C. P. İSayev infeksion xəSTƏLİKLƏR
Yüklə 4,43 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Diaqnozu. Diff er ensial di aq o z u.
373
olması, baş ağrısı, əzələ ağrıları, bir qism xəstədə hərarətin bir qədər yüksəlməsi, limfa düyünlərinin böyüməsi, pnevmoniya, uveit, faringit, mədə bulanması, qarında ağn, bəzən qusma kimi əlamətlər olur. Tək-tək hallarda ekzantema, oral və genetal herpeslər meydana çıxır. Periferik qanda leykopeniya, trombositopeniya olur. Bu cür əlamətlərin bir çox xroniki in-feksiyalarda müşahidə edilməsi xroniki mononukleozun differensial diaqnozunda çətinliklər yaradır. Eyni zamanda yanaşı gedən xəstəliklərdə nəzərə alınmalıdır. İİV infeksiyası ilə yoluxma latent mononukleoz infeksiyasmm fəallaşma-sına səbəb olur. Bu zaman çox hallarda burun-udlaqdan götürülmüş materialda Epşteyn-Barr virusları aşkar edilir. Virus antigenlərinə qarşı antitellərin titri yüksəlir. Limfomalarm baş vermə ehtimalı artır. Bununla belə prosesin yayılaraq MSS -ni və daxili üzvləri əhatə edən ağır zədələnmələr verməsi qeyd edilmir. Ağırlaşmaları. İnfeksion mononukleoz zamanı ağırlaşmalara az-az rast gəlinir. Bununla belə çox ciddi ağırlaşmalar verə bilməsi mümkündür. Hemotoloji ağırlaşmalardan - autoimmun hemolitik anemiya, trombositopeniya, qranulositopeniya; nevroloji ağırlaşmalardan - aseptik meningit, meninqo-ensefalit, psixozlar, üz sinirinin iflici ilə əlaqədar mimiki əzələlərin iflicini, digər kəllə sinirlərinin iflicini, nevrit, poliradikulonevritləri göstərmək olar.
tənəffüs yollarının obstruksiyası ola bilər. Oıit, paraton-zillit, sinusit kimi ağırlaşmalar nisbətən tez-tez rast gəlinir. Çox ağır, həyat üçün təhlükəli olan dalağın partlaması kimi ağırlaşma nadir hallarda olsa da, qeyd edilir. Proqnoz. Xoşdur. Letal nəticə demək olar ki, olmr. Ölümün səbəbi ensefalitlər, tənəffüs yollarının obstuksiyası və dalağın dağılması ola bilər. Belə hallar yalnız kəskin immunçatmamazlı olan şəxslərdə inkişaf edən mono-nukleoz zamanı qeyd edilir.
və periferik qanda olan dəyişikliklərə əsaslanaraq diaqnoz qoyulması bir elə çətinlik törətmir. Bununla belə leykoformulada olan dəyişikliklər (mononukleoarların miqdarının artması, atipik mononukleoarların meydana çıxması) bir sıra digər virus infeksiyaları - sitomeqalovirus, qızılca, məx-mərək, kəskin respirator infeksiyası və s. zamanı da qeyd edilə bilər. Diaqnoz laborator olaraq əsas virus antigenlərinə qarşı antitellərin və heterofıl antitellərin aşkar edilməsi ilə təsdiq edilir. Virusun kapsid antigeninə qarşı İgM antitelləri inkubasion dövrdən başlayaraq bütün xəstələrdə aşkar edilir. Yalnız sağaldıqdan 2-3 ay keçdikdən sonra itir. Onun aşkar edilməsi xəstəliyin diaqnozunu təsdiq edir. Kapsid antigeninə qarşı əmələ gələn İgG antitelləri bütün ömrü boyu saxlanılır və onun aşkar ediləsi retrospektiv xarakter daşıyır. Xəstələrin 70%-də virusların digər antigeninə qarşı antitellər meydana çı-xır və xəstəliyin 3-4-cü həftəsində maksimuma çatır. Sağaldıqdan sonra itir. Nüvə antigeninə qarşı antitellər xəstələrin hamısında (100%) xəstəliyin 3-6 həftəsində meydana çıxır. Bütün ömrü boyu saxlanılır. Ona görə də ilkin infeksiya zamanı serokonversiyanı aşkar etməyə imkan verir. Qeyd etdiyimiz kimi Epşteyn-Barr virusları təsirindən B-limfositlər fəallaşırlar. Nəticədə onlar təkcə virusların əleyhinə deyil, digər müxtəlif antigen-lərə qarşıda antitellər - downloaded from KitabYurdu.org
374
heterofıl antitellər ifraz edirlər. Elə bu xüsusiyyətdən istifadə edərək xəstəliyin diaqnozunun qoyulmasında müxtəlif modifıkasiyada heterohemaqlutinasiya reaksiyaları tətbiq edilir. Paul-Bunnel reaksiyası xəstəliyin I həftəsinin axırlarından, II həftədən başlayaraq xəstələrin 50-60%-də müsbət olur. Qoyun erotrositlərinin aqlutina-siya reaksiyasına əsaslanır. Diaqnostik titr 1:32 və daha artıq hesablanır. Titrin dinamikada artması diaqnozu təsdiq edir. Kifayət qədər spesifik olmadığından hazırda az istifadə edilir. Lovrik-Volner reaksiyası - əşya şüşəsi üzərinə xəstənin qanından iki damcı qoyulur. I damcıya nativ, digərinə papainlə işlənmiş qoyun eritrositləri əlavə edilir, birincidə aqlutinasiya baş verirsə, digəri isə heç bir dəyişikliyə uğramırsa və ya aqlutinasiya çox pis alınırsa reaksiya müsbət hesab edilir. Qoffa-Bauer reaksiyası - digər qeyri-spesifık reaksiyalardan daha həssas olması ilə seçilir. 90% hallarda müsbət olur. Sadə üsul olub təzə və ya forma-lində işlənmiş at eritrositlərinin xəstənin qan zərdabı ilə əşya şüşəsi üzərində gedən aqlutinasiya reaksiyasına əsaslanır. Reaksiyanın nəticəsi cəmi 2 dəq. sonra məlum olduğundan bu reaksiya ekspress diaqnoz üsulu kimi də istifadə edilə bilər. Heterofıl antitellərin titri 4-5 həftəyə maksimuma çatır, sonradan enərək 6-12 ay saxlanılır. Hazırda virus DNT-ııin aşkar edilməsinə yönələn diaqnostika üsulları işlənib hazırlanır. Spesifik antitellərin aşkar edilmə üsulları texniki olaraq mürəkkəb olduğundan əsasən heterohemaqlutinasiya reaksiyaları istifadə edilir. İnfeksion mononukleozu müxtəlif etiologiyalı anginalardan, əsnəyin dif- teriyasmın yerli formalarından, SMV infcksiyasından, İİV-infeksiyasının erkən əlamətlərindən, listeriozun anginoz formasından, VH-dən, yayılmış limfoade-nopatiya ilə müşayiət olunan qan xəstəliklərindən, adenovirus infeksiyasından, tulyaremiyadan, yalançı vərəmdən, məxmərəkdən və d. xəstəliklərdən differen-sasiya etmək lazım gəlir. Müalicəsi. İnfeksion mononukleozun müalicəsi ev şəraitin də aparıla bilər. Kəskin intoksikasiya, yüksək qızdırma, asfıksiya təhlükəsi və bir sıra ağırlaşmalar gedən ağır formalar, həmçinin diaqnozun dəqiq qoyulmadığı hallarda stasionar müalicəsi aparılmalıdır. Spesifik müalicə üsulları işlənib hazırlanmamışdır. Dorğudur asiklovir və alfa- interferonun Epşteyn-Barr viruslarının çoxalmasının ləngitməsi haqqında məlumatlar vardır, lakin bu preparatların infeksion mononukleoz zamanı necə təsir etməsi öyrənilməmişdir. Ona görə də patogenetik və
simtomatik müalicə tədbirləri aparılır. Dessensiblizəedicilər, dezintoksikasiyaedicilər, ümumi müqaviməti möhkəmləndirən müalicə tədbirləri - vitaminlər, immunomo-dulyatorlar və s. tətbiq edilir. Yerli olaraq soda məhlulu, çobanyastığı, şalfey və s. dəmləmələrlə qarqara aparılır. Atibiotiklər yalnız ikincili mikroflara qoşularsa işlədilməlidir. Bu zaman pensillin pereparatları, eritromisin, tetrasiklin verilə bilər. Ampissillin işlədilmir. Belə ki, onun verilməsi 70% hallarda infeksion mononukleoz zamanı toksiki-allergik reaksiyaya səbəb olur. Qan yaranmaya təsir etdiyindən levomisetin və sunfanilamid preparatlarının təyini də əks göstərişdir. downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|