Biokimyadan mühazirələr. MƏRuzəÇİ: prof. Yusifov Nazim Məhəmməd oğlu

Qanqliozidlər-
hidroliz  olunduqda  alifatik  turşu,  sfinqozin 
d-
qlükoza  və 
aminşəkər  törəmələri  əmələ  gətirən  qlükolipidlərdir.  Onların  molekul  kütləsi 
(3000-ə  yaxındır)  çoxdur.  Qanqliozidlərin  molekulunda  olan  aminşəkərlərə-
N-
asetilqlükozaminə  və 
N-
asetil  neyramin  (sial)  turşusuna  görə  serebrozidlərdən 
fərqlənir. Bu turşular orqanizmdə qlükozamindən sintez olunur.  
 
   
  COOH                                                            COOH 
  
│                                                                                   │ 
HC─NH─CO─CH
3
                                         C═O 
  
│                                                                                   │
 
(CHOH)
3
                                  H
3
C─C─HN─CH 
 
│                                                                   ║              │
 
 CH
2
OH                                             O          (CHOH)
3 
 │                                                                     │    
 CH
2
OH                                                           CH
2
OH 
 
N-asetil qlükozamin                   N-asetil neyramin 
turşusu 
                                                           (sial turşusu) 
            NH─CO─R 
                  │ 
─CH
2
─CH─CHOH─CH═CH─(CH
2
)
12
─CH
3
 
            
 
               
O  O 
H 
H 
OH 
OH 
OH      
CH
2
─O─SO
3
H 
─CH
2
─CH─CHOH─CH═CH─(CH
2
)
12
─CH
3
 
             
│ 
              NH─CO─R 
O 
O 
H 
H 
H 
OH 
OH 
CH
2
O
H 
OH     
H 

---

32 
 
 
 
Qanqliozidlərdə  serebrozidlərdən  fərqli  olaraq  molekulunda  qalaktozanın 
əvəzinə  mürəkkəb  oliqosaxarid  olur.  Qanqliozidlər  beynin  boz  maddəsində, 
həmçinin hüceyrə membranında mitoxondriyada və nüvəsində onlara rast gəlinir. 
 
 
 
 
ƏDƏBİYYAT 
 
1.  Xəlilov  Q.  B.  Heyvan  biokimyasının  əsasları.  Bakı.  1987. 
Maarif.  
2. Həsənov Ə. C., Rzayev N. A., İslamzadə F. Q., Əfəndiyev A. M. 
Bioloji kimya. Bakı 1989. 
3.  Кольман  Я.,  Рем  К.  Г.  Наглядное  биохимия  –Москва.  Мир, 
2000. 
4. Северин Е. С., Алейникова Т. Л., Осипов Е. В. Биохимия. - 
Москва. Медицина. 2003. 
5. Ковалевский Н. И. Биологическая химия. Москва. Академия 
2008. 
6. Yusifov N. M., Daşdəmirov K. Ş. Biokimyadan xülasə. – Gəncə. 
Araz, 2010.