Demografiy a

Aholini qayd etish tizimi. Aholining joriy hisobi va aholi registrlari. 
Madomiki, aholi 
ijtimoiy ishlab chiqarishni harakatga keltiruvchi bosh kuch va sub‘ekti ekan, aholi haqida to‘la va 
keng qamrovli ma‘lumotga ega bo‘lmasdan turib, dunyo mamlakatlari va mintaqalarini iqtisodiy-
ijtimoiy rivojlanishini samarali amalga oshirib bo‘lmaydi. Aholining soni, tarkibi, taqsimlanishi, 
mehnat resurslari va boshqa ma‘lumotlarni asosan aholini ro‘yxatga olish asosida ega bo‘linadi. 
Aholining tabiiy va mexanik o‘sishini esa, muntazam va aniq hisobga olib borish yo‘li bilan 
aniqlanadi. Binobarin, aholi sonini aniq hisobga olishda aholi ro‘yxatini o‘tkazish juda katta 
ahamiyatga ega.
 
Aholi ro‘yxati bu mamlakat yoki uning biror hududida ma‘lum vaqtda yashovchi aholi bilan 
bog‘liq ma‘lumotlar to‘plami bo‘lib, unda demografik va aholining ijtimoiy-iqtisodiy hayotiga oid 
ma‘lumotlar tahlili va bahosi aks ettiriladi. Aholi ro‘yxatida quyidagi masalalar o‘rganiladi: 
-mamlakat hududidagi aholi soni va joylashuvi, shahar va qishloq aholisi, aholi migratsiyasi; 
-aholining milliy tarkibi, ona tili va muloqat tili, fuqaroligi; 
-aholining ma‘lumoti, qishloq xo‘jaligi va sanoat yoki xizmat ko‘rsatish tizimlarida bandligi, 
daromadlari; 
-oilalarning kompleks va ijtimoiy tavsifiga ko‘ra turi va soni; 
-tug‘ilish; 
-aholining yashash sharoitlari va b. 
Aholi statistikasining asosiy manbasi – joriy hisob (dalolatnoma yozuvlari va kelish va ketish 
talonlari) va tanlama kuzatuvlar hisoblanadi. 
Demografik jarayonlarning joriy hisobi – tug`ilganlar, o`lganlar, kelganlar, ketganlar, qayd 
etilgan nikohlar va ajrimlarning joriy hisobini yuritish hisoblanadi. 
Aholi tabiiy harakati va migratsiyasi bo`yicha statistik ma`lumotlar oylik davriylikda yig`iladi. 
Dastlabki ma`lumotlar tizimli ravishda choraklik davriylikda hisoblanadi. Hisoblangan natijalar 
kuzatiladi va statistik jarayonlarda hisobga olinadi. 
Aniqlik va ishonchlilik parametrlari aholi sonini yillik va choraklik davriylikda hisoblashda 
qo`llaniladi.