32
www.dasdovru.elmisaytlar.com
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
33
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
34
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
Məlum olan ən qədim musiqi aləti Liviyanın Haua Fteah adlı bölgəsində tapılan və 70.000 ilə 80.000
illik olduğu təxmin edilən quş sümüyündən düzəldilmiş bir fleytadır. Bundan əlavə, Şərqi Krımda
tədqiqatların aparıldığı “Prolom II” adlı mağarada 41 ədəd tütək tapılmışdır. “Prolom II” mağarasının
isə 90.000 ilə 100.00 il əvvələ aid olduğu kəşf edilmişdir.
QƏDİM İNSANLARIN
MUSİQİ SEVGİSİ
İncəsənətin hər bir sahəsi kimi, musiqi də sadəcə insana xasdır. Təqribən bundan
100 min il əvvəl yaşamış insanların musiqiyə marağı həmin insanların dövrümüzün
insanı ilə demək olar ki, bərabər zövqə malik olduğunun başqa bir göstəricisidir.
Məlum olan ən qədim musiqi aləti Liviyanın Haua Fteah adlı bölgəsində tapılan
və 70.000 ilə 80.000 illik olduğu təxmin edilən quş sümüyündən düzəldilmiş bir
fleytadır.
1
Bundan əlavə, Şərqi Krımda tədqiqatların aparıldığı “Prolom II” adlı
mağarada 41 ədəd tütək tapılmışdır.
2
“Prolom II” mağarasının isə 90.000 ilə 100.00
il əvvələ aid olduğu kəşf edilmişdir.
3
Lakin bu dövrün insanlarının musiqi məlumatı
bununla da bitmir.
Bir musiqişünas Bob Fink Şimali Yuqoslaviyadakı bir mağarada arxeoloq İvan Turk
tərəfindən 1995-ci ilin iyul ayında tapılan bir ayının bud sümüyündən düzəldilmiş
qədim sümük fleytadakı dəlikləri analiz etdi. Karbon testinə görə yaşının 43.000 ilə
67.000 il arasında olduğu hesab edilən bu alətin 4 not ifa etdiyini və fleytada yarım
tonlar və tam tonların da olduğunu müəyyən etdi. Bu kəşf həmin insanların şərq
musiqisinin əsası olan yeddi not ölçüsündən istifadə etdiklərini göstərir. Fleytanı tədqiq
edən Fink qədim fleytanın
üzərindəki ikinci və üçüncü
dəliklər arasındakı məsafənin
üçüncü və dördüncü dəliklər
arasında olan məsafədən iki qat
artıq olduğunu müəyyən etmişdir.
Bunun mənası odur ki, birinci
məsafə tam notu, onun yanındakı
məsafə yarım notu təmsil edir. “Bu
üç not inkar edilməz şəkildə diatonik və
müasir və yaxud antik standart diatonik
bir şkaladakı kimi səs çıxarır
4
”, -deyən
Fink bunlardan istifadə edənlərin musiqi
duyumu və məlumatı olan insanlar olduğunu
bir daha göstərir.
“Bu üç not İnkar
edİlməz şəkİldə
dİatonik və müasİr
və yaxud antİk
standart
dİatonİk bİr
şkaladakı
kİmİ səs
çıxarır”
4
www.dasdovru.elmisaytlar.com
35
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
Bütün bu əsərlər və arxeoloji tapıntılar təkamül
nəzəriyyəsi tərəfindən açıqlanması mümkün
olmayan bir çox sualı gündəmə gətirir. İnsanların
meymunlarla ortaq bir atadan gəldikləri yalanını
müdafiə edən darvinizm bu sualların heç birini
izah edə bilməz. Məsələn, on minlərlə il əvvəl guya
xırıltılar çıxararaq heyvani həyat tərzi keçirdiklərini
iddia etdikləri meymunabənzər varlıqların haradan
və necə sosiallaşmağa başladıqları sualı təkamülçülər
üçün çox çıxılmaz vəziyyətdir. Bu meymunabənzər
varlıqların niyə ağacdan endikləri, necə iki ayaq
üzərində durmağa başladıqları, ağıllarının və
bacarıqlarının hansı formada inkişaf etdiyi kimi
suallar qarşısında təkamül nəzəriyyəsi elmi və ağıllı
cavablar verə bilməz.
Bu mövzuda irəli sürülən izahlar yalnız bir sıra
ön mühakimələrdən və təxəyyül məhsulu olan
hekayələrdən ibarətdir.
Təkamülçülərdən soruş-
saq ki, budaqdan budağa
dırmanaraq ağacda gəzən
meymunlara nə oldu ki, onlar
yerə enməyə qərar verdilər?
Bunu iqlim şərtlərinə görə zəruri
olduğu səbəbdən olduğu cavabını
verirlər. “Digər meymunlar da
onları təqlid edərək yerə enə bildikləri halda, niyə
budaqlarda gəzməyi üstün tutdular?”, “Bu iqlim
şərtləri niyə sadəcə bir sıra meymuna təsir etmişdi?”,
“Eyni iqlim şərtlərində yaşayan digər meymunları
yerə enməyə mane olan nədir?” kimi ilk ağıla gələn
bir çox sual isə təkamül nəzəriyyəsi tərəfindən ağıllı
və məntiqli şəkildə cavablandırıla bilməz.
“Yerə enən meymunlar necə oldu ki, iki ayağı
üzərində gəzməyə başladı?” -deyə bir sual versəniz,
təkamülçülər bu suala da özlərinə görə məxsusi
tərzdə cavab verməyə çalışacaqlar. Məsələn, bəzi
təkamülçü alimlər digər vəhşi heyvanlardan
qorunmaq məqsədi ilə bu meymunların arxa ayaqları
üstdə dik durmağa qərar verdiklərini deyirlər.
Amma bu izahların heç birinin elmi əsası yoxdur.
Çin, fleyta, 9 min il
36
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
Əvvəla, “iki ayaq
üzərində gəzənlərin
t ə k a m ü l ü ” a d l ı b i r
prosesdən söhbət gedə
b i l m ə z . İ n s a n i k i a y a ğ ı
üzərində dik durur. Bu başqa
heç bir canlıda rast gəlinməyən çox
xarakterik bir hərəkət formasıdır.
Burada qeyd olunmalı ən mühüm məqamlardan
biri də iki ayaq üzərində gəzmənin bir üstünlük
olmamasıdır. Çünki meymunların hərəkət forması
insanın iki ayaq üzərində gəzməsindən daha asan,
çevik və səmərəlidir. İnsan nə şimpanze kimi ağaclar
arasında budaqdan budağa tullanaraq irəli gedə bilər,
nə də bir gepard kimi saatda 125 km sürətlə qaça
bilər. Əksinə, insan iki ayağı üstündə yeridiyinə görə
yerdə daha yavaş hərəkət edə bilir və bu səbəbdən
də təbiətdəki canlıların müdafiəsi zəif olanlardandır.
Bunun nəticəsində, təkamül nəzəriyyəsinin öz
məntiqinə görə, meymunların iki ayaq üzərində
yeriməyə
yönəlməsinin heç bir mənası yoxdur. Əksinə,
təkamül hekayələrinə görə, insanlar dörd ayaqlı
vəziyyətə düşməlidirlər.
Təkamülçü iddianın digər bir çıxılmaz nöqtəsi isə
iki ayaq üzərində gəzmənin darvinizmin “mərhələli
inkişaf” modelinə qəti olaraq uyğun gəlməməsidir.
Təkamülün əsasını təşkil edən bu model təkamülün
bir mərhələsində iki ayaq üzərində gəzmə ilə
dörd ayaq üzərində gəzmə arasında qarışıq bir
yeriş formasının olması məcburiyyətidir. Halbuki,
ingilis paleoantropoloqu Robin Krompton (Robin
Crompton) 1996-cı ildə kompyuterin köməkliyi
www.dasdovru.elmisaytlar.com
Dostları ilə paylaş: |