DahiveDindar indd
•29• Metin Hakkında Açıklamalar
Yüklə 0,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
•29• Metin Hakkında Açıklamalar ••• Y ukarıdaki metin Newton’un 1710’dan son- ra İngilizce olarak kaleme aldığı ve bugün Cambridge King’s College’da bulunan 1 sayfalık bir el yazmasıdır. Belge, “Keynes Ms. 8” olarak bi- linmektedir. Şimdi metnin daha iyi anlaşılması için maddeleri teker teker inceleyelim:
üçlemeyi reddettiğini görebiliyoruz, zira Newton’a göre tek gerçek Tanrı Baba’dır, oğul ve kutsal ruh, Tanrı olarak isimlendirilemez. Newton’un birinci maddedeki “Tek Tanrı Baba” iddiası tarih boyunca üçlemeyi reddeden çeşitli mezheplerin temel sloga- nı olmuştur. Newton muhtemelen birinci maddesi- ni İncil’deki 1.Timoteyus 2:5: “Çünkü tek bir Tan- rı ve Tanrı ile insanlar arasında tek bir Aracı var- dır.” ve 1.Korintliler 8:6: “Bizim için tek bir Tan- rı Baba vardır.” bölümlerinden esinlenerek geliş- tirmiştir. İsa’nın Tanrı olmadığını ve üçleme diye •30• bir şeyin olmadığını iddia eden Ariyanlar ve di- ğer üçleme karşıtı mezhepler görüşlerini savunmak için İncil’deki bu iki bölümü kanıt olarak kullan- mışlardır. Tanrı’nın yer ve göklerin yaratıcısı oldu- ğu iddiası İncil’de defalarca kez geçer, dolayısıyla Newton’un bu iddiayı da İncil’den esinlenerek yaz- mış olması muhtemeldir. Bu maddede üçlemeye en önemli itiraz Newton’un İsa’ya “İnsan İsa” diye seslenmesidir, böylece Newton açık bir biçimde İsa’nın Tanrı değil insan olduğunu ilan etmektedir.
vurgulamasının sebebi o dönemdeki üçleme savu- nucularının Tanrı’nın “cevher”i olduğunu iddia edi- yor olmalarıdır. Newton’a göre cevherler gözle gö- rülebilir, ama Tanrı görünmez olduğu için cevhere sahip olamaz. Ayrıca Newton, Tanrı’nın hiçbir za- man görünmeyecek olmasından ve İsa’nın belli bir zaman zarfında insanlar tarafından görülmüş ol- masından yola çıkarak (dikkat ederseniz Newton’a göre Tanrı dışındaki şeyler bazen görünür olabilir), İsa’nın Tanrı olmadığına da gönderme yapıyor. Bu madde yine İncil kaynaklıdır: “Mübarek ve tek Hü- kümdar, kralların Kralı, rablerin Rabbi, ölümsüzlü- ğün tek sahibi, yaklaşılmaz ışıkta yaşayan, hiçbir insanın görmediği ve göremeyeceği Tanrı” (1.Ti- moteyus 6:15-16). •31• Madde 3: Newton’dan üçlemeye bir itiraz daha. Bu madde ile anlatılmak istenen İsa ve Tanrı’nın ayrı birer varlık olduğu ve Tanrı’nın İsa’yı yarattı- ğıdır. Newton’un maddeyi bu şekilde verme sebe- bi, İncil’e sadık kalmayı istemesidir: “Çünkü Baba, kendisinde yaşam olduğu gibi, Oğul’a da kendisin- de yaşam olma özelliğini verdi.”(Yuhanna 5:26). Bu bölüm üçleme karşıtları tarafından İsa’nın Tanrı’dan bağımsız olduğunun kanıtı olarak gösterilirdi.
giye sahip olduğuna, İsa’nın bilgiyi ondan öğren- diğine dolayısı ile her şeyi bilme sıfatının sadece Baba’ya ait olduğuna işaret etmektedir. Bu da üç- lemeye bir başka itirazdır. Kuzu’dan kasıt İsa’dır, Kuzu İsa’nın İncil’in Esinlenme bölümünde geçen metaforik ismidir. Bu maddenin İncil’deki en önem- li ilham kaynağı “O günü ve saati, ne gökteki me- lekler, ne de Oğul bilir; Baba’dan başka kimse bil- mez.”( Matta 24:36, Markos 13:32) ayetidir. Ayrı- ca “Peygamberlik Ruhu” deyiminin kaynağı “Ben de senin gibi ve İsa’ya tanıklıklarını sürdüren kar- deşlerin gibi, Tanrı’nın kuluyum. Tanrı’ya tap! Çün- kü İsa’ya tanıklık, peygamberlik ruhunun özüdür.” (Esinlenme 19:10) ayeti ve “söz lakabı” ifadesi- nin kaynağı ise “Kana batırılmış bir kaftan giyin- miş olup ‘Tanrı’nın Sözü’ adıyla anılır” (Esinlenme 19:13) ayetidir. •32• Madde 5: Newton bu Madde’de üçlemeye çok ilginç bir eleştiride bulunuyor. Üçlemenin bu metin- de hiç ismi geçmeyen kişiliği olan Kutsal Ruh ha- reket etmektedir. Newton, Tanrı’nın hareket edeme- yeceğini iddia ederek Kutsal Ruh’un Tanrı olama- yacağını ima etmektedir. Bu da aynı şekilde o dö- nem üçlemeyi reddeden bazı din adamlarının ar- gümanlarından biriydi. Newton, Tanrı’nın hareket edemeyeceğini yaptığı bilimsel çalışmaları ile ispat- ladığını düşünüyordu, Newton’un mutlak uzay ve mutlak harekette ısrar etmesinin en büyük sebeple- rinden biri Tanrı’nın hareket etmediği ve uzay aracı- lığı ile cisimlerin hareketini algıladığı düşüncesiydi. Newton, bütün hareketin kaynağının Tanrı olduğu- na inanan Aristocu görüşe benzer bir görüşe de sı- cak bakıyordu. Madde 6: Newton başka el yazmalarında da buna benzer ifadeler kullanıyor ve özellikle İsa’ya Tanrı olarak tapılmaması yönünde uyarıda bulunu- yor. Ona göre bu, Hıristiyanların çok sık yaptığı bir hatadır. Üstelik bu hata insanı putperestliğe götür- düğü için affedilmez bir hatadır. Madde 7: İsa adıyla dua etme İncil’de yay- gın bir kavramdır. Örneğin; “Öyle ki, benim adım- •33• la Baba’dan ne dilerseniz size versin.”(Yuhanna 15:16), “Size doğrusunu söyleyeyim, benim adım- la Baba’dan ne dilerseniz, onu size verecektir.” (Yu- hanna 16:23), “O gün dileyeceğinizi benim adımla dileyeceksiniz. Sizin için Baba’dan istekte buluna- cağımı söylemiyorum.”(Yuhanna 16:29).
etmeliyiz iddiası, onun çok dikkatli İncil okuma- larından çıkmaktadır. Newton’a göre İncil defalar- ca Baba’ya teşekkür etmemiz gerektiğini söylerken hiçbir yerde İsa’ya teşekkür etmemiz gerektiğinden bahsetmiyor. Yiyecek ve giyeceğe vurgu yapılması İncil kaynaklıdır: “Yiyeceğimiz ve giyeceğimiz var- sa, bunlarla yetiniriz.” (1. Timoteyus 6:8). Madde 10: Newton, İsa’ya ve o dönemlerde Ka- toliklerin sıkça yaptığı gibi Azizler’e dua etmemi- zin gereksiz olduğuna dikkat çekmektedir. Tabi bu- rada İsa’nın Tanrı olduğu görüşüne bir başka eleşti- ri daha vardır. Başka eserlerde Azizler’e dua etme- nin bizi en büyük hata olarak gördüğü putperestliğe götüreceğini, bu yüzden Tanrı’dan başkasına dua et- memiz gerektiğini savunmuştur. Madde 11: Newton’un kişilere yüceltmek ama- cıyla Tanrı isminin verilebileceğini savunma nedeni Yüklə 0,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|