Biz dünyanın bioloji müxtəlifliyinə real, ölçülə bilən



Yüklə 1,62 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə13/50
tarix17.01.2018
ölçüsü1,62 Mb.
#21063
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   50

BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları

  /  


BIODIVERSITY: A m a z in g   C a s p ia n   F is h e s

yəsinə girmiş sümük və ya qığırdaqlar 

vasitəsilə  saxlanılır.  Quyruq  üzgəci 

bel  sütununun alt hissəsində  yerləşən 

sümük  və  qığırdaqlar  vasitəsilə  anal 

üzgəc və quyruqla saxlanılır.

Bütün  onurğalılar  kimi  balıqların 

aşağıdakı  əzələləri  var:  1)  skelet 

əzələləri,  2)  yastı  əzələlər,  3)  ürək

separate  segments  of  bone  or 

cartilage  called  vertebrae.  In  bony 

fish, each  vertebra  has a spine  at the 

top, and each tail vertebra also has a 

spine  at  the  bottom .  Ribs  are 

attached  to  the  vertebrae.  The  skull 

consists chiefly of the brain case and 

supports for the mouth and gills. The

qurşağı


Pectoral girdle (Jin support)

Bel üzgaci 

şüalarının 

dayağı


Fm ray support

Anal Uzgocin 

sort şüaları 

Anal spine

şüalarının dayağı 



Fin ray support

əzələləri.  Balıqlar  skelet  əzələ­

lərindən  sümük və  üzgəcləri  hərəkət 

etdirmək üçün istifadə edirlər.  Balığın 

yumşaq  toxumaları  ancaq  skelet 

əzələlərindən  ibərətdir.  Onlar  bir- 

birinin  ardınca  miomer  adlanan  iri 

şaquli  kəmərlər  kimi  yerləşmişlər. 

Miomerlər dərisi  soyulmuş  balıqlarda 

çox  aydın  görünür.  Hər  bir  miomer 

uyğun sinirlə idarə olunur.

Bunun  nəticəsində  də  balıq  eyni 

zamanda  öz  bədəninin  qabaq  tərəfini 

bir  istiqamətə,  quyruğunu  isə  əks 

istiqamətə  döndərə  bilir.  Balıqların 

əksəriyyəti  məhz  bu  cür  hərəkətlər 

vasitəsilə  üzə  bilirlər.  Yastı  və  ürək 

əzələləri  avtomatik  surətdə  fəaliyyət 

göstərirlər.

Yastı əzələlər mədə və bağırsağın

pectoral fins of most fish are attached 

to the back of the skull by a structure 

called a pectoral girdle. The pelvic fins 

are supported  by a structure called a 



pelvic girdle which  is  attached  to  the 

pectoral  girdle  or  supported  by 

muscular tissue in  the abdomen.  The 

dorsal  fins  are  supported  by  struc­

tures  of bone  or cartilage,  which  are 

rooted  in tissue above the backbone. 

The  caudal  fin  is  supported  by  the 

tail,  and  the anal fin  by structures of 

bone  or  cartilage  below  the  back­

bone.


Like  all  vertebrates,  fish  have  three 

kinds of muscles: (1) skeletal muscles, 

(2)  smooth  muscles,  and  (3)  heart 

muscles.  Fish  use  their  skeletal

34

BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK:  Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları  /  BIODIVERSITY: A m a z in g   C a s p ia n   F is h e s

fəaliyyətini  tənzimləyirlər.  Ürək 

əzələləri  isə  ürəyi təşkil  edərək onun 

işini tənzimləyir.



BALIQLARIN  DAXİLİ 

ORQANLARI

Başqa  onurğalılarda  olduğu  kimi 

funksiyasından  asılı  olaraq  balıqların 

daxili  orqanları  müxtəlif  sitemlərdə 

qruplaşır.  Əsas  sistemlər  tənəffüs, 

həzm,  qan  dövranı,  əsəb  və  çoxalma 

sistemlərindən  ibarətdir.  Bu  sistem­

lərin  bəziləri  başqa  onurğalıların 

uyğun sistemini xatırladır, bəziləri isə 

kəskin fərqlənir.



Tənəffüs  sistemi.  Demək  olar  ki, 

bütün  balıqlar  quruda  yaşayan 

canlılardan  fərqli  olaraq,  oksigeni 

ancaq  sudan  alır.  Suda  müəyyən 

miqdar  həll  olunmuş  oksigen  var. 

Oksigeni almaq üçün balıq suyu udaraq 

qəlsəmələrindən  keçirir.  Balıqların 

əksəriyyətində başın hər iki tərəfində 

yerləşən qəlsəmə boşluğunda dörd cüt 

qəlsəmə  var.  Hər  bir  qəlsəmə, 

qəlsəmə qövsünə birləşmiş iki sıra ətli 

liflərdən  ibarətdir.  Qəlsəmə  boş­

luğuna  daxil  olan  su,  qəlsəmelərdən 

keçir.  Qəlsəmə  qapağı  adlanan 

qoruyucu  sümük  təbəqə  sümüklü 

balıqların  qəlsəmələrini  zədələn­

mədən qoruyur.

Sümüklü  balıqlarda  qəlsəm ə 

qapağı  bağlanıb,  ağız  boşluğu 

açıldıqda  tənəffüs  prosesi  başlanır. 

Eyni  zamanda  ağız  boşluğunun 

divarları  çölə  doğru  hərəkət  edərək 

havanı içəri sorur. Bundan sonra ağızın 

divarları  içəri  hərəkət  edir,  ağız 

bağlanır,  qəlsəmə  qapağı  açılır.  Bu

muscles to move their bones and fins. 

A fish's flesh consists almost entirely 

o f  skeletal  muscles.  They  are 

arranged  one  behind  the  other  in 

broad  vertical  bands  called  myo­



meres.  The  myomeres  can  easily  be 

seen in a skinned fish. Each myomere 

is controlled by a separate nerve. As a 

result,  a  fish can bend  the front part 

of  its  body  in  one  direction  while 

bending  its  tail  in  the  opposite 

direction.  Most  fish  make  such 

movements with their bodies to swim. 

A  fish's  smooth  muscles  and  heart 

muscles  work  automatically.  The 

smooth  muscles  are  responsible  for 

operating such internal organs as the 

stom ach  and  intestines.  H eart 

muscles form and operate the heart.



SYSTEMS OF THE BODY

The internal organs of fish, like those 

of other vertebrates, are grouped into 

various  systems  according  to  the 

function  they  serve.  The  major 

systems  include  the  respiratory, 

digestive,  circulatory,  nervous,  and 

reproductive  systems.  Some  of these 

systems  resemble  those  of  other 

vertebrates, but others differ in many 

ways.

Respiratory  system.  Unlike  land 

animals,  almost  all  fish  get  their 

oxygen from water. Water contains a 

certain  amount  of dissolved  oxygen. 

To  get  oxygen,  fish  gulp  water 

through the mouth and pump it over 

the gills.  Most fish have four pairs of 

gills  enclosed  in  a  gill  chamber  on



35


Yüklə 1,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   50




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə