Davlat va huquq

136
Bosqinchilik
— jabrlanuvchiga nisbatan zo‘rlik ishlatish tahdidi bilan yoki 
zo‘rlik ishlatish bilan boshqalar mol-mulkini talon-taroj qilish maq
-
sadida hujum qilish. 
Da’vogar
— o‘zining buzilgan yoki talashilayotgan huquqini himoya qi lish 
uchun sudga murojaat etayotgan shaxs (yuridik yoki jismoniy). 
Deklaratsiya
(lot. 
declaratio 
— e’lon, bayonot) — 1) tavsiya kuchiga ega 
bo‘lgan huquqiy hujjat; 2) bojxona deklaratsiyasi — boylik (qim
-
matlik)larni chegara orqali olib o‘tish chog‘ida tuziladigan ular
-
ning ro‘yxati; 3) soliq deklaratsiyasi — shaxsning soliqlarni to‘lash 
uchun o‘z daromadi miqdori to‘g‘risida bayonoti. 
Diskriminatsiya 
(lot. 
discrimininatio
— farqlash) — davlat, yuridik yoki jis
-
moniy shaxslarning huquqlarini kamsitish, tahqirlash. 
Emansipatsiya
— fuqarolik huquqida — voyaga yetmaganni to‘liq muomala
-
ga layoqatli deb e’lon qilish. 
Firibgarlik
— o‘g‘irlashning zo‘rlikka asoslanmagan shakllaridan biri, tovla
-
machilik. 
Guvoh
— mazkur ishga doir aniqlanishi kerak bo‘lgan qandaydir holatlar unga 
ma’lum bo‘lishi mumkin bo‘lgan shaxs. 
Haqorat qilish
— kishining sha’ni va qadr-qimmatini qasddan, beodob shakl
-
da kamsitishda ifodalanadigan jinoyat. 
Hukm
— sud tomonidan sudlanuvchining aybi borligi yoki yo‘qligi, unga nis
-
batan jazo qo‘llash yoki qo‘llamaslik masalasi bo‘yicha chiqarilgan 
qaror. 
Huquq
— davlat tomonidan butun jamiyat miqyosida muhofaza qilinadigan 
umummajburiy me’yorlar tizimi.
Huquq me’yori
— davlat belgilaydigan va uning bajarilishini maxsus hoki
-
miyat idoralari (sud, ichki ishlar idoralari) yordamida ta’minlaydi
-
gan harakatlarning umummajburiy qoidasi. 

---