Dərs vəsaitinin bu hissəsi təbiət və cəmiyyətin fəlsəfəsinə həsr

gəzdirməlidir.  Yəşəmin  daim  gəzdirilməsi  adamda  iybilmə 

qabiliyyətini artırır. Yəşəmi insan problemi maraqlandırmır, o 

həmişə fikirdə, arzudadır. Bu borc və vicdan simvoludur. Qız, 

Buğa  və  Oxatanlara  faydalıdır.  Balıq,  Qoç  və  Əkizlərin  onu 

gəzdirməsi məsləhət deyil. 

Xalsedon  -  (kvars  növündən  yarımqiymətli  daş) 

məhəbbət  daşıdır,  kişiləri  qadına  bağlayan  boz,  ağ  və  ya 

sarımtıl rəngli daşdır. Qədim dövrdə beləhesab edirdilər ki, bu 

daşı gəzdirənin proses gedişində qələbə şansı daha çox olur. Bu 

daşı  çox  vaxt  dilin  altına  qoyurdular  ki,  öz  gözəl  çıxışları  ilə 

hamını  valeh  etsinlər.  Ağ  rəngli  xalsedonu  gəzdirəndə  görmə 

qabiliyyətini  yaxşılaşdırır.  Xalsedonu  gəzdirən  məhkəmə 

prosesini  çox  asanlıqla  uda  hilir.  Onu  dilin  altına  qoyanda 

danışığı yaxşılaşdırır. Uşaqların yaxşı dostu ola bilər. 

Xrizopraz - xalsedon növündən olub, yaşıl rəngli daşdır. 

Pis  gözdən,  böhtan  və  paxıllıqdan  qommaq  vasitəsidir, 

dözümlük,  xəyalpərəstlik  yaradır,  gözdə  olan  sancını  azaldır. 

Xrizopraz  işgüzar  adamlar  üçün  ən  yaxşı  talismandır.  Qızıl 

çərçivəyə  sahnmş  xrizopraz  bədbəxt  ünsiyyətdən,  ticarət 

səyahətində ola biləcək təhlükədən, maddi itkilərdən qoruyur. 

Xrizopraz  -  ümid  daşıdır,  uğur,  əql  və  var-dövlət 

simvoludur.  Şübhəli  adamları  sevmir.  Dolça  bürcündən 

olanların  gəzdirməsi  məsləhətdir.  Oğlaqlara  faydalıdır. 

Xərçəng və Şirlərə onu gəzdirmək olmaz. 

Xrizoberil  -  yaşılaçalar  rəngli  herildən  fərqlənir,  bu 

oyunçuların daşıdır və əmlak itkisindən qoruyur. Əsəblə bağlı 

şikayəti olanlara bu daşı gəzdirmək məsləhət  görülür. Bu daş 

Əkizlərin  talismanıdır,  onları  itkidən  və  məğlubiyyətdən 

qoruyur. Oğlaq və Tərəzilər üçün də faydalıdır. 

454 

---

Dolça və Qoçlara məsləhət deyildir. Qalan bürclərə az da olsa 

kömək edir. 

Xrizolit  -  qızılacalar,  yaşılımtıl-sarı  rəngli  yarımqiy- 

mətli  daşdır,  kəkələməni  müalicə  edir.  Sahibinin  mənəvi 

gücünü  artırır,  gələcəyi  xəbər  verməyə  kömək  edir.  Çox  az 

daşlarla  yanaşı  Xrizolit  haqqında  “İncil”  də  məlumat  verilir. 

Onu adı XVIII əsrdə iki yunan sözünün “xrizos”- qızıl, “litos” - 

qaş-  birləşməsi  ilə  möhkəmləndirilmişdir.  Avropaya  bu  daşı 

səlib  yürüşünün  iştirakçıları  gətirmişdir.  Orta  əsrlərdə 

kilsələrin bəzədilməsində bu daşdan istifadə olunurdu. 

Bu  və  ya  digər  daşın  müalicəvi  xassələrindən  danışan 

XII əsr holland rahibəsi Hildeqard fon Binhen boş vaxtlarında 

daşları toplamış və onun insan orqanizninə təsirini öyrənərək 

“Daş, ruh və bədən” adlı əsər yazmışdır. Rahibə öz fikirlərini 

şeirlə yazmışdır. 

Müasir  dövrdə  radioesteziya  sahəsində  görkəmli  alim 

Valter  Heqqe  rahibə  Hildeqard  fon  Binhenin  və  XX  əsrin 

əvvəllərində  məşhur  ingilis  həkimi  Edvard  Baxın  əsərini 

(müalicə vaxtı rənglərdən istifadə edirdi) birləşdirərək onların 

əsasında  sinkretik  terapiya  -  minerallar  və  rənglərdən  eyni 

zamanda  istifadə  etməklə,  daha  dəqiq  rəhg  damcıları  ilə 

müalicə üsulü hazırlamışdır. İndi bu dərmanlar bütün dünyada 

satılır.  Lakin  bu  heç  də  panaseya  deyildir,  ancaq  bu  özü  də 

diqqəti cəlb edir. 

Talisman (tilsim) və gözmuncııqlannın 

(həmayillərin) tarixi. 

Gözmuncuğu  müxtəlif  növ  predmetlərdir,  onlar  oz 

sahibindən 

mümkün 

bədbəxtliyi 

ve 

xoşagelməzliyi 

uzaqlaşdırmağa kömək edir. Gözmuncuqları adamlari və 

455 

---

heyvanları  (xüsusiyle  döyüşçüləri  və  onların  atlarını)  evi, 

avadanlıqları,  əmək  alətlərini  vesilahlan  pis  niyyetli 

şejdanlardan,  paxıl  adamlardan  müdafiə  edir  və  qoruyur. 

Gözmuncuqları  müxtəlif  işarələr  və  ya  predmetlər:  kəhrəba, 

qiymətli daşlar, saç, dişlər, hətta ölmüş adamların qalıqları ola 

bilər. Gözmuncuğu latin mənşəli olub “bədbəxtçiliyin qarşısım 

almaq, onu uzaqlaşdırmaq” mənaların verir. 

Gözmuncuqlarmı  açıb  gəzdirirdilər:  bəzək  kimi 

boğazda,  barmaqda  və  ya  əldə  paltara  tikirdilər.  Gilden 

hazırlanan  gözmuncuqlarmı  evdən  və  ya  emalatxanalardan 

asırdlar.  Qədim  xalqlar  belə  hesab  edirdi  ki,  yazıları  olan 

müvafiq gözmuncuqlari fövqəltəbii qüvvələrin köməyi ilə tam 

sakitlik gətirir. 

Talisnianı  gözmuncuğundan  fərqli  olaraq  kənar 

gözlərdən  gizlədirdilər.  Talisman  ərəb  mənşəli  söz  olub 

“sehirli  məktub”  mənasını  verir.  Talismanı  pul  almaq  üçün, 

işlərdə  uğur  qazanmaq,  sağlamlıq,  məhəbbət  üçün  istifadə 

edirdilər. 

Hərəkətsiz  və  süstlüyünə  baxmayaraq  daşlar  öz  xarici 

ömürlərini  yaşayırlar.  Alimlər  belə  hesab  edir  ki,  daşlarda 

insan  orqanizimdə  olduğu  kimi  nə  isə  “ilişib  qalan”  dinamik 

hadisələr  baş  verir.  Təbiət  daşlarda  müəyyən  mexanizm 

yaratmaqla  ondan  canlı  orqanizimdə  istifadə  edir.  Daşlar 

fasiləsiz  olaraq  ətraf  müfütlə  təsirdə  olur,  bu  vaxt  müxtəlif 

titrəyiş  və  şüalanma  baş  verir.  Məsələn,  turmalin  istilik 

enerjisini elektrik enerjisinə çevirə bilir, yaqut radio dalğasını 

və işığı udur, lazer şüaları üçün mənbə kimi işlədilir. Beləliklə, 

kristal fasiləsiz olaraq ətraf məkana məlumat ötürür. 

Daşlar  və  insanlar  arasında  məlumat  mübadiləsi 

mümkündür: insan əyilmiuş milin və çərçivənin köməyi 

456 

---