Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar
Yüklə 7,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 150
variantında daha əvvəllər də mövcud olmuşdu. Hər şey dumana bürünüb itirdi. Ən aşkar yalanlara qarşı çıxmağa da heç kimdə cəsarət çatmırdı. Məsələn, Partiya tarixi kitablarında iddia edildiyi kimi, təyyarənin ilk dəfə Partiya tərəfindən ixtira olunması həqiqətdən çox uzaq idi. Təyyarələri lap uşaqlıq illərindən xatırlayırdı. Lakin nəyi isə sübuta yetirmək mümkün deyildi. Çünki heç bir sənəd-sübut qalmamışdı. Uinston bütün həyatı boyu yalnız bir dəfə tarixi faktın saxtalaşdırılması ilə bağlı təkzibolunmaz sənədi əlində tuta bilmişdi. Onda da... - Smit, - teleekrandan gimnastika müəlliminin deyingən səsi eşidildi. - 6079! Smit U! Bəli, siz!. Axıra qədər əyilin. Tənbəllik etməsəniz bacararsınız. Amma özünüzü əziyyətə salmaq istəmirsiniz. Əyilin, bir az da əyilin. Indi daha yaxşıdır, yoldaş. Sərbəst hərəkətə keçid. Qrup, ardımca təkrar edin. Uinstonun bədənini isti tər basmışdı. Sifətində isə bir əzələ də tərpənmirdi. Ruhdan düşdüyünü heç vəhclə büruzə vermək olmazdı. Əsəbiləşdiyini hec vəhclə göstərmək olmazdı. Özünü ələ vermək üçün bircə dəfə nəzərlərini yayındırmağın kifayətdir. O, yerində dayanıb gimnastika müəlliminin əllərini başı üzərinə qaldırmasına, yalnız zərif bir hərəkətlə deyil, həm də məharət və cəldliklə qaldırmasına, sonra isə əyilərək əl barmaqlarını ayaq barmaqlarının ucuna toxundurmasına tamaşa edirdi. - Bax belə, yoldaşlar! Sizin də bu hərəkəti təkrar etməyinizi istəyirəm. Bir də baxın. Mənim otuz doqquz yaşım var, dörd uşaq anasıyam. Baxın. Qadın yenidən aşağı əyildi. - Görürsünüz, mənim dizlərim qətiyyən tərpənmir. Istəsəniz siz də belə edə bilərsiniz, - qadın belini düzəldərək dilləndi. - Qırx beş yaşından aşağı hər kəs asanlıqla ayaq barmaqlarına toxuna bilər. Bizə ön atəş xəttində vuruşmaq səadəti nəsib olmayıb. Amma ən azı özümüzü formada saxlamağa borcluyuq. Malabar cəbhəsindəki döyüşçülərimizi yada salın! Üzən Qalalardakı dənizçilərimizi xatırlayın! Görün, onlar necə çətinliklərlə üzləşirlər. Gəlin, bir də sınaqdan keçirək. Bax, indi yaxşıdır, yoldaş, çox yaxşıdır!-deyə o, bütün iradi qüvvəsini toplayıb son bir neçə ildə ilk dəfə əlini ayaq barmaqlarına toxundurmağı bacaran Uinstonu təriflədi. IV fəsil Teleekran yaxında olsa da Uinston iş gününü heç cür tərgidə bilmədiyi ümidsizcəsinə, sinə dolusu ah çəkməklə başladı. Nitqyazarı qabağına çəkdi, mikrofonun tozunu sildi, eynəyini gözünə taxdı. Sonra masanın sağ tərəfindəki pnevmatik borudan düşən dörd kağız bürməsini açıb hamarladı və sancaqla bərkitdi. Kabinəsinin divarlarında üç çıxış yeri, yaxud yuvacıq vardı. Nitqyazardan sağ tərəfdəki kiçik pnevmatik boru yazılı tapşırıqların, sol tərəfdəki isə qəzetlərin alınması üçün nəzərdə tutulmuşdu. Yanda, əlinin çatacağı məsafədə məftil torlu qapağı olan daha böyük yuva yerləşirdi. Bura lazımsız kağızları atırdılar. Belə yuvacıqlar binada minlərlə, bəlkə də on minlərlə idi. Onlar təkcə otaqlarda deyil, qısa məsafələrlə koridorlarda da yerləşdirilmişdi. Adını nədənsə yaddaş yuvası qoymuşdular. Əməkdaşlardan biri hansısa istifadə müddəti bitmiş sənəddən canını qurtarmaq istəyirdisə, yaxud döşəməyə düşmüş təsadüfi kağız parçası görürdüsə, dərhal yaxınlıqdakı yaddaş yuvasının qapağını qaldırır, əlindəkini ora atırdı. Isti hava cərəyanı lazımsız sənədi, yaxud kağız parçasını sorub binanın zirzəmisində yerləşən nəhəng sobalara aparırdı. Uinston hamarlayıb qarşısına qoyduğu vərəqlərə baxdı. Hərəsində Nazirlikdə işlədilən teleqraf jarqonunda bir-iki sətirlik tapşırıq yazılmışdı. Tapşırıqların dili hələ tam Yenidil deyildi, lakin daxili məqsədlər üçün istifadə olunan çoxsaylı Yenidil ünsürləri ilə zəngin idi. tayms 17.03.84 bq nitq yanlış afrika dəqiqləşdirməli “Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 151
tayms 19.12.83 qarşıdan gələn 83 il 4 rüb 3 ip mətbəə xətaları, cari sayla uyğunlaşdırmalı tayms 14.12.84 minrifah yanlış şokolad dəqiqləşdirməli tayms 03.12.83 bq nitq ikiqat mənfi mövcud olmayanların xatırlanması arxiv üçün əvvəldən sona yenidən yazmalı Uinston məmnunluq hissi ilə dördüncü vərəqi bir tərəfə itələdi. Xüsusi məsuliyyət tələb edən dolaşıq məsələ idi. Onu axıra saxlamaq daha yaxşıdır. Qalan üçü əlinin artıq öyrəşdiyi adi işlərdi. Amma ikinci ilə bağlı bəzi rəqəmlərin dəqiqləşdirilməsi kimi yorucu axtarışla məşğul olmaq lazım gələcəkdi. Uinston teleekranda "geri tarixlə" sözlərini yığıb Tayms-ın tapşırıqlarda göstərilən köhnə saylarını tələb etdi. Bir neçə dəqiqədən sonra pnevmatik boru onları önünə, masanın üstünə atdı. Göndərilən saylarda bu və ya digər səbəbə görə dəyişdirilməsi, rəsmi dillə deyilsə, dəqiqləşdirilməsi tələb olunan məqalələr və məlumatlar vardı. Məsələn, Böyük Qardaşın Tayms- ın 17 mart tarixli sayında çap edilmiş bir gün əvvəlki nitqində Cənubi Hindistan cəbhəsində sakitlik olacağı, Avrasiya qoşunlarının isə tezliklə Şimali Afrikada hücum əməliyyatlarına başlayacaqları bildirilirdi. Amma tezliklə bunun tam əksinə olaraq Avrasiya orduları Cənubi Hindistanda hücuma keçmişdilər. Şimali Afrikada isə heç bir fəallıq nəzərə çarpmamışdı. Böyük Qardaşın nitqinin bu hissəsini yenidən elə yazmaq lazım idi ki, o, hadisələrin məhz bu ssenari üzrə inkişafının dəqiq proqnozunu vermiş olsun. Yenə Tayms özünün 19 dekabr tarixli sayında 1983-cü ilin dördüncü, yaxud Doqquzuncu Üçillik Planın altıncı rübü üçün müxtəlif çeşidli zəruri istehlak malları istehsalının rəsmi proqnozlarını çap etmişdi. Qəzetin bu günkü sayında isə faktiki istehsal haqqında məlumat verilirdi. Buradan da ilkin rəqəmlərlə gerçək istehsal arasında böyük fərqlər aşkara çıxırdı. Uinston proqnozu faktiki göstəricilərlə uyğunlaşdırmalı idi. Üçüncü vərəqdə söhbət düzəldilməsi iki dəqiqənin işi olan adi yanlışlıqdan gedirdi. Az öncə, fevral ayında Rifah Nazirliyi 1984-cü ildə şokolad normasının azaldılmayacağını bildirmişdi (rəsmi məlumatda bu, "qəti bəyan etmişdi" şəklində verilmişdi). Əslində isə, artıq Uinstonun teleekrandan qulağı ilə eşitdiyi kimi, gələn həftənin sonundan etibarən normanın 30 qramdan 20 qrama endiriləcəyi elan olunmuşdu. Indi Rifah Nazirliyinin son xəbərdarlığı ilə ilkin vədinin yerini dəyişdirmək, normanın azaldılacağının hələ fevralda nəzərdə tutulduğunu yazmaq lazım idi. Uinston ilk üç tapşırığı yerinə yetirib islah edilmiş vərəqələri nitqyazardan çıxardı, Tayms-ın müvafiq sayları ilə birlikdə pnevmatik boruya qoydu. Sonra vərdişkar hərəkətlə alınan tapşırıqları və onların üzərində işləyərkən elədiyi qeydləri bürmələyib yandırılmaq üçün yaddaş yuvasına atdı. Pnevmatik boruların uzanıb getdiyi gözəgörünməz labirintlərdə nələr baş verdiyini dəqiq bilmirdi. Lakin ümumi təsəvvürü vardı. Tayms-ın göstərilən sayı ilə bağlı zəruri düzəlişlər aparıldıqdan və bir daha yoxlandıqdan sonra həmin say əvvəlki tarixlə yenidən çap olunub cildə tikilməli, köhnə say isə məhv edilməli idi. Bu arasıkəsilməz dəyişmə, yeniləmə əməliyyatı yalnız qəzetlərin üzərində aparılmırdı. Hər hansı ideoloji, yaxud siyasi əhəmiyyət kəsb edən bütün zehni əmək məhsulları-kitablar, jurnallar, broşüralar, plakatlar, intibahnamələr, filmlər, fonoqramlar, karikaturalar, fotolar da eyni qayda ilə günün tələblərinə uyğun şəklildə dəyişdirilirdi. Günbəgün, bəlkə dəqiqəbədəqiqə keçmiş bu günlə uyğunlaşdırılırdı. Ona görə də sənədlər vasitəsi ilə Partiyanın istənilən öncəgörməsinin tam qəqiq və əsaslı olduğunu sübut yetirmək mümkün idi. Bu sənədlərdə artıq günün ehtiyacları ilə zidd səslənən heç bir xəbərə, heç bir fərqli fikrə təsadüf edilmirdi. Tarix sanki köhnə perqament parçası idi; onu qaşıyıb təmizləyir və tələbə uyğun şəkildə yenidən yazırdılar. Bu iş başa çatdırılandan sonra saxtakarlığı sübuta yetirmək üçün əldə daha heç bir tutalqa, heç bir dəlil qalmırdı. Yüklə 7,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|