Biokimyadan mühazirələr. MƏRuzəÇİ: prof. Yusifov Nazim Məhəmməd oğlu

Serinfosfatidlər 
də  yuxarıdakı  fosfatidlərə  bənzəyir.  Lakin  onlardan 
tərkibində  azotlu  maddə  aminturşu  serinin  (CH
2
OHCHNH
2
COOH)  olması  ilə 
fərqlənir. Serinfosfatidlərin kimyəvi tərkibi aşağıdakı kimidir: 
 
 
 
Serinfosfatidlərin  (və  ya  fosfatidilserin)  tərkibində  bir  molekul  qliserinin, 
fosfat turşusu, serin aminturşusunun qalığı və iki molekul yağ turşusu olur.  
Serinfosfatidlərdə sərbəst karboksil qrupu olduğundan turş xassəyə malikdir. 
Təbiətdə  tapılmış  serinfosfatidlərin  tərkibində  qliserin  qalığında  olan  birinci 
karbon  atomuna  stearin,  ikinci  karbon  atomuna  isə  olein  turşusu  qalığı  birləşmiş 
halda rast gəlinir. 
Lesitinlər,  kefalinlər  və  serinfosfatidlər  mübadilə  prosesində  bir-birinə 
çevrilə  bilirlər.  Serin  karboksizləşərək  kolaminə,  kolamin  isə  metilləşərək  xolinə 
çevrilirlər.  Bu  da  onlar  arasında  genetik  əlaqənin  olmasına  sübutdur.  Serinfos-
fatidlər  heyvanlarda  bitkilərə  nisbətən  çoxdur.  Son  zamanlar  müəyyən  edilmişdir 
ki,  fosfatidilserin  rodopsinlə  birləşərək  onun  hidrofob  əhatəsinə  şərait  yaradır, 
membranda müəyyən vəziyyət almasını təmin edir.  
CH
2
OCOR
1
 
│ 
CHOCOR
2
 
│         OH                NH
2 
│         │                   │ 
CH
2
O─P─O─CH
2
─CH─COOH 
            ║ 
            O 
Fosfatidilqliserin 
 
 
   CH
2
OCOR
1                      
             CH
2
OCOR
1
 
   │                                                       O 
β
 CHOCOR
2
                                       ║ 
   │         O                             
β
 CHO─P─O─CH
2
─CH
2
─NH
2 
   │         ║                                           │ 
α 
CH
2
O─P─O─CH
2
─NH
2
                  OH 
               │                                CH
2
OCOR
2 
               OH 
        α-Kefalin                                     β-Kefalin 

---

29