ərəbistan qızılı verilsin! Oğul bolğıy edi da künda 10 xantar altın tas etkiy edi, bolmas edi menim malımnı tügətməgə. Əgər mənim oğlum olsaydı və gündə 10 qantar qızıl xərcləsə idi, mənim var-dövlətim tükənməzdi.Yaxşıdır manqa örenki ağzınqnınq seninq, ne ki minqləri altınnınq da kümüşnünq (Məz.118/119: 72). Ağzından çıxan qanun mənim üçün minlərlə qızıldan, gümüşdən daha qiymətlidir. -Da xaysılardırlar peşələngən teprənməgən barlıxlar? -Temir-baxırlar, xorğaşınlar, kümüşlər da altunlar da kimlər ağaçlardan da özgə materialardan da özgə bularğa oxşaşlar köplər. -Bəs, süni surətdə düzəldilmiş tərpənməz varlqlar hansılardır? -Dəmir, mis, qurğuşun, gümüş və altunlar, eləcə də bəzi ağac növləri və başqa materiallardan düzəldilmişlr və onlar kimilər. altınbas Bax: altunbas altınçı I (-lar) // altınçi ism. – altunçu, sərraf, zərgər altınçı II miq. s. – altıncı altın-inçi (-dən) ism. – qızıl-mirvari, qırqızıl, zərziba: Kiydirdi kendininq xızını xanlıx tonlar bilə, altıninci bilə, bahasız taşlar bilə. Öz qızına xanlara layiq donlar, qızıl-mirvari, qiymətsiz daşlar geydirdi. Balxıyır başı axır taşlardan da altin-incidən, neçik günaş. Onun başı ağır aqırqızıldan, bahalı daş və mirvaridən günəş kimi parlayırdı. altın-kümüş ism. – altun-gümüş, qızıl və gümüş, zərgərlik məmulatıları: Bolmağay damahlanğaysız altınğa-kümüşkə. Nabadə altun-gümüşə tamah salasınız ha. altınla ~ (-dılar) // altunla ~ fel. – qızıldan üzlük çəkmək, üzünə qızıl çəkmək: Ol yıl xorannınq ulu badgerkin 2-incyi altınladılar. O il səcdəgahın (altarın) üzünə ikinci dəfə qzıl çəkdilər. altınlı sif. – qızıllı, altunlu: Tursar xaniça sağında seninq, kiyiniş bilə altunlu tüzülgən da şöhrətlaəgən (Məz. 44/45: 10). Məleykə olacaq qız sağ qoluna girib, ofir qızıllarına bürünüb. Ol türlü xatınlar da, kiyinişi bilə xonarhlıxnınq, köz kötürməx bilə da sekinlik bilə, korkaytma boyların bolmağay ki, altınlı orunmax bilə da tizməxi bilə incilərninq, ya tonlarnınq korkaymaxı bilə (1Тим 2: 9). Qadınlar da ədəbli görkəmlə, abır-həya və ağıl- kamalla bəzənsinlər. Dəbdəbəli saç düzümü ilə, qızıllarla, mirvarilərlə və yaxud bahalı paltarlarla deyil. altınsuvla ~ Bax: altunsuvla ~ 49 altışar say. – altı dənə, altı-altı altmış // altımış // altmiş say. – altımış: Yegdanə altımış xızıllıx. Altmış qızıl sikkəlik sinəbənd. altmışar say. – altmış dənə, altmış-altmış altn Bax: altın altun ~ (-nunq, -ğa, -nu, -dan, -lar, -larnı, -lardan, -u, -una, -un; -umuz, - unquz) ism. və sif. – altun, qızıl: Açıp xaznaların bernaladılar Krisdosnu: altun berdilər nemik xanğa, temyan berdilər neçik kahanağa, zmur berdilər neçik ölümlügə. Öz xəzinələrini açıb Məsihə xana verilən tək altun, kahinə verilən tək büxur, ölümlü insana verilən tək ətirli qətran verdilər. Xanı kümüş üsnə hem altunnunq üsnə xızıl aytıyır O, gümüşü ağ, qızılı isə qırmzı adlandırır. Coharnı, altun da menstruumnu kügürt suvu ündiyir. Fəlsəfə daşı, qızıl və menstruumu o, kükürdlü su adlandırır. Aytıyır altunnu, xaysı coharı aşira pilisopalarnınq bolıyır O fəlsəfə daşı vasitəsilə əldə edilən qızıl barədə danışır. Yazdırdılar altun bilə aruv altundan. Qızılla, xalis qızılla yazdırdılar. Korkayttırıy edim xatunlarnı kiyiniş bilə altundan, incidan, türlü-türlü kiyinişlərdən. Mən qadınları altun, inci (mirvari) və müxtəlif keyimlərlə bəzədim. Yaxşıdır etmə yalmujna, ne ki xazna xoyma altundan, zera yalmujna ölümdən xutxarır veçnıy Sədəqə vermək xəzinə toplamaqdan daha yaxşıdır, çünki sədəqə əbədi ölümdən qurtarır. Altun xoran. Qızıl səcdəgah (altar). Xanatları kügürçinninq kümüşlu da yağırları aras anınq rənginə altunnunq (Məz. 67/68: 14) .Qanadları gümüş kimi bərq vuran, tükləri isə qızıl kimi parlayan göyərçin. Safi altun. Saf altun. Alğın satun mendən altun sinəgən otta ki, xocalanğaysen (Vəhy. 3: 18). Zəngin olmaq üçün Məndən od içində xalis olan qızıl al. altunbas // altınbas // altrnbas // altembas ism. – qızıl saplarla işlənmiş incə naxışlı qalın ipək parça altunçı // altunçi Bax: altınçı 1 altun-inçi Bax: altın-inçi altun-kümüş (-tən, -ünqnü, -ləri) Bax: altın-kümüş altunla ~ (-ğan) Bax: altınla ~ altunlan ~ (-ğan) fel. – qızıl təbəqəyə bürünbək, altunlanmaq, qızıllanmaq altunlu Bax: altınlı Altunsözlü x. ism. – Altunsöz (qızıl xıridarı, sözü qızıl qədər qiymətli). Bu ləqəblə Ravenn arxiyepiskopu Petros (380-450) tanınmışdır: Bedros Altunsözlü altunsovlu Bax: altunsuvlu altunsuvla ~ (-ğan), altınsuvla ~ (-ğan) sif. – qızıl təbəqə ilə örtülmüş. Səthinə qızıl təbəqəsi çəkilmiş altunsuvlu // altnsuvlu // altunsovlu sif. – qızıl təbəqəli, qızıl örtüklü, qızıl qabıqlı aluçı (-dır, -nınq, -ğa, -dan; -lar, -larnınq, -ları) // alıçı (-dan) ism. – alıcı: Damah, haybat sövüçi ya könüsüz lixva aluçı (lТim. 3: 8). Tamahkar, şöhrətpərəst, ədalətsizcəsinə faiz alan. Biy Tenqrimiz bizim, sen işitir edinq alarğa, Tenqri, sen arıtuçı bolur edinq, öç aluçı üstnə barça işlərninq alarnınq (Məz. 98/99: 8). Ya Rəbb olan Tanrımız, Sən onlara cavab verdin, pis əməllərinin cəzasını versən də bağışlayan Tanrı olduğunu onlara göstərdin. Cuvutluxtan artıx Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|