www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
"Sport-Rekord"
alman
səhmdar
cəmiyyəti,
"Ekstrafon",
"Konsert-Rekord",
"Monarx-
Rekord",
"Qrammofon-Rekord",
"Premyer-
Rekord" Rusiya Ģirkətləri Azərbaycan muğamları,
təsnifləri və rəngləri yazılmıĢ onlarca val
buraxmıĢlar.
Azərbaycanda sovet rejimi qurulduqdan
sonra, xüsusən də 30-cu illərdən baĢlayaraq,
musiqi mədəniyyəti tamamilə dövlətin nəzarəti
altına keçir. Sovet dövlətinin yürütdüyü "dəmir
pərdə" siyasəti uzun müddət Azərbaycan musiqisi
üçün beynəlxalq musiqi məkanına çıxıĢı
bağlamıĢdı. XX yüzilin əvvəllərndə, ġərq
incəsənəti Qərb auditoriyasında maraq doğurduğu
vaxtlarda Azərbaycan musiqiçiləri məlum siyasi
vəziyyətə görə ona sərbəst çıxıĢa malik
olmadıqları kimi sovet ġərqinin ənənəvi
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
musiqiçiləri də belə bir çıxıĢa malik deyildilər.
Müvafiq olaraq Qərbin bədii məkanında
müsəlman Orta ġərqinin musiqi mədəniy-
yətlərindən daha çox yeri ərəb, Ġran və türk
ənənəvi musiqisi tutmuĢdur. Xarici mədəni
məkanda Azərbaycan muğamının mövqeyinin
itirilməsi ilə yanaĢı, Azərbaycanın özünün
daxilində də keçən yüzilin 20-30-cu illərin məlum
Ģüarlarında ifadə olunmuĢ nihilist tendensiya
("doloy tar!", "doloy muğam") tədricən muğam
sənətinin ictimai statusunu laxlatdı.
XX yüzilin 30-cu illərindən baĢlayaraq, 70-ci
illərədək olan dövrdə Azərbaycan cəmiyyətində
muğamata primitiv sənət kimi baxıĢ tədricən
möhkəmlənməyə baĢladısa da, hər halda
cəmiyyətdə, onun müəyyən bir hissəsində mu-
ğamatın populyarlığını azaltmadı. Muğam
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
sənətinə münasibət yalnız XX yüzilin 70-ci
illərində,
YUNESKO-nun
himayəsi
altında
ənənəvi musiqinin ilk beynəlxalq simpoziumları
və festivallarının (Moskva 1971, Alma-Ata 1973,
Səmərqənd 1978, 1983) keçirilməsindən və bu
hadisələrin sovet cəmiyyətində geniĢ əks-səda
doğurmasından sonra dəyiĢməyə baĢlayır. Bu
tədbirlər ənənəvi musiqi sənətinə marağın
oyanmasına və ona yüksək dərəcəli professional
sənət olaraq baxıĢların formalaĢmasına rəvac
verdi.
XX yüzilin 90-cı illərindən baĢlayaraq
Azərbaycan muğam sənəti dünyanın hər yerində
dinləyicilərin, mütəxəssislərin və menecerlərin
diqqətini get-gedə daha geniĢ Ģəkildə özünə cəlb
etməyə
baĢlayır.
Azərbaycanın
ənənəvi
musiqiçiləri beynəlxalq festivallarda iĢtirak edir,
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
dünyanın hər yerinə qastrollara çıxır, onların
diskləri Qərbin ən iri səsyazma studiyalarında
buraxılır.
Muğam sənəti XX yüzil Azərbaycan
bəstəkarlarının yaradıcılığına ilham verən qaynaq
olmuĢ və olaraq qalır. 1908-ci ildən - Bakıda
Azərbaycan
bəstəkarı
Üzeyir Hacıbəyovun
Azərbaycanda
professional musiqi teatrının
baĢlanğıcı olan ilk operasının səhnəyə qoyulduğu
tarixdən muğamlar Azərbaycan musiqisindən bir
çox musiqi əsərlərinə və yeni janrlara həyat
vermiĢdir. Sonuncular sırasında - muğam operası
(Üzeyir və Ceyhun Hacıbəyov qardaĢları və b.),
simfonik və xor muğamları (Fikrət Əmirov,
Niyazi, Süleyman Ələsgərov, Nazim Əliverdi-
bəyov), sonata-muğam (AqĢin Əlizadə, Nəriman
Məmmədov), caz-muğam (Vaqif Mustafazadə,
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
Rafiq Babayev, Əzizə Mustafazadə) göstərilə
bilər.
Azərbaycan
bəstəkarlarının
ayrı-ayrı
əsərlərinin bu gün də böyüməkdə olan çox uzun
bir siyahısı muğam ənənələrinə əsaslanır
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
" Karmen".
XIX əsrin opera realizminin zirvələrindən biri
2012-2013 teatr mövsümünün nəticələrinə
görə dünyada ən çox izlənilən operalardan
birincisi Verdinin "La Traviata", ikincisi Corc
Bizenin "Karmen" operasıdır. Bu statistika
dünyadakı 700-dən çox opera teatrının repertua-
rının araĢdırılması zamanı əldə olunmuĢdur.
"Karmen" fransız bəstəkarı Corc Bizenin
1874-cü ildə Lüdovik, Halevi və Anri Melyakın
librettosuna bəstələdiyi 4 pərdəli faciə janrında
olan operadır. Operanın librettosunun süjeti
Prosper Merimenin eyni adlı novellasından
götürülmüĢdür.
Dostları ilə paylaş: |