Bir millətik, iki dövlət Eyni arzu, eyni niyyət
Yüklə 6,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
Azərbaycan – Türkiyə münasibətləri II beynəlxalq elmi konfransının materialları 35
23.
M.Döğüşgen, “Türkiye ve
Azerbaycan İlişkilerinin Dönemsel İncelenmesi”, http://www.academia.edu/7057245/türkiye_ve_azerbaycan_ilişkilerinin_dönemsel 24.
Mevlüt Çavuşoğlu, 2017 Yılına Girerken Dış Politikamız, Dışişleri Bakanlığı’nın 2017 Mali Yılı Bütçe Tasarısının TBMM Genel Kurulu’na Sunulması Vesilesiyle Hazırlanan Kitapçık, TC. Dışişleri Bakanlığı, s. 91. 25.
Çelikpala, a.g.m., s. 104. 26.
27.
http://www.sabah.com.tr/gundem/2016/04/25/cumhurbaskani-erdogan-azerbaycanda 28.
Mevlüt Çavuşoğlu, 2017 Yılına Girerken Dış Politikamız, s. 92. 29.
http://www.mfa.gov.tr/disisleri-bakani-cavusoglu_nun-azerbaycan-ziyareti.tr.mfa 30.
Mevlüt Çavuşoğlu, 2017 Yılına Girerken Dış Politikamız, s. 92. 31.
Faig Bağırov, “Azerbaycan-Türkiye İlişkilerinin 25. Yılı”, Milliyet, 14.01.2017. 32.
33.
34.
35.
36.
37.
Reşat Resullu, Kenan Aslanlı, Ankara, 2012, s. 11. 38.
Bağırov, Milliyet, 14.01.2017. 39.
40.
Elnur Aslanov, a.g.m., s. 12. 41.
Çelikpala, a.g.m., s. 100. 42.
http://www.mfa.gov.tr/azerbaycan-ekonomisi.tr.mfa 43.
Mevlüt Çavuşoğlu, 2017 Yılına Girerken Dış Politikamız, s. 93. 44.
https://www.sendeazerbaycanigor.com/azerbaycan-turkiye-iliskileri 45.
http://www.mfa.gov.tr/azerbaycan-ekonomisi.tr.mfa 46.
https://www.sendeazerbaycanigor.com/azerbaycan-turkiye-iliskileri 47.
Mevlüt Çavuşoğlu, 2017 Yılına Girerken Dış Politikamız, s. 93. 48.
https://www.sendeazerbaycanigor.com/azerbaycan-turkiye-iliskileri 49.
Gazete, Sayı:
26670, 11
Ekim 2007
Perşembe, Milletlerarası Antlaşma Karar Sayısı: 2007/12614. 50.
51.
https://www.sendeazerbaycanigor.com/azerbaycan-turkiye-iliskileri 52.
https://www.sendeazerbaycanigor.com/azerbaycan-turkiye-iliskileri 53.
http://lib.aliyev-heritage.org/tk/4610295.html 54.
https://www.sendeazerbaycanigor.com/azerbaycan-turkiye-iliskileri 55.
http://lib.aliyev-heritage.org/tk/4610295.html 56.
https://www.sendeazerbaycanigor.com/azerbaycan-turkiye-iliskileri 57.
http://lib.aliyev-heritage.org/tk/4610295.html 58.
https://www.sendeazerbaycanigor.com/azerbaycan-turkiye-iliskileri 59.
Mikail, a.g.b., s. 1074. 60.
https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/2710/azerbaycan-ile-asker-siyasi-ticari-kulturel-ve-egitim- alanlarindaki-iliskilerimizi-daha-ileri-tasiyacagiz.html 61.
Mikail, a.g.b., s. 1074. 62.
Azərbaycan – Türkiyə münasibətləri II beynəlxalq elmi konfransının materialları 36
AZƏRBAYCAN TÜRKİYƏ MÜNASİBƏTLƏRİNDƏ YENİ GEOSİYASİ REALLIQLAR: STRATEJİ ANALİZ THE NEW GEOPOLİTİCAL REALİTİES İN AZERBAİJAN: STRATEGİC ANALYSİS Dr. Məhəmməd Cəbrayılov AMEA Fəlsəfə İnstitutu Xülasə
Sürətlə qloballaşan dünyanın geosiyasi maraqlarının ənənəvi nəzəriyyələrdən fərqli bir istiqamətdə inkişafı, enerji təhlükəsizliyi, qlobal nəqliyyat-kommunikasiya kimi məsələlərin mövcud vəziyyəti və perspektivləri dövlətlərarası münasibətləri müasir dövrün tələblərinə uyğunlaşmasını zəruri edir. Məhz bu baxımdan geoiqtisadi inteqrasiya dövlətlər arasından məhdudiyyətləri aradan qaldıraraq yeni geosiyasi mühitin yaranmasına birbaşa təsir edir. Yuxarıda bütün bu qeyd olunanlar nəzərə alınaraq məqalədə XX əsr və müasir dövr daxil olmaqla Azərbaycan Türkiyə əlaqələrinin geosiyasi aspektləri nəzərdən keçirilir. Qlobal güc mərkəzlərinin regiona tətbiq etdikləri geosiyasi konsepsiyalar təhlil olunur və gəlinən nəticələr diqqətə çatdırılır. Açar sözlər: geosiyasi, böyük güclər, aktor, strateji Abstract İn quickly globalized world energy security, global transport comminucation, international carriage and prescriptives as issues are necessaring to states adaptation reuirements of modern period . Exactly, in this regard, geoeconomic integration are removing to national barries between states and influencing to occurence new geopolitical environment . Considering to all that marked in article including XX century and modern period is reviewed geopolitical aspects of relations of Azerbaijan and Turkey. Key words: geopolitical, strong states, actor, the strategic Girış Türkiyə Azərbaycan birliyi böyük kütlə daxilində dərk edilir, lakin bu birlik həyatın müxtəlif formalarında aşkara çıxır ki, bu da faktiki olaraq, insan üçün nəzərə çarpmayan bir şəkildə, tarixi etnopsixoloji əlaqələr nəticəsində dərinləşmiş və möhkəmlənmişdir. Hazır ki Türkiyə Azərbaycan əlaqələrinin müxtəlif aspektlərinin təhlili göstərir ki, bu birliyin formalaşmasında iqtisadi, sosial, siyasi, amillərlə yanaşı etnopsixoloji amilin rolu az deyildir. Biz açıq-aydın görürük ki, Türkiyədə baş verən hər hansı qlobal hadisələr Azərbaycanda yaşayan insanlar tərəfindən sükutla qarşılanmır. Hadisələrin bu cür qanunauyğun şəklində təzahür etməsi regionda yeni geosiyasi konsepsiyaların yaranması üçün ciddi əsaslar yaradır. Bu birliyin geoiqtisadi əsasları başqa dövlətlərin inkişafına maneə yaradan proses kimi nəzərdə tutulmur, əksinə regionun inteqrasiyasını, bütövlükdə Avropa ilə Asiyanın iqtisadiyyatını qovuşduran kommunikasiya əlaqələri kimi iştirak edir. 1.
XX əsr Azərbaycan Türkiyə əlaqələrinin geosiyasi aspekti Çağdaş dönəmdə bölgədə yeni geosiyasi vəziyyətin yaranması ilə bağlı cavabını gözləyən müəyyən suallar ortaya çıxır. Bölgədə Türkiyə Azərbaycan geosiyasi münasibətlərinin tarixi inkişafında sosial, siyasi və psixoloji kontekstdə hansı cəhətlər özünü daha qabarıq göstərmişdir? Regionda müasir dövrün geosiyasi aktorlarının formalaşmasında Azərbaycan və Türkiyə Cümhuriyyətinin rolu nədən ibarətdir? Bu suallara cavab vermədən öncə qeyd etməliyik ki, müasir dövrün reallıqları nəzərə alınmaqla Azərbaycan–Türkiyə əlaqələrinin inkişafı regionun geosiyasi mühitinin formalaşmasında mühüm amil kimi dəyərləndirilir. Məlumdur ki, XX əsrdən etibarən regionda yaranan geosiyasi mühit xüsusilə uydurma “erməni soyqırımı, “Dağlıq Qarabağ” kimi məsələlərin həlli, Azərbaycanla Türkiyənin əlaqələrində yeni əməkdaşlıq formalarının nəzərdən keçirilməsini zəruri edir. Türkiyə və Azərbaycana qarşı dünya güc mərkəzlərinin əlində təzyiq alətinə çevrilən təhlükəli amil indi də mövcuddur və tarixi proseslərin izlənilməsi onu deməyə əsas verir ki, hələ uzun müddət də mövcud olacaqdır. Məhz bu baxımdan süni yaradılmış “soyqırım” və “Dağlıq Qarabağ” probleminə ayrı-ayrılıqda deyil, regionun xüsusilə Türkiyə və Azərbaycanın inkişafına əngəl olan hadisələr kimi baxmaq lazımdır. Məqalə daxilində məqsədimiz uydurma “erməni soyqırımı” və yaxud “Dağlıq Qarabağ” probleminin hansı məqsədlər üçün yaradıldığının əsaslandırılması deyil, Yüklə 6,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|