38
Granül olarak üretilen meyve çaylarını (elma çayı, kivi çayı vb.) fincana doldurulan
sıcak suya yeteri miktarda meyve granülü konup hazırlanan tepsiyle sağdan servis edilir.
Servis tepsisine peçete veya doley serilir. Tepside fincan ve altlığı, çay kaşığı, şekerlik ve
maşa bulunur.
2.3.6. Diğer Çayların Servisi
Ø
Hint çayı servisi
Hindistan'da çay, şeker ve süt bir arada kaynatılarak hazırlanır. Yöresel kıyafetler
eşliğinde servis personeli servis yapar.
Ø
Sri lanka( Seylan )çayı servisi
Ülkemizdede çok bilinen bu çay, kıymetli bir çaydır. Daha
çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ da ince cam bardakta koyu
demli olarak şekerle içilir.
Ø
Çin çayı servisi
Çinlilere göre çay, küçük fincanda
soğumadan
içilmelidir.
Hem
rahatça
içebilmek, hem de içerken içtiği çayı
görerek manevi bir hazza kavuşmak için
fincanların geniş ağızlı olanları tercih
edilir.
Ø
Rus çayı servisi
Ruslar Tibet usulü demlikten esinlenerek sıcak su ve demlenecek çay için ayrı ayrı iki
parçadan oluşan
semaveri benimsemişlerdir. Semaverler, klasik bir Rus evinin genellikle
ortasında durup gün boyu kaynayan ve bir seferde 40 fincan kadar çay servis edebilen
niteliktedir. Semaver geleneğinin yanı sıra Türk kahvesi kültürüne benzerliğiyle dikkat çeken
gümüş tutacaklı cam bardaklarla çay servisi alışkanlığı da Rusya ile Asya arasındaki kültür
etkileşimini gözler önüne seren özelliği taşımaktadır.
Rus çay geleneği dahilinde şeker, bal ya da reçelle tatlandırılmış, şerbeti bol ve çok
demli çay tercih edilir. Rusya'da her öğün çay içilmesi bir gelenektir. Ruslar çaylarını
semaverde demlerler, beyazlatılmamış şeker ve limon suyu ilave ederek içerler. Gerçek bir
çay tiryakisi Rus çayına şeker atmaz, şekeri ağzına alarak çayını içer. Eski kültürü yaşatanlar
arasında, çaya şeker yerine bir çay kaşığı kaymak koyanların yanı sıra, Anadolu'nun kimi
yörelerinde olduğu gibi çayı bazen bardak altlığına dökerek içenler de bulunmaktadır. Çay,
konuklara yanında marmelat ile sunulur.
Resim 2.35: Hint çayı servisi
Resim 2.36: Çay kasesi
39
Ø
Değişik kültürlerde çay servisi
•
Japonya’da çay servisi
Sado (veya Chado)
Sado ve çay törenlerini konu alan birçok okul
bulunmaktadır. Japonya'da çay törenleri çok ince detayları
bulunan bir sanat dalıdır. Çay yani O-cha (yeşil çay)'nın Japon
kültüründeki yeri, kahvenin Amerikan kültüründeki yeri veya
'bir fincan çay'ın İngiliz kültüründeki yerinden çok daha
farklıdır.
Çay
törenleri
genellikle
özel
çay
odalarında
gerçekleştirilir. Konuklar
çay
odasına
girdikten
sonra
nijiriguchi kapısının önünde çömelerek dünyevî sorunlardan
uzaklaşır. Çay töreninin kendine özgü ve başka hiçbir yerde
bulunmayan özellikleri vardır: Davetliler, mevsim, duvardaki
resimler, çevredeki çeşitli bitki ve çiçekler, kullanılan
malzemeler, çaydan önce sunulan yemek, vs.
Çay töreni bir çok aşamadan oluşmaktadır Her aşamada insan varoluşun derinliklerinin
daha da içine girer, doğaya daha da yakınlaşarak değerinin
farkına varır.
"Çay töreni, yani çaya giden yol, suyun kaynatılması,
çayın konulması ve demlenmesi, davetlilere sunularak içilmesi
aşamalarını konu alan basit bir sahnedir. Açık kalplilikle ve
saygı ile sunulan çay büyük minnettarlıkla kabul edilir,
sunulan çay tüm fiziksel ve ruhsal istekleri tatmin eder. 400
yılından beri değişmeyen bu Japon geleneği birçok Japon
olmayan kimsenin bu kültüre olan yakınlığını artırmıştır ve
katılımlarını sağlamıştır. Bu da diğer ulus insanlarının
Chado'ya olan ilgisinin artmasına yol açmış, bir çok insanın
"Çay Yolu" na katılmasına olanak sağlamıştır.
Çay seramonisinde kullanılan araç
gereçler
şunlardır:
Chasen, çay törenini hazırlayan kişinin çayı
karıştırmak için kullandığı bambu karıştırıcı;
cha-ire, toz çayın konulduğu seramik kap;
kama (kettle) su kaynatılan kap;
hashi
(chopsticks) yemek çubukları; cha-wan çay
kaseleri. Koicha (koyu çay) servisi başta
yapılır daha sonra usucha (açık çay) servisi
yapılır. Tören esnasında, çeşitli kaiseki
(hamur işi), sake ve higashi (şekerleme)
servisleri de yapılır.
Resim 2.37: Japon çay
seramonisi
Resim 2.38: Japon çay
seramonisi 2
Resim 2.39: Japon çay seramoni takımı