Book · January 013 citation reads 419 1

Ekologik tarbiyaga yo‘naltirilgan sanalar

Yil sanasi

Sana nomi

11-yanvar	Qo‘riqxona va milliy bog‘lar kuni
2- fevral	Butunjahon suv-botqoqlik joylari kuni
19-fevral	Dengiz sutemizuvchilarini himoya qilish kuni
14-mart	To‘g‘onlarga qarshi Xalqaro harakatlar kuni
21-mart	Navro‘z bayrami
22 -mart	Butunjahon suv (suv resurslarini muhofaza qilish) kuni
1-aprel	Xalqaro qushlar kuni
7-aprel	Butunjahon salomatlik kuni
15-aprel	Ekologik bilimlar kuni
18–22-aprel	Bog‘lar marshi kunlari
22-aprel	Xalqaro Yer kuni
24 aprel	Butunjahon laboratoriyadagi hayvonlarni himoya qilish kuni
1–10-may	Qushlarni kuzatish bo‘yicha bahoriy o‘n kunlik
3-may	Quyosh kuni
12-may	Ekologik ta’lim kuni
15-may	Xalqaro iqlim kuni
15-maydan 15-iyungacha	Kichik daryolar va suv havzalarini himoya qilish bo‘yicha harakat kunlari
22-may	Xalqaro biologik xilma-xillik kuni
5-iyun	Butunjahon atrof-muhit kuni
8-iyun	Butunjahon okeanlar kuni
17-iyun	Butunjahon cho‘llanish va qurg‘oqchilikka qarshi kurash kuni
11-iyul	Xalqaro aholi kuni

2-avgust	O‘zbekiston ekologik harakati tashkil topgan kun
11-sentabr	Butunjahon yovvoyi tabiat jamg‘armasi tashkil etilgan kun (WWF)
1- sentabr	Xalqaro ozon qatlamini muhofaza qilish kuni
22-sentabr	Butunjahon avtomobilsiz harakatlanish kuni
25-sentabr	Butunjahon dengiz kuni
27-sentabr	Xalqaro turizm kuni
4-oktabr	Butunjahon hayvonlarni himoya qilish kuni
6-oktabr	Xalqaro yashash muhitlarini muhofaza qilish kuni
Oyning ikkinchi chorshanbasi	Xalqaro tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish kuni
29-noyabr	Butunjahon tabiatni muhofaza qilish jamiyati kuni
3-dekabr	Xalqaro pestitsidlarga qarshi kurash kuni
11-dekabr	Xalqaro tog‘lar kuni

Taklif etilayotgan fazilatlarning asosiy maqsadi XXI asr sivilizatsiyasi darajasiga va tabiatga xavf tug‘diruvchi kuchli antropogen ta’sirlarga mos keladigan yangicha odob va axloqqa asoslangan ekologik dunyoqarashni tarbiyalashdan iboratdir.

5. Ekologik ta’limdan barqaror rivojlanish ta’limi sari

Barqaror rivojlanish ta’limi – barqaror rivojlanish bilan bog‘liq aholining ekologik va axloqiy xabardorligi, qadriyatlar va amaliy yondashuvlar, ko‘nikmalar (BMT Sammiti. Rio-de-Janeyro, 1992). «Barqarorlik konsepsiyasi nafaqat ekologiya, balki qashshoqlik, aholishunoslik, salomatlik, oziq-ovqat xavfsizligi, demokratiya va inson huquqlari masalalari bilan bog‘liq. Barqarorlik madaniy turfa xillik va an’anaviy bilimlarni e’tirof etuvchi axloqiy tushuncha» (YUNESKO anjumani, Saloniki, 1997-yil). Barqaror rivojlanish ta’limi tushunchasi ekologik ta’limdan farqlanadi. Agarda ekologik ta’lim – ekotizimlarni muhofaza qilish, ularning tabiiy resusrlaridan oqilona foydalanish va buzilgan ekotizimlarni qayta tiklash masalasiga qaratilgan bo‘lsa, BRT ijtimoiy hayot, iqtisodiyot va atrof tabiiy muhit bilan uzviy bog‘liqligiga o‘z e’tiborini qaratadi (9.5.1-rasm). Barqaror rivojlanish ta’limining asosiy g‘oyasi – ijtimoiy faoliyatga jalb etilgan va muammolarni yechishda ishtirok etayotgan fuqarolarni tarbiyalash (BMT Sammiti, Yoxannesburg, 2002 - yil).
9.5.1-rasm. Barqaror rivojlanish va ta’lim.

Barqaror rivojlanish ta’limi bo‘yicha YUNESKOning xalqaro anjumani (2009-yil 31-mart–2-aprel Bonn, Germaniya) bo‘lib o‘tdi. Bonn deklaratsiyasida davlat siyosati va amaliyot doirasida quyidagi vazifalar belgilandi (9.5.2-rasm). Inson rivojlanishi va fuqarolik jamiyati faolligi global muammolarni hal qiluvchi asosiy omildir (YUNESKO anjumani, Gamburg, 1997-yil).

Barqaror rivojlanish ta’limi bo‘yicha turli davlatlarda mahalliy sharoitga moslashtirilgan tarzda quyidagi ishlar qilindi. Masalan,