Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar
Yüklə 7,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 162
yapışqan kimi idi. Qəhvə yaxantı dadı verirdi. Çay nadir hallarda ələ düşürdü. Siqareti dənə ilə verirdilər. Ucuz heç nə tapılmırdı. Sintetik cindən başqa ucuz və bol heç nə yox idi. Insanın bədəninin yaşlaşdıqca qocalması yalnız təbiət qanunları ilə izah oluna bilməzdi. Buna həm də cirkli, yarıac, səksəkəli yaşayış, bitmək bilməyən qışlar, corablarının və pal-paltarının yırtıq- yamağı, işləməyən liftlər, buz kimi soyuq su, adamın dərisini dalayan sabun, tütünü ovulub- tökülən siqaretlər, qəribə və əcayib tamlı yeməklər səbəb olurdu. Əgər irsi yaddaş əvvəllər hər şeyin indikindən tamamilə fərqləndiyini pıçıldayırdısa, niyə insanlar indiki həyat tərzini məqbul saymalı idilər? Uinston bir də yeməkxanaya göz gəzdirdi. Adamların demək olar ki, hamısı eybəcər idilər. Hətta bu göy rəngli kombinezonları dəyişib başqa paltar geysələr də yenə əvvəlki kimi eybəcər görünəcəkdilər. Otağın uzaq küncündə balaca boylu, heyrətamiz dərəcədə böcəyi xatırladan bir nəfər təkcə oturub qəhvə içir və xırda gözləri ilə ətrafı şübhəli nəzərlərlə süzürdü. Uinston fikirləşdi ki, əgər hər gün dörd bir yanına baxıb bu eybəcər məxluqları görməsəydi, Partiyanın təbliğ etdiyi ideal insan tipinin-ucaboylu, əzələli gənclərin, dolu sinəli, saman saçlı, qayğısız, şən və cazibədar qızların mövcudluğuna, həm də cəmiyyətdə üstünlük təşkil etdiklərinə nə qədər asanlıqla inanmaq olardı! Əslində isə çox fikirləşirdikcə, Birinci Uçuş Zolağının əksər sakinlərinin balacaboy, qarayanız və xəstə görünüşlü olduqlarına daha çox inanırdı. Maraqlıdır, Nazirliklərdə bu böcəyəbənzər insan tipi necə formalaşmışdı? Erkən yaşda kökəlmiş bütün kişilər özlərinin əyri, yerə yapışan ayaqları, əsəbi əl-qol hərəkətləri, piy basmış sifətləri və xırda, ifadəsiz gözləri ilə sanki biri-birinin eyni idilər. Partiyanın hakimiyyəti altında bu insan tipinin daha geniş yayıldığını görməmək mümkün deyildi. Rifah Nazirliyinin məlumatı şeypur sədaları ilə tamamlandı. Indi teleekrandan başqa gurultulu musiqi eşidilirdi. Üzərinə yağan rəqəm yağışından xeyli fərəhlənmiş Parsons qəlyanını ağzından çıxarıb masa arxasında oturanlara baxdı. - Həqiqətən də, Rifah Nazirliyi bu il yaxşı işləyib, - deyə məmnun halda başını tərpətdi. -Yeri gəlmişkən, Smit, dostum, sizdə artıq ülgüc tapılmaz ki? - Bir dənəsi də yoxdur. Özüm də ay yarımdır ki, eyni ülgüclə təraş olunuram. - Hmm. Fikirləşdim ki, elə-belə, hər ehtimala qarşı səndən də soruşum. - Gərək üzrlü sayasan. Rifah Nazirliyinin məlumatı oxunan zaman qonşu masada bir müddət kəsilən ördək qaqqıltısına bənzər səs indi əvvəlkindən də bərk eşidilirdi. Uinston qəflətən missis Parsonsu, onun dağınıq, seyrək saçlarını, qırışlarının arasına toz dolmuş sifətini xatırladı. Uzağı iki-üç ilə öz uşaqları onu Fikir Polisinə şeytanlayacaqdılar. Zavallı qadını buxara çevirəcəklər. Saymı da buxara çevirəcəklər. Uinstonu özünü də buxara çevirəcəklər. O`Brayeni də buxara çevirəcəklər. Parsonsu isə, əksinə, heç vaxt buxara çevirməyəcəklər. Ördək səsi ilə qaqqıldayan gözsüz məxluqu da heç vaxt buxara çevirməyəcəklər. Nazirıliyin labirintə bənzər koridorlarında o baş- bu başa şütüyən balacaboy, böcəyəbənzər adamları da heç vaxt buxara çevirməyəcəklər. Ədəbiyyat Departamentindəki qara saçlı qızı da heç vaxt buxara çevirməyəcəklər. Uinstona elə gəlirdi ki, intuitiv şəkildə kimin məhv ediləcəyini, kimin salamat qalacağını bilir. Lakin xilas olmaq üçün nə etmək lazım gəldiyi heç kəsə bəlli deyildi. Gözlənilməz kobud müdaxilə Uinstonu fikrindən ayırdı. Qonşu masadakı qız boynunu yarıya qədər əyib ona tamaşa edirdi. Həmin qara saçlı qız idi. Uinstona yanakı, lakin diqqətlə baxırdı. Nəzərləri rastlaşan kimi gözlərini yayındırdı. Uinstonun belinin tini ilə tər axmağa başladı. Dəhşətli qorxu hissi canını bürüdü. Düzdür, qorxu tez keçib getdi, amma üzücü narahatlıq hissi hələ də qalırdı. Qız ona niyə belə baxırdı? Niyə hər yerdə onu təqib edirdi? Bədbəxtlikdən qızın əvvəldən həmin masada əyləşdiyini, yoxsa sonra “Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 163
gəldiyini heç cür xatırlaya bilmirdi. Amma dünən Nifrət Ikidəqiqəliyi zamanı da həmin qız xüsusi ehtiyac olmadan gəlib düz onun arxasında oturmuşdu. Yəqin səsinə qulaq asmaq, nə qədər ucadan və ürəklə qışqırdığını dəqiqləşdirmək tapşırığı almışdı. Yenə keçən dəfəki fikrinin üstünə gəldi. Yəqin ki, qız Fikir Polisinin əməkdaşı deyil, sadəcə, könüllü casusluq edir. Amma könüllülər bəzən peşəkarlardan da təhlükəli olurlar. Qızın onu nə vaxtdan güddüyünü də bilmirdi. Bəlkə beş dəqiqədir gözünü zilləyib baxır və bu müddət ərzində sifətinin ifadəsini nəzarətdə saxlayıb? Ictimai yerdə, yaxud teleekranın əhatə dairəsində səni fikirli görürlərsə, bu çox təhlükəlidir. Əhəmiyyətsiz bir mimika adamı ələ verə bilər. Üzün əsəbi dartılması, özündən xəbərsiz həyəcan əlaməti, burnun altında nə isə mızıldanmaq-bunların hamısı nədənsə narazılıq, yaxud nəyi isə gizlətmək cəhdi kimi mənalandırıla bilər. İstənilən halda, üzün qeyri-adekvat ifadəsinin özü (məsələn, qələbə haqqında məlumat veriləndə sifətində inamsızlıq sezilməsi kimi) artıq cinayət sayılır. Yenidildə hətta bunu ifadə edən üzcinayəti istilahı da mövcuddur. İndi qızın arxası Uinstona tərəf idi. Bəlkə heç əvvəldən ona göz qoymurmuş, bəlkə dünən yaxınlığında oturması da adi təsadüf imiş? Siqareti sönmüşdü. Onu ehmalca masanın kənarına qoydu. Tütünü dağılmasa işdən sonra çəkə bilərdi. Çox ola bilsin ki, qonşu masadakı qız Fikir Polisinin casusudur, çox ola bilsin ki, üç gün sonra Həqiqət Nazirliyinin zirzəmisinə düşəcək, amma istənilən halda siqaret zay olmamalıdır. Saym kağızlarını büküb cibinə qoydu. Parsons təzədən danışmağa başlamışdı. - Bilmirəm, bazardakı alverçi qadın kolbasanı Böyük Qardaşın şəkli olan plakata büküb satdığına görə bizim balacaların onun tumanını yandırdıqlarını sizə demişəm, yoxsa yox? - o, qəlyanından havaya dairəvi tüstülər buraxaraq həvəslə danışırdı. - Arxadan yavaşca yaxınlaşıb od vurublar. Deyəsən, yaxşıca yanıb, çünki qışqırığı göyə çıxıbmış. Görürsünüz yaramazları! Tula kimi iy bilirlər. Kəşfiyyatçılar dərnəyində onları bizim vaxtdakından qat-qat yaxşı yetişdirirlər. Bilirsiniz, axırıncı dəfə onlara nə veriblər? Danışıqları açar dəliyindən dinləmək üçün qulaq borusu! Qızım dünən gətirmişdi, bizim otağın qapısında sınaqdan keçirirdi. Deyir, borunun köməyi ilə səsi sadəcə qulaq dayamaqdan iki dəfə yaxşı eşitmək olur. Əlbəttə, bu adi oyuncaqdır. Amma uşaqlara düzgün istiqamət vermək baxımından yaxşı tapıntıdır. Teleekrandan qulaqbatırıcı fit səsi eşidildi. Işə qayıtmaq vaxtı idi. Üçü də liftə minmək uğrunda mübarizəyə qoşulmaq üçün dərhal yerlərindən sıçradılar. Aradakı qarışıqda Uinstonun siqaretinin tütünü dağılıb döşəməyə səpələndi.
VI fəsil Uinston yenə gündəliyini yazırdı: Bu, üç il əvvəl olmuşdu. Axşamın qaranlıq vaxtı, böyük vağzal binasının yan tərəfindəki dar küçədə. Qadın ətrafa güclə işıq salan küçə fanarının altında, binanın girişində dayanmışdı. Sifətdən gənc görünürdü, amma üzünə xeyli boya çəkmişdi. Sifətinin maskaya bənzəyən ağlığı, bu fondakı al-qırmızı dodaqları diqqətimi cəlb etdi. Partiya üzvü olan qadınlar heç vaxt üzlərinə boya sürtmürlər. Küçədə kimsə gözə dəymirdi. Teleekran yox idi. Yaxınlaşdım. O, asta səslə "Iki dollar"-dedi. Mən... Bir an hadisənin davamını yazmaq Uinstona çox çətin gəldi. Indi də təsəvvüründə aydın canlandırdığı səhnəni özündən kənar etmək üçün gözlərini yumdu, barmaqlarını göz qapaqlarının üstünə qoydu. Ürəyindən var səsi ilə uzun və yağlı bir söyüş söymək istəyi keçdi. O da mümkün olmasa, başını divara vupmaq, stulu təpikləyib aşırmaq, mürəkkəb qabını pəncərəyə çırpmaq Yüklə 7,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|