, Moskva, 1973, s. 151.
Алехин, Кармолицкий, Козлов, s. 241.
Duran, s. 417.
İnzibati hüquq
217
Azərbaycan hüququnda fərdi aktların birbaşa icra edilə biləcəyi haqqında
ümumi tənzimləmə yoxdur. Polis işçiləri (hakimiyyət nümayəndələri kimi)
aktları zorla icra edə bilərlər. «Polis haqqında» Qanun bəzi hallarda bu
səlahiyyətyi tanıyır. Lakin praktikada administrativ vahidlərin birbaş a aktın
icrasını zorla təmin etdikləri hallara rast gəlinir. Bunun üçün uyğun inzibati
orqanlar polisin gücündən yararlanırlar. Hətta bu zaman idarəetmə orqanlarının
hüquqi dövlət prinsipinə uyğun davranmadığını da qeyd etmək lazımdır.
Məsələn, Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin şəhərdə qanunsuz inşa edilmiş
tikililərin sökülməsinə dair qərarı ilə rayon icra hakimiyyəti bələdiyyə
ərazisində iddiaçının qanuni ş əkildə özəlləşdirdiyi mağazanı da sökmüşdü.
494
O
vaxtlar pozitiv hüquqda nəzərdə tutulmasa da, təbii ki, belə hallarda maraqlı
şəxsə yazılı xəbərdarlıq və müəyyən müddət verilməli idi.
495
Hüquqi dövlət
prinsipinin tələbinə görə, inzibati hüquqi aktlar məhkəmə nəzarətinə tabedir.
Lakin şəxs aktı əldə etmədən onun etibarsız sayılması barədə iddia qaldırarkən
problemlərlə qarşılaşır və ona müəyyən müddət verilməməsi ödənilməsi çәtin
olan zərərin yaranmasına səbəb ola bilər.
Fransız hüquq doktrinasında və məhkəmə pratikasında bu hallarda idarə -
etmə orqanlarının birbaşa icra səlahiyyəti tanınır:
496
1) qanun açıq şəkildə səlahiyyət veribsə (məsələn, 3 İyul 1877-ci il tarixli
Qanun hərbi xidmətin ehtiyacları üçün güc istifadəsinə imkan verir);
2) qanunlar müəyyən inzibati hüquqi akta qarşı çıxanlar haqqında cəza nə -
zərdə tutmursa;
3) fövqaladə hallarda, ictimai təhlükəsizliklə bağlı təxirə salına bilməz hallar -
da və zərurət olduqda.
Bu zaman maraqlı şəxsin aktın icrasına mane olması, idarəetmə orqanla -
rının aktı başqa cür icra etmək imkanının olmaması, aktın əsaslandığı qanuni
tənzimləmənin şübhəyə yer qoymaması kim i əlavə şərtlər da lazımdır. Əks
halda, ümumi qayda odur ki, aktın zorla icra edilməsi üçün məhkəmə qərarı
olmalıdır.
497
Türkiyə idarəetmə hüquq nəzəriyyəsində də buna yaxın bir baxış
vardır.
498
Rusiya hüquq nəzəriyyəsində isə məsələ ətraflı şəkildə tədqiq edi l-
494
Sökülmə hadisəsindən sonra mağaza sahibi RİH-yə qarşı təzminat iddiası qaldırıb və özəlləş -
dirmə ilə bağlı ödədiyi pul məbləğinin geri qaytarılmasını tələb etmişdi. M əhkəmə iddiaçının
tələbini təmin etmişdi. Baxın: Bakı Şə həri, Binəqədi rayon Məhkəməsinin № 2-1450/2002 tarixli
qərarı.
495
İİHQ belə xəbərdarlığı və ağlabatan müddətin verilməsini nəzərdə tutur.
496
Ведель с. 152.
497
Ведель с. 153.
498
Giritli İsmet – Akgüner Tayfun,
Dostları ilə paylaş: