~ 76 ~
bütün tarixi saxtalaşdıraraq Iran adlı bir coğrafi məkan, bir dövlət, bir Iran
m
ədəniyyəti deyilən mədəniyyət uydurdular, ilk öncə Türk əsilli fars dilli
müt
əfəkkirlərin yaratdığı ədəbi-fəlsəfi əsərləri, imperiyaya daxil olan bütün
xalqların, xüsusilə, Azərbaycan türklərinin min illər boyu ərsəyə gətirdiyi
bütün maddi-m
ədəni sərvəti farsların adına çıxdılar. Bu işdə rus və Avropa
t
ədqiqatçılarının da əməyi az olmamışdır. Və beləliklə də Iran kimliyi fars
kimliyi kimi t
əqdim edilməyə başlandı, yəni Iran tarixi, Iran mədəniyyəti fars
tarixi, fars m
ədəniyyəti kimi anladıldı. Fars dili şer, ədəbiyyat dili
s
əviyyəsindən rəsmi dövlət dili səviyyəsinə qaldırıldı. Istər Rza şah, istərsə də
oğlu Məhəmməd Rza Pəhləvi xarici ağalarının yardımı ilə Türkiyə Türkləri ilə
Az
ərbaycan və Türküstan Türkləri arasında bir baraj yaratmış, ermənilər və
yunanlarla siyas
ətlərini uyğunlaşdıraraq Türkiyəni zəiflətmək və Türk
dünyasını bir–birindən təcrid etməyə çalışmış və zaman-zaman buna nail də
olmuşlar. Türk dünyasına və qarşılıqlı olaraq Türk millətinə qarşı bu gün də
izl
ənilən siyasətin əsasında adı çəkilən dövlət və xalqların hər birinin öz
strateji m
əqsədləri vardır. Belə ki, farsların və rusların əsas məqsədi Türk
birliyini pozmaqla öz imperiyalarını qoruyub saxlamaqdırsa, ermənilərin əsas
m
əqsədi bu və digər qüvvələrə arxalanaraq əbədi düşmən hesab etdiyi
Türkl
ərdən intiqam almaq, hər an, hər fürsət düşdükdə onları fiziki məhv
etm
ək, Türkiyədə nifaq toxumu səpərək kürdləri də bu işə sövq etdirmək,
Türkiy
əni zəiflətməklə Azərbaycanda istədiyinə nail olmaq və bununla
ərazilərini genişləndirməkdir. Tehranda nəşr olunan bir erməni qəzetində
oxuyuruq: «Daşnaqların yeganə məqsədi əbədi düşmənimiz olan Türkü məhv
etm
ək və onunla qəti hesablaşmaq üçün hər gün, hər fürsətdə onu
b
ıçaqlamaqdır. Türkün birliyini pozmaq, Türkiyəyə nifaq toxumu səpmək,
Türkiy
əni zəiflətmək. Vəzifəmiz məhz bunlardır. Bu məqsədlə kürdlərə dayaq
durmaq, erm
əni davasına xidmət etmək deməkdir. Əksinə, Kürdçülük
h
ərəkatından uzaq durmaq erməni davasına xidmət etməmək deməkdir».
Ingilt
ərənin əsas məqsədi isə ilk vaxtlar dünya imperatorluğu yaratmaq
idis
ə, indi dünyanın neft ilə zəngin ölkələrində iqtisadi hegemonluğa sahib
olmaqdır.
S
əksən illik şovinist fars rejimi Güney Azərbaycan Türklərinə dünya
tarixind
ə analoqu olmayan zərbələr vurub. Təbii ki, bütün bu zərbələrin
cavabsız qalmasına əsas səbəb Böyük Güclərin Strateji neft siyasətləri
olmuşdur. Büyük Güclər neftin hesabına şovinist fars rejimlərinə həmişə
güz
əştə getmiş, neftə sahib çıxmaq üçün bir-biri ilə rəqabət apararaq hər biri
bu v
ə ya digər dərəcədə amansız rejimləri belə müdafiə etmişlər. Uduzan isə
h
ər zaman bu neftin həqiqi sahibi Azərbaycan xalqı olmuşdur. Heç təsadüfi
~ 77 ~
deyildir ki, 1945-1946-
cı illərdə Pişəvərinin başçılığı ilə yaradılan Milli
Hökum
ətimizin yıxılmasının da əsas səbəblərindən biri məhz neft olmuşdur.
Bel
ə ki, 5Aprel 1945-ci ildə Sovet Ittifaqı ilə Iran arasında gizli bir müqavilə
bağlanaraq Güney Azərbaycanda neft kəşfiyyatı və istehsalı hüququ Sovet
Ittifaqına verilmiş və bunun müqabilində Sovet Ittifaqı ordusunu Irandan, daha
doğrusu, Güney Azərbaycandan geri çəkmiş və Iranın daxili işlərinə
qarışmamışdır. Qərbi Avropa dövlətləri də neftin hesabına şahı və şah rejimini
d
əstəkləyərək öz maraqlarını həyata keçirmişlər. Qərbin bu dəstəyindən
istifad
ə edən Şah daha da irəli gedərək 27 oktyabr 1967-ci ildə heç bir tarixi
əsası olmayan Iran dövlətinin 2500 illiyini təntənə ilə qeyd edərək dünyanın
bütün «taclı başları»nı bu törənə dəvət etmiş və onların gözü önündə təntənəli
şəkildə tacı başına qoymuşdu. Beləliklə, fars hakimiyyətini qorumaq üçün
Az
ərbaycan ərazisi Böyük Dövlətlərin hərracına çevrilir.
Mill
ət milli mücadiləyə başlayanda isə hakim təbəqə ölkənin olan-qalan
x
əzinəsini öz xəzinələrinə çevirib xaricə qaçırlar. Heç təsadüfi deyildir ki,
M
əhəmməd Rza Pəhləvi ölkədən qovulanda 25 milyard dollarlq bir sərvəti də
özü il
ə aparmışdı.
B
əlli olduğu kimi hər əsr tarixə öz damğasını vurur. XX yüzil tarixdə
daha çox iki Dünya müharib
əsi, müəzzəm imperiaların çökməsi, müstəqil
dövl
ətlərin yaranması, hərbi və elmi-texniki tərəqqi ilə anılacaq
I Dünya müharib
əsindən qalib çıxan bəzi Qərbi Avropa dövlətləri və
xüsüsil
ə, Böyük Britaniya ve Fransa yeni bir dünya xəritəsi cızdılar. Osmanlı
Imperatorluğu əraziləri Qərbi Avropa dövlətləri arasında bölüşdürüldü. Bu
bölgüd
ə Amerika Birləşmiş Ştatları müəyyən payla razlaşmalı oldu. Bu azacıq
pay ABŞ-a gələcək böyük payları qazandırdı.
II Dünya savaşında ABŞ və SSRI dünyanın yeni xəritəsini cızdılar.
Dünya iki qütb
ə ayrıldı. Qərbi Avropa, Türkiyə,Səudiyyə Ərəbistanı, Israil,
Iordaniya,
Iran azacıq istisna olmaqla bütün Kəngər (Bəsrə və ya Fars) körfəzi
ölk
ələri, Yaponiya,
Pakistan, Cənubi Koreya, Skandanaviya ölkələri və s.
ABŞ-ın, Şərqi Avropa, Iraq, Suriya, Fələstin, Afrikanın Liviya və qismən də
Misir,Y
əmən, Əfqanıstan, Şimali Koreya, Kuba və s. kimi ölkələr də SSRI-nin
nüfuz dair
əsinə keçdi.
ABŞ, Ingiltərə və Rusiyadan fərqli olaraq II Dünya müharibəsi
dövründ
ə məğlub durumda olan, özünə hələ Yaxın Şərq və Iranda strateji
maraqlarını həyata keçirmək üçün müttəfiq tapa bilməyən, uzun zaman
pusquda duran Fransa n
əhayət, Xomeyni sayəsində aradığı fürsəti əldə etdi.
1978-ci ild
ə Parisə gələn Xomeyni Fransa hökumətinin yardımı ilə hər
cür elektron cihazlarla t
əmin edilərək öz mesajlarını Irandakı mollalara