C. P. İSayev infeksion xəSTƏLİKLƏR
Yüklə 4,43 Mb. Pdf görüntüsü
|
379
Uşaq doğulduğu ilk gündən xəstəliyin əlamətləri müşahidə edilirsə, bu pe-rinatal yoluxmanı göstərir. Əlamətlərin sonrakı dövrdə meydana çıxması qazanılmış sitomeqaliyanı göstərir. Körpənin yoluxması doğuş yollarında və əmizdirərkən ana südü ilə mümkündür. Yeni doğulmuşlarda yoluxmanın 40-60% ana südü ilə olur. Bu hallarda əlamətlər tədricən inkişaf edir. Anemiya, limfositoz, qaraciyərin böyüməsi meydana çıxır. Uşaqlarda interstisial pnevmoniyaya meyllik olur, fiziki inkişafı - çəki artımı ləng gedir. Anadangəlmə kəskin SMV infeksiyası üçün sarılığın olması, qaraciyərin böyüməsi, trombhemorragik sindrom xarakterikdir. Sarılıq eritrositlərin hemolizi, öd yollarının atreziyası, qaraciyərin zədələnməsi ilə əlaqədar ola bilər. Sarılığın intensivliyi 2 həftə müddətində artır. Sonra 2-6 ay müddətində tədricən, bəzən dalğavari olaraq azalır. Sarılıqla bərabər qaraciyər böyüyür, biokimyəvi göstəriciləri - ALT, AST, qələvi-fosfotaza artır, bioplatlarda sitomeqalik hüceyrələr aşkar edilir. Hemorragik sindrom əsasən özünü dəridə hemorragik səpgi şəklində göstərir. Bəzən selikli qişalara qaıısızmalar, göbək ciyəsindəıı qan axma, qanlı qusma, nəcisdə qan olur. Nadir hallarda beyinə və daxili üzvlərə qansızmalar baş verir. Trombosilopeniya qeyd edilir. Qaraciyər, xüsusən dalaq böyüyür və bu bir ilədək saxlanılır. Trombhemorragik sindrom 2-3 həftəyə çəkilir. Urək-damar sistemində dəyişikliklər az hallarda olur. Tüpürcək vəzilərinin zədələnməsi qeyd edilsə də, qazanılmış formada olduğu kimi ayrıca, lokal olaraq tüpürcək vəziləri zədələnmir. Anadangəlmə SMV infeksiyası zamanı çox vaxt ensefalit inkişaf edir. Ense-falit ocaqları böyük beyin yarımkürələrinin perivaskulyar nahiyyələrində yerləşir. Həmin nahiyyələrdə sonradan kirəcləşən nekroz sahələri meydana çıxır. Anadangəlmə ensefalit mikrosefaliya, hidrosefaliya və s. ilə nəticələnə bilər. MSS-də olan dəyişikliklərə bir sıra hallarda gözlərin zədələnməsi də qoşulur. Xorioretinit, kata-rakta, görmə sinirinin atrofıyası, uveit, büllurun və şüşəyəbənzər cismin bulanması və s. inkişaf edir. Bütün bunlar korluğa gətirib çıxarır. Bəzi müəlliflər qeyd etdiyimiz bu dəyişiklikləri anadangəlmə xroniki SMV kimi qiymətləndirirlər. Bu zaman daxili orqanlarda fıbroz toxuma inkişaf edərək hidosefaliya, mikrosefaliya verir. Düşüncənin zəifləməsi, hərəki pozğunluqlar müşahidə edilir. Anadangəlmə kəskin SMV infeksiyasmda digər üzv və sistemlərin: ağ ciyərlərin (interstisial pnevmoniya), mədə-bağırsaq sisteminin (enterit, kolit, mədəaltı vəzin fıbrozu, polikistozu), böyrəklərin (nefrit) zədələnməsi də tez-tez qeyd edilir.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, kəskin forma adətən yayılmış xarakter daşıyır, ağır keçir, II-li infeksiya ilə ağırlaşır və HOX vaxt doğuşdan sonra bir həftə müddətində ölümlə nəticələnir. SMV infeksiyası QİÇS-lə xəstələrdə əsas patogenetik faktorlardan hesab edilir. Bu zaman sitomeqaliya prosesi yayılmış xarakter alır. Qida borusunda, mədədə, yoğun və nazik bağırsaqlarda xoralara səbəb olur. Qaraciyər, böyrəklər, böy-rəküstü vəzilər, ağ ciyərlər zədələnir. Eıısefalitlər, hər iki gözdə korluqla nəticələnən xorioretinit inkişaf edir. Prosesin inkişafı xəstənin downloaded from KitabYurdu.org 380
tələf olması ilə nəticələnir. Kapoşi sarkoması hüceyrələrində SMV genomunun aşkar edilməsi onun onkoge-nezdə rol oynaması gümanını verir. QİÇS-dən başqa immun reaktivliyin zəifləməsinə səbəb digər hallarda da (orqan köçürmədə və s.) SMV infeksiyasınm ağır gedişli yayılmış formalarının inkişafı istisna edilmir.
kliniki diaqnozu çox çətinlik törədir. Oxşar kliniki gediş bir çox xəstəliklər, o cümlədən hemolitik xəstəlik, toksoplazmoz, listerioz, sifilis, sepsis və s. xəstəliklər zamanı müşahidə edilə bilər. Ona görə də SMV infeksiyasına yalnız laborator müayinələrə əsaslanaraq diaqnoz qoyulur. Daha asan, rahat üsul sidiyin, ağız suyunun sitoskopik müayinəsidir. Sitomeqalik hüceyrələrin aşkar edilməsi diaqnoz qoymağa imkan verir. Bu məqsədlə biopsiya və autopsiya materialının histoloji müayinəsi də aparıla bilər. SMV əleyhinə əmələ gəlmiş antitellərin titrinin dinamikada 4 dəfədən artıq artmasını təyin etməklə də diaqnozu qoymaq mümkündür. Antitelləri aşkar etmək məqsədi ilə KBR, İFM, QDHAR, immunoflüoressensiya reaksiyası, immunlbot üsul və s. istifadə edilə bilər. İgM antitellərinin təyini ilkin yoluxma və ya infek-siyanm kəskinləşməsini göstərir. Qeyd etmək lazımdır ki, infeksiyanın kəskinləşməsi zamanı IgM ilə yanaşı İgG antitelləri də aşkar edilməlidir. Nəzərə almaq lazımdır ki, anadangəlmə SMV infeksiyası zamanı ilk günlər yüksək titrdə aşkar edilən İgM antitelləri getdikcə azalır, ikinci ildən hətta təyin edilməyə də bilər. Molekulyar hibridləşdirmə, polimeraza zəncirvari reaksiyası (PZR) çox dəqiq müayinə üsulu olub, öyrənilən materialda virus DNT-ni aşkara çıxarmaqla diaqnoz qoymağa imkan verir. Bütün bunlarla bərabər göstərilən müayinə üsulları o vaxt əhəmiyyətlidir ki, virusu aşkar etməklə yanaşı onun xəstəliyin klinikasında etioloji rolu və bununla da virus əleyhinə müalicəyə ehtiyac olduğu siibul olunsun. Qeyd etdiyimiz kimi oxşar klinika verdiyinə görə SMV infeksiyası bir sıra xəstəliklərdən differensasiya olunmalıdır. Anadangəlmə SMV infeksiyası digər embrio- və fetopatiya verən məxmərək, listorioz, toksoplazmoz, herpes infeksiyası, sifilis və s. kimi infeksiyalardan; hemolitik xəstəliklərdən, doğuş travmalarından, irsi sindromlardan fərqləndirilməlidir. Bu zaman anamnestik məlumatlar, instrumental və laborator müayinələr əhəmiyyətli rol oynayır. Ciftin, göbək ciyəsinin, döl qişalarının patomorfoloji müayinəsi aparılmalıdır. İnfeksion xəstəliklər zamanı isə spesifik laborator müayinələr - lıistoloji, bakterioloji, virusoloji - aparılmalıdır.
immunomodulyatorlarla aparılmalıdır. Hazırda digər herpetik in-feksiyalarda müvəffəqiyyətlə tətbiq edilən antivirus preparatlar SMV-lərə təsir etmir. Cymeven (qansiklovir) adlanan preparatın müsbət təsiri haqqında məlumatlar vardır. Belə ki, SMV retiniti zamanı xəstəliyin gedişini ləngidir. Digər üzv və sistemlərin - mədə-bağırsaq traktının, ağ ciyərlərin, beynin və s. zədələnmələri zamanı isə heç bir nəticə vermir. Bununla bərabər preparatın yanaşı təsirləri də - qra-nulositopeniya və s. verməsi də nəzərə alınmalıdır. Virus əleyhinə preparat - fos-karnetin tətbiqinin effektli olacağı güman edilir. downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|