Dərs vəsaiti «İqtisadi nozəriyyə» ‘ənninin «Mikroiqlisad»
Yüklə 2,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 5.3.
Qiymətin əmələ gəlməsi strategiyası Dünyanın inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələrində qiymətin əmələ gəlmə istiqamətində olduqca böyük təcrübə əldə olunmuşdur. Lakin keçid iqtisadiyyatlı ölkələrdə, o cümlədən bizim ölkəmizdə, inkişaf dövrünün xüsusiyyətlərindən asılı olaraq qiymətin əmələ gəlməsində müəyyən spesifik cəhətlər əmələ gəlir. Ona görə də hər bir müəssisə öz iqtisadi fəaliyyətinin təşkil olunmasında qiymətin əmələ gəlməsinə xüsusi önəm verir. Artıq qeyd etdiyimiz kimi bazar şəraitində qiymətin əmələ gəlməsi olduqca mürəkkəb və çoxmərhələli proses olmaqla, bir sıra qiymət formalaşdırıcı amillərin dərindən təhlil olunmasını zəruriləşdirir. Bu da qiymət siyasətinin işlənib hazırlanmasına imkan verir. Firmanın qiymət siyasətinin seçilməsi, əsasən satış üçün nəzərdə tutulan əmtəənin qiymət səviyyəsinin müəyyən edilməsi ilə əlaqədardır. Bunun üçün hər bir firma qiymət siyasətini bir sıra istiqamətlər üzrə həyata keçirir: • nəzərdə tutulan satış zonasını təhlil edir; • bazar konyunkturasının proqnozunu aparır; 145 • bazar modelini müəyyən edir, yəni bazar xalis rəqabət, inhisarçı rəqabət, oliqopoliya və ya xalis inhisar şəraitində olduğunu təyin edir; • əmtəənin həyat tsikli mərhələsini müəyyən edir; • qısa və uzun dövrlər üçün maksimum mənfəətin səviyyəsini müəyyən edir; • bazarın müəyyən hissəsinin ələ keçirilməsinə cəhd göstərir; • satışı stimullaşdıran qiymət səviyyəsini müəyyən edir; • satış qiymətinin dəyişilməsinə təsir göstərən amilləri təhlil edir; • bazar qiymətlərinin səviyyəsini müəyyən edir; • qiymətlərin səmərəli dəyişilməsi dinamikasını izləyir. Qiymət siyasətinin həyata keçirilməsi üçün ilkin olaraq üstünlük verilən bazar seçilir və orada məqsədəuyğun fəaliyyət göstərmək üçün mümkün istehsal imkanları qiymətləndirilir. Bazarın tədqiq olunması ilə istehsalçı hansı bazar tipində, yəni təkmil və ya qeyri-təkmil rəqabətli bazarda iştirakını müəyyənləşdirir. Qiymətin əmələ gəlməsi strategiyasının hazırlanması üçün əmtəələrin həyat tsiklinin müəyyənləşdirilməsi də xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Əmtəələrin həyat tsiklinin ayrı-ayrı mərhələlərinin öyrənilməsi, firmanın ümumi məqsədi ilə əlaqədar həyata keçirilir. Firmanın ümumi məqsədi də qısa müddət üçün: • mənfəətin maksimumlaşdırılmasından; • bazarın müəyyən hissəsinin ələ keçirilməsindən; • ziyansız fəaliyyətin qorunmasından ibarətdir. Bazarın tipini, əmtəələrin həyat tsiklini, firmanın məqsədini müəyyənləşdirdikdən sonra Yüklə 2,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|