35
Ey,
podshoh qismatga sadoqatli qul,
Qutlug‘ bo‘lsin yangi shayton do‘stlar ham.
Uni-ku gapirmay... O‘tdi u — ertak,
O‘tli hislarini poyingga yozdi.
Sen, ey,
olovlarda muzlagan erka,
Muzda uyg‘onishning lazzati sozmi? (144-bet)
Mana bu she’rda esa lingvopoetik vositalarning, ya’ni metafora (oppoq
qo‘lcha) va jonlantirishning o‘zaro uyg‘unlik hosil qilganligi seziladi:
Men ko‘cha kezaman. Yog‘a boshlar qor,
Oppoq qo‘lchalarni yelkamga tashlab.
Sokin shivirlaydi: «Nima gaping bor?»—
Qadamim tovshidan uyg‘ongan uylar. (117-bet)
Xulosa
qilish mumkinki, lingvopoetik vositalardan biri bo‘lgan metaforalar
Usmon Azim she’riyatida faol qo‘llanilib, she’riy asarlar tilining o‘ziga xosligini
ta’minlashga
xizmat qiladi, hamda shoirning hayotiy voqea-hodisalarga,
insoniy
munosabatlarga ijodiy yondashuviga bog‘liq holda hosil bo‘ladi. Metaforalar
poetik matnlarda obrazlilik hosil qiluvchi lingvopoetik
vosita sifatida Usmon
Azimning badiiy-estetik tafakkuri hosilasi sifatida uning o‘ziga xos individual
uslubini belgilab beradi. Ular she’riy matnlarda kutilmagan obrazlilik hosil qiladi,
Usmon Azimga fikr ifodalashda ancha qulaylik yaratadi.
Dostları ilə paylaş: