~ 86 ~
Az
ərbaycan probleminin birdəfəlik həlli regiona əbədi sülh və əmin-amanlıq
g
ətirə bilər və tarixi ədalət bərpa olunmuş olar.
3) Güya Iranın Avropa Birliyi dövlətləri ilə müəyyən sıcaq
münasib
ətləri də Güney Azərbaycan məsələsinin
həllinə və deməli, Iranın
parçalanmasına mane ola bilər.
Ilk önc
ə onu qeyd edək ki, Avropa Birliyi ölkələri Iran qarşısında; 1)
Iran insan haqlarına əməl etsin; 2) Iran Israil-Fələstin məsələsinə qarışmasın;
3) Iran terroriziml
ə mübarizədə dünya dövlətləri ilə əməkdaşlıq etsin; 4) Iran
Atom silahı istehsalından imtina etsin-kimi qlobal tələblər qoyub və bu
t
ələblərdən hər hansı biri yerinə yetirilməzsə, Avropa dövlətləri Iranla
əməkdaşlıqdan imtina edəcək. Göründüyü kimi Iran bu tələblərdən hər hansı
birini bel
ə yerinə yetirməyə qadir deyil.
Ikincisi, Avropa dövl
ətləri ilə Iran arasındakı indiyəqədərki sıcaq
münasib
ətlər sırf iqtisadi amillərə dayandığından, Iran–Avropa siyasi ittifaqı
olmadığından Avropa birliyi ölkələri Iranın geopolitik və daxili siyasi
didişmələrində az maraqlıdır. Deməli, Avropa Birliyi Iranın parçalanması və
ya federallaşmasında ən azı bitərəf mövqedə dayana bilər. Və bizcə Avropa
ölk
ələri təkcə iqtisadi mənfəətə görə əsrlərcə formalaşmış demokratik
d
əyərlərindən üz döndərməz və əgər üz döndərərsə,onda o artıq Avropa
olmaz. Dem
əli, Avropa da Iranda bəşəri dəyərlər olan azadlıq və insan
haqlarına əməl edilməsinin, milli hüquqlara hörmət bəsləməsinin, ən başlıcası,
demokratik d
əyərlərə əsaslanan müasir dövlət qurluşunun yaradılmasında
maraqlıdır ki, bütün bunlar da Güney Azərbaycan Türklərinin istəkləri ilə tam
üst–üst
ə düşür. Həmçinin bu məsələdə Avropada müstəmləkəçiliyin və
parçalanmanın dadını görən xalqlar və xüsusilə, Avropa Birliyinin aparıcı
dövl
ətlərindən olan Almaniya heç vaxt bunun əlyehinə olmaz.
Digərləri isə ən
azı Güney Azərbaycan məsələsində neytral mövqedə dayanarlar ki, bütün
bunlar da bizim xeyrimiz
ədir. Bizcə artıq Avropa da dərk edir ki, Güney
Az
ərbaycan məsələsinin birdəfəlik müsbət həll edilməsi bölgədə əbədi sülh
dem
əkdir.
Bütün bunlar göst
ərir ki, Avropada Güney Azərbaycanın müstəqilliyi
problemini günd
əmdə saxlamaq üçün münbit zəmin var və bundan maksimum
istifad
ə etmək gərəkdir. Bu yöndə Dünya Azərbaycanlıları Konqresi (DAK)
v
ə digər təşkilatlarımız aktiv iş aparmalı, Güney Azərbaycanın müstəqilliyi
problemini beyn
əlmiləlləşdirməyi bacarmalı, ağıllı və sistemli informasiya
siyas
əti aparmalı və ən başlıcası, beynəlxalq təşkilatlarda Azərbaycanın
parçalanmış ölkə, Azərbaycan Türklərinin isə bölünmüş xalq statusuna nail
olmalıdırlar.
~ 87 ~
Deyil
ənlərdən belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, Güney Azərbaycan
istiqlalının əleyhinə açıq şəkildə xaricdən rus şovinistləri, rus və fars
şovinistlərinin əlaltısı olan ermənilər, daxildən isə fars şovinistləri və onları
t
əmsil edən iqtidarlar fəaliyyət göstərəcəklər. Yerdə qalan bütün arqumentlərin
is
ə məntiqi əsası yoxdur.
Lakin doğurudan da Güney Azərbaycan Türklərinin müstəqillik uğrunda
mübariz
əsinə bu və ya digər dərəcədə mənfi təsir edə biləcək bəzi səbəblər
mövcuddur. Bizc
ə bunlar aşağıdakılardır;
1) Güney Az
ərbaycanın gələcəyi ilə bağlı Güney Azərbaycan Türkləri
arasında vahid mövqenin tam formalaşmaması.
2) Demoqrafiya v
ə ölkə daxili miqrasiya. Dəqiqləşdirilməsi çətin olan
m
əlumatlara görə Iranın mərkəzi və güney əyalətlərində güya on milyona
q
ədər Azərbaycan Türkü yaşayır və işləyir. Bunların əksəriyyəti əsasən ticarət
v
ə kiçik sahibkarlıqla məşğuldurlar.
3) Iri s
ənaye müəsisələrinin Azərbaycandan kənarda, xüsusilə, Iranın
m
ərkəzi və güney viyalətlərində yerləşdirilməsi və onların tam dövlət
n
əzarətində olması Azərbaycanın mərkəzə tətillər vasitəsi ilə təsir gücünü
azaltmışdır.
4) Iran
ərazisində xarici, xüsusilə, Qüzey Azərbaycan və Türkiyə
ədəbiyyatlarına, mətbuatına,radio və televiziya verlişlərinə qadağa qoyulması.
Bu ölk
ələrin müsbət keyfiyyətlərinin Iran daxilində danışılması və onlar
haqqında müsbət yazılara qadağa qoyulması. Və ən başlıcası, Quzey
Az
ərbaycanın müstəqilliyini şübhə altına salmaq, onun haqqında həqiqətləri
t
əhrif şəklində çatdırmaqla Güney Azərbaycan Türklərinin müstəqillik
t
əsəvvürlərini dolaşdırmaq və s.
Sadalanan bu m
əsələlərdən üçü bizdən aslı olmayaraq fars şovinistləri
t
ərəfindən həyata keçirilib və bundan sonra da davam etdiriləcək. Lakin birinci
m
əsələ artıq bizim özümüzdən asılıdır. Ona görə də nəyin bahasına olursa
olsun Güney Az
ərbaycan Türkləri Güney Azərbaycan Milli Hərəkatı ətrafında
sıx birləşərək vahid mövqedən çıxış etməli, Güney Azərbaycanın istiqlalına
nail olmalıdırlar.
Güney Az
ərbaycan Türkləri bütün demokratik dəyərlərə hörmətlə
yanaşır, ana dilində ilk,orta və ali təhsil almaq, ana dilində azad mətbuat, radio
v
ə televiziya, vicdan, düşüncə, din və inanc azadlığı istəyir. Onlar milli
iqtisadiyyatını qurmaq və inkişaf etdirmək, öz müqəddəratını təyin etmək,
azad v
ə müstəqil yaşamaq, öz Milli Dövlətini Qurmaq istəyir. Dünya
demokratiyası da bunu deyir.