keçirirdim. Cümə günü saat doqquzda - onun yarısında işdən
qayıdanda gördüm ki, üşüyürəm. Həftənin ikinci günü də belə
olmuşdu. Amma mən bunları heç vaxt nəzərə almıram. Altın
cı gün temperaturum daha çox qalxdı, ona görə işə çıxmadım.
Yəqin ki, mənim özümün günahımdır - vaxtında müalicə et
səydim, dərman atsaydım, bir-iki gün evdə qalsaydım, bunlar
olmazdı. Amma məndə öskürmə əmələ gəldi, bu da bir-iki sa
atdan sonra keçdi. Məndə gərginlik əmələ gələndə Süleyman
Dəmirəl ilə əlaqə saxlamışdılar. O, telefonla zəng etdi və gecə
iki təyyarə ilə həkimlər göndərdi. Mən artıq özümü yaxşı hiss
edirdim, buraya gəlmək istəmirdim. Ancaq Süleyman Dəmirəl
bir-iki dəfə mənə telefon etdi, dedi ki, mütləq gəl. Həm görüşək,
söhbət eləyək, bəzi məsələlər var, həm də müayinə olun. Ona
görə də altıncı gün bizim Təhlükəsizlik Şurasının üzvlərini yığ
dım, tapşırıqlarımı verdim, sonra da buraya gəldim. Ancaq bir
gün ərzində xəstəliyim haqqında məlumat, sonra isə cürbəcür
fikirlər, mülahizələr yayıldı.
Allahşükür Paşazadə: Azərbaycan Prezidentinin xəstələnmə
si ilə əlaqədar Küveytdə də narahat olublar.
Heydər Əliyev: Bəli, bütün dünya qəzetləri yazırlar - Tür
kiyəyə gəlir - səhhətim haqqında hər gün xəbər verirlər. Tür
kiyənin Prezidenti hörmətli Süleyman Dəmirəl hər gün buraya
gəlir, sonra mətbuat nümayəndələrinə məlumat verir. Fikrimcə,
mənim Ankaraya gəlməyim faydalı olmuşdur.
Allahşükür Paşazadə: Cənab Prezident, Siz həqiqətən çox işlə
yirsiniz. Mən də müəyyən ölkələri gəzirəm, görürəm. Dövlət rəh
bərləri saat yeddidə çıxıb gedirlər. Amma mən indiyə qədər gör
məmişəm ki, Siz işdən tez gedəsiniz, bazar günləri də işləyirsiniz.
Heydər Əliyev: Mən 1993-cü ildə Bakıya gələndən bəri - on
dan əvvəl Naxçıvanda da - elə vaxt olmayıb ki, bazar günü iş
ləməyim. Həftənin bütün günlərini işləyirəm. Prezident Süley
man Dəmirəl məni hər il buraya istirahətə dəvət edir. Burada
istirahət etməli çox yaxşı yerlər var. Bir çox ölkələrin, məsələn,
Heydər Əliyev siyasəti: TOLERANTLIQ^____________ ______________________________________
260
Orta Asiya respublikalarının, Qazaxıstanın prezidentləri gəlir,
on-on beş gün istirahət edirlər, eyni zamanda, görüşürlər, danı
şırlar. Amma mən hər dəfə deyirdim ki, vaxt tapa bilmirəm.
Allahşükür Paşazadə: Siz gərək özünüzə baxasınız, çünki Si
zin sağlamlığınız xalqımızın sağlamlığıdır. Ona görə də Sizin
sağlam olmağınız bizim üçün çox əhəmiyyətlidir.
Heydər Əliyev: Mənə xəbərlər çatır, camaat çox narahat olub
dur. Amma mən burada həm Azərbaycan televiziyasına, həm
ANS-ə, həm də "Nərgiz-TV"-yə, Rusiyanın NTV televiziyasına
müsahibələr verdim. Bunları da gəldiyim ilk günlərdə etdim.
İndi hamı görür ki, yaxşıyam. Bilirəm ki, insanlar çox həyəcan
lıdır, mənə dua edirlər. Siz də deyirsiniz, mənə də hər gün mə
lumat verirlər, - insanlar arzulayırlar ki, tezliklə gəlim. Hesab
edirəm ki, bu, mənim xalqla olan münasibətimin nəticəsi və
xalqın mənə etimadı və məhəbbətidir. Mən həmişə yalnız bunun
əsasında işləmişəm.
Mənə göstərilən qayğı və diqqətə görə bütün məscidlərə, kil
sələrə salamımı və minnətdarlığımı çatdırın. Buraya hər
gün çox
adam gəlmək istəyir, ancaq həkimlər də qoymur, mənim özümün
də imkanım yoxdur. Siz Azərbaycandan gələn yeganə adamsı
nız. Çoxları da telefon edib danışırlar. Bir azdan sonra mənim
yanıma general İsmayıl Haqqı Qaradayı gələcəkdir. Beş-altı ay
öncə o, Türkiyə Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının rəisi idi.
Allahşükür Paşazadə: Türkiyədə sizi istəyənlər çoxdur. Azər
baycanda isə şeyx kimi mən gəlmişəm ki, xalqımızın məhəbbə
tini, salam-duasını çatdırım. Səudiyyə Ərəbistanındakı yubiley
şənliklərində dövlət başçıları da olacaq, mən də çıxış edəcəyəm
və Sizin salamlarınızı yetirəcəyəm.
Heydər Əliyev: Səudiyyə Ərəbistanının kralına, digər dövlət
rəhbərlərinə mənim salamlarımı çatdırın.
A llahşükür Paşazadə: Sizə bir daha uzun ömür, cansağlığı
diləyirəm, tezliklə tam sağalıb Vətənə qayıtmağınızı arzula
yıram.
__________________________________________ _______ Heydar Əliyev siyasati: TOLERANTLIQ
26 1
Hcw br Oliyov siy.ısAli: TOLERANTLIQ
RUS PRAVOSLAV KİLSƏSİ BAKI-XƏZƏRYANI
YEPARXİYASININ BAŞÇISI YEPİSKOP
ALEKSANDR İLƏ GÖRÜŞDƏ SÖHBƏT
Prezident sarayı, 15 fevral 1999-cu il
Yepiskop Aleksandr: Zati-aliləri, çox hörmətli cənab Prezi
dent! İcazə verin, özümü yeni vəzifədə - Rus Pravoslav Kilsəsi
nin müstəqil Bakı - Xəzəryanı yeparxiyasınm başçısı, yepiskopu
vəzifəsində təqdim edim.
Heydər Əliyev: Mən sizi, görkəmli din xadimini bu yüksək
təyinat münasibətilə təbrik edirəm. Sizə bu mühüm vəzifədəki
fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram. Ümidvaram ki, sizin bu və
zifəyə təyin edilməyiniz və burada müstəqil yeparxiyanın təşkil
olunması rus və Azərbaycan xalqları arasında münasibətlərin
daha da inkişaf tapmasına xidmət edəcəkdir.
262
Hcyd.lr Əliyev My.
1
sp;ı: TOLERANTLIQ
Mən Bakı və Xəzəryanı xüsusi yeparxiyasınm təşkili haqqında
müqəddəs II Aleksinin qəbul etdiyi qərarı alqışlayıram. Bu, çox
düzgün qərardır və hazırda bölgəmizdə yaranmış vəziyyətdən
irəli gəlir. Belə düşünürəm ki, bu qərar pravoslavlarla müsəl
manlar arasında, xalqlarımız arasında əlaqələrin möhkəmlən
məsi sahəsində bütün işimizə kömək edəcəkdir. Bu, həmçinin o
deməkdir ki, Rusiya Pravoslav Kilsəsi tərəfindən bölgəmizə la
zımi əhəmiyyət verilir. Bir sözlə, biz bunu alqışlayırıq. Öz tərəfi
mizdən isə biz hər şey edəcəyik ki, hörmətli
yepiskop Aleksandr,
bu vəzifədə fəaliyyətiniz müasir mərhələdə bizim hamımızın
qarşımızda duran vəzifələrin həyata keçirilməsi naminə uğur
lu olsun. Şadam ki, siz Azərbaycanda işləyərək Rus Pravoslav
Kilsəsi tərəfindən belə böyük etimada layiq görülmüsünüz. Sizə
böyük uğurlar arzulayıram.
Yepiskop Aleksandr: Zati-aliləri çox hörmətli cənab Prezi
dent, səmimi arzularınıza görə, xoş sözlərinizə görə Sizə təşək
kür edirəm.
Həqiqətən, öz çoxmillətli ümmətinə qayğı göstərən Rus Pra
voslav Kilsəsi İsanın mövludunun iki minilliyi ərəfəsində köh
nə Bakı-Xəzəryanı Yeparxiyanı dirçəltmoyi qərara almışdır. Bu
yeparxiya burada 1934-cü ilə qədər mövcud olmuşdur. Onun
dirçəldilməsi bu regionda pravoslav xristianların mənəvi dirçə
lişinə də kömək edəcəkdir. Bu, həm də Azərbaycan hökumətinin
xristian dinindən olan öz vətəndaşlarına qayğısına da sübutdur.
Heydər Əliyeviç, Siz Azərbaycanın müdrik və xeyirxah lideri
kimi Qafqazın bütün rus əhalisi arasında böyük şöhrət qazan
mısınız. Təlatümlü hadisələr Azərbaycanı sarsıdan vaxtlarda
nəinki yerli millətdən, həm də rus millətindən olan bütün adam
ların, bütün Azərbaycan vətəndaşlarının arzusu, əlbəttə, belə ol
muşdur ki, bu çətin dövrdə dövlətə, dövlət hakimiyyətinə məhz
Siz başçılıq edəsiniz. İndi görürük ki, ümidlər doğrulmuşdur.
Dövlətin çox mürəkkəb xarici və daxili vəziyyətdə olmasına bax
mayaraq, Azərbaycan torpağına əmin-amanlıq və sülh Sizin rəh
bərliyinizlə qayıtmışdır. İqtisadi həyatda, siyasi həyatda sabitlik
263