MINISTRY FOR FOREIGN
AFFAIRS OF FINLAND
BMT AİK 2013-2015-ci illər ərzində Su haqqında Konvensiya
çərçivəsində transsərhəd hövzələrdə aparılan bir sıra əlaqə
dəyərləndirmələrinə göstərdikləri böyük dəstəyə görə
aşağıdakı tərəfdaşlara təşəkkür etmək istəyir:
Finlandiyanın Xarici İşlər Nazirliyi və Finlandiya Ətraf Mühit
İnstitutu
İsveçrənin İnkişaf üzrə Əməkdaşlıq təşkilatı və İsveçrənin
Ətraf Mühit üzrə Federal İdarəsi
Almaniyanın Federal Ətraf Mühit, Təbiətin Mühafizəsi, Tikinti
və Nüvə Təhlükəsizliyi Nazirliyi və Almaniyanın Federal Ətraf
Mühit Agentliyi
İtaliyanın Ətraf Mühit, Torpaq və Dəniz Nazirliyi
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı
Təşkilatı
Kral Texnologiya İnstitutu, Stokholm
Beynəlxalq Sava Çay Hövzəsi Komissiyası
Su Məsələləri üzrə Qlobal Tərəfdaşlıq
Zoï Ətraf Mühit Şəbəkəsi
BMTİP / GEF tərəfindən həyata keçirilən „Kur Araz çayı
hövzəsində transsərhəd deqradasiyanın azaldılması“ layihəsi
IV
|
5-CI FƏSIL: ALAZANI / QANIX ÇAYININ HÖVZƏSI
MÜNDƏRİCAT
ha
hektar
km
kilometr
km
2
kvadrat kilometr
kVt
Kilovatt
m
metr
m
3
kub metr
mm
millimetr
MVt
Meqavatt
s
saniyə
°C
dərəcə selsi
ÖLÇÜ VAHIDLƏRI
ABŞ BİA Amerika Birləşmiş Ştatlarının Beynəlxalq İnkişaf
Agentliyi
Aİ
Avropa İttifaqı
AİST
Avropa İttifaqının Su Təşəbbüsü
ASC
Açıq Səhmdar Cəmiyyət
ASK
Alazani Suayrıcı Konsorsiumu
ATƏT
Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı
AZ
Azərbaycan Respublikası
BMT AİK Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Avropa üzrə İqtisadi
Komissiyası
BMTİP
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı
d.s.y.
Dəniz səviyyəsindən yuxarı
DÇMBK
Dunay Çayının Mühafizəsi üzrə Beynəlxalq Komissiya
ƏMTQ
Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi
FAO
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ərzaq və Kənd
Təsərrüfatı Təşkilatı
GE
Gürcüstan
GEF
Qlobal Ətraf Mühit Fondu
İƏİT
İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı
MDB
Müstəqil Dövlətlər Birliyi
MSD
Milli Siyasət Dialoqları
QHT
Qeyri-hökumət təşkilatı
TEEB
Ekosistemlərin və Biomüxtəlifliyin İqtisadiyyatı
WFD
Su Çərçivə Direktivi, yəni su siyasəti sahəsində
Birliyin fəaliyyəti üçün çərçivə müəyyənləşdirən
Avropa Parlamenti və Şuranın 2000/60/EC nömrəli
23 oktyabr 2000-ci il tarixli Direktivi
YUNEP
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ətraf Mühit Proqramı
YUNİDO
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Sənaye İnkişafı
Təşkilatı
AKRONIMLƏR VƏ ABBREVİATURALAR
ÖLÇÜ VAHIDLƏRI
v
AKRONIMLƏR VƏ ABBREVİATURALAR
v
5-CI FəSIL
Alazani / Qanıx çayı hövzəsində su, ərzaq, enerji və ekosistemlər arasında əlaqənin
dəyərləndirilməsinə dair icmal
1
GIRIŞ
1
MƏQSƏD, VƏZIFƏLƏR VƏ ƏHATƏ DAIRƏSI
1
DƏYƏRLƏNDIRMƏ PROSESI
1
HÖVZƏYƏ ÜMUMI BAXIŞ
2
İDARƏÇİLİK MÜHİTİNİN ŞƏRHİ
4
HÖVZƏDƏKİ EHTİYATLARIN TÜKƏNMƏSİNƏ TƏSİR GÖSTƏRƏN ƏSAS ÜNSÜRLƏRİN MÜƏYYƏNLƏŞDİRİLMƏSİ
6
ƏLAQƏLƏRİN TƏHLİL OLUNMASI
8
HƏLL YOLLARININ ARAŞDIRILMASI
10
ƏLAQƏ YANAŞMASININ QƏBUL EDİLMƏSİNDƏ FAYDALARIN MÜƏYYƏNLƏŞDİRİLMƏSİ
12
YEKUNLAR VƏ TÖVSİYƏLƏR
13
5-CI FƏSIL: ALAZANI / QANIX ÇAYININ HÖVZƏSI |
V
MƏQSƏD, VƏZIFƏLƏR VƏ ƏHATƏ DAIRƏSI
Alazanı / Qanıx hövzəsində əlaqənin dəyərləndirilməsində məqsəd
vahid siyasətin işlənib hazırlanması və qərarların verilməsi üçün
məlumatları artırmaqla, su, qida və ekoloji siyasət sahələrində
Gürcüstan və Azərbaycan arasında transsərhəd əməkdaşlığa
dəstək göstərməkdən ibarətdir.
Əlaqənin dəyərləndirilməsində xüsusi vəzifələr aşağıdakılardan
ibarətdir:
(a) idarəçilik mühitini şərh etmək;
(b) hövzədəki ehtiyatların tükənməsinə təsir göstərən əsas ünsürləri
müəyyənləşdirmək;
(c) əsas sahələrarası məsələləri müəyyənləşdirmək və təhlil etmək;
(d) daha çox əlaqələndirilmiş siyasətlər, tədbirlər və transsərhəd
əməkdaşlıq vasitəsilə nail oluna bilən, hövzədəki ehtiyatları
idarə etməkləəldə edilən faydaları artırmaq üçün mümkün həll
yollarını araşdırmaq; və
(e) əlaqəyanaşmasının qəbul edilməsinin verə biləcəyi faydaları
müəyyənləşdirmək.
Bu əlaqə dəyərləndirməsinin əhatə dairəsiSərhəddən keçən su
axınlarının və beynəlxalq göllərin mühafizəsi və istifadəsi üzrə
Konvensiya çərçivəsində işlənib hazırlanmış əlaqə dəyərləndirmə
metodologiyasının sınaqdan keçirilməsi və müvafiq məsələlərinvə
onlara cavab olaraq bəzi mümkün birgə tədbirlərin (və ya əlaqə
həll yollarının) nəzərə çarpma səviyyəsinin dəyərləndirilməsi ilə
məhdudlaşır. Bu ilkin təhlillər (daha çox keyfiyyətlə bağlı), müəyyən
edilmiş xüsusi sahələrarası məsələlərin bəzilərini nəzərə alandaha
təfsilatlı təhlillər üçün bir özül qismində xidmət edə bilər.
DƏYƏRLƏNDIRMƏ PROSESI
Alazani / Qanıx hövzəsində əlaqənin dəyərləndirilməsi Gürcüstan
və Azərbaycanın ətraf mühitin mühafizəsi nazirliklərinin müraciətləri
əsasında aparılmışdır.
Alazani / Qanıx hövzəsində əlaqə dəyərləndirilməsində, Gürcüstanın
və Azərbaycanın müvafiq iqtisadi sektorlarının (əsasən kənd
təsərrüfatı və enerji), su və ekoloji təşkilatlarının, dövlət qurumlarının
və ya xidmətlərinin və vətəndaş cəmiyyətinin nümayəndələri cəlb
olunmaqla, çoxtərəfli yanaşmadan istifadə olunmuşdur.
Alazani / Qanıx hövzəsində pilot (sınaq) əlaqə dəyərləndirməsi
üçün informasiya aşağıdakılar vasitəsilə toplanmışdır: (i) 25 –
27 noyabr 2013-cü il tarixlərdə Kaçretidə (Gürcüstan) keçirilən
hövzə-ətrafı maraqlı tərəflərin seminarı; (ii) biri faktlara, digəri
isə qavramaya əsaslanan iki anketsorğusu (hər ikisi seminarda
paylanmışdır); (iii) milli strateji və ya siyasi sənədlərdən, habelə
müvafiq sorğu və layihə sənədlərindən, xüsusən də Birləşmiş
Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramının (BMTİP) Qlobal Ekoloji
Fondu(GEF) tərəfindənmaliyyələşdirilən “Kur-Araz hövzəsində
transsərhəd deqradasiyanın azaldılması” layihəsinin (BMTİP/GEF
Kür layihəsi) bir hissəsi kimi hazırlanmış sorğu və layihələrdən əldə
olunan informasiyanın masa üzərində nəzərdən keçirilməsi; və (iv)
seminar iştirakçıları tərəfindən istinad olunan informasiya.
5-CI FəSIL
Alazani / Qanıx çayı hövzəsində
su, ərzaq, enerji və ekosistemlər
arasında əlaqənin dəyərləndirilməsinə dair icmal
GİRİŞ
1
|
5-CI FƏSIL: ALAZANI / QANIX ÇAYININ HÖVZƏSI