DersliK 9-az new indd

ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 
44
XUAN MİRO:  REALİZMDƏN
 
RƏMZLƏRƏ
Tanış olun
Həyat  və  yaradıcılığı  Barselona  ilə  qırılmaz  bağlı  olan,  sürrealizm 
janrında fəaliyyət göstərən XX əsrin ən parlaq ispan avanqardçılarından 
biri də Xuan Mirodur. 
Miro öz yaradıcılığında kimyagər kimi dünyanı universal simvolla-
ra ayırır. O, ilkin rəsm və rənglərin vasitəsilə öz qeyri-adi estetikasını 
yaradır. Xuan Miro bütün ömrü boyu bu istiqamətin əsas prinsipinə –
yaradıcılığın məntiq və dərrakənin təsirindən xilas edilməsi prinsipinə 
sadiq qalır. Bununla belə, Miro əsərlərinin müxtəlifl iyi və həyatsevərliyi 
ilə digər sürrealistlərdən seçilirdi.
Miro Avropa avanqardının klassiki, modernizmin əsl təcəssümü idi, 
lakin Pablo Pikasso kimi, müəyyən bədii istiqamətlərin çərçivəsini aş-
mışdı. Məlumdur ki, modernizmin əksər nümayəndələrinin yaradıcılığı 
Sürrealist üslubun hansı əsas xüsusiyyətləri var?
Xatırlayın
11
Avanqardçı rəssamlar yaradıcılıqda öz üslublarını necə axtarırdılar?
İncəsənətə dair dialoq
“Kişi başı”. 1935. Jorj Pom-
pidu Milli İncəsənət və Mə-
dəniyyət  Mərkəzi.  Paris, 
Fransa
“Mavi  səmadan  odlu  çarxa 
doğru nərdivan”. 1953. Şəxsi 
kolleksiya
“Mavinin  qızılı”.  1967.  Xuan 
Miro Fondu, Barselona. İspani-
ya
Təsviri sənət qalereyası
Xuan Mironun sürrealist əsərlərində rəng kontrastı
LAYİHƏ

---

ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 
45
XUAN MİRO: REALİZMDƏN RƏMZLƏRƏ
Miro perspektivin qaydaları ilə kifayət qədər sərbəst davranır, yaxın 
və uzaq planlar arasında fərqi vurğulamır, lokal dolğun rənglərdən, ko-
bud yaxmalardan istifadə edir. Rəngkarlıq və qrafi ka əsərləri ciddi sa-
dəliyi, lakonikliyi və hətta sxematikliyi ilə fərqlənir. Əsərlər daha zərif, 
poetik, müəmmalı olmağa başlayır. Bu əsərlərdəki sadələşdirilmiş hən-
tək bir cərəyan ilə bitmir. Demək olar ki, bütün rəssamlar müxtəlif hərə-
katlarda iştirak edirdi, öz üslub axtarışlarında idilər, buna görə də bu 
və ya digər sənətkarın öz yaradıcılıq potensialını hansı istiqamətdə daha 
dolğun göstərdiyini müəyyən etmək çox zaman çətin olur. 
Xuan Mironun üslub axtarışları
“Həyətin  daxili  görünüşü”.  1914. 
Üslub:  rea lizm.  Xuan  Miro  Fondu. 
Bar se lo na, İspaniya
“Pradesdə kənd”. 1917. Üslub: fovizm. Solomon R.Quq-
gen haym Muzeyi. Nyu York, ABŞ
“Stol. Dovşan ilə natürmort”. 1920. 
Üslub: kubizm. Şəxsi kolleksiya
“Arlekin  karnavalı”.  1924–1925.  Üslub:  sürrealizm. 
Olbrayt-Noks Rəsm Qalereyası, Bufalo. Nyu York, ABŞ
LAYİHƏ

---

ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 
XUAN MİRO: REALİZMDƏN RƏMZLƏRƏ
46
dəsi  fi qurların  məskunlaşdığı  qəliz  aləm  sürrealizm  üslubunun  inkişa-
fında növbəti mərhələ sayılır. 
Mironun  əsərlərində  qrafi ka  daha  çoxdur  –  nöqtələr,  cizgilər,  qırıq 
xətlər mücərrədlik kimi qavranılır, lakin rəssam özü belə bir interpre-
tasiyanı  inadla  rədd  edirdi. Yaradıcılığın  əsas  xüsusiyyətləri  arasında 
sevinc, gün işığı, sağlamlıq, rəng və ritm var idi.
Kubizmin təəssüratı altında olan Miro Parisdə Pikasso ilə görüşür. 
Miro öz əsərləri üçün Paul Kleedən ilham alır. Rəssam karyerası boyunca 
müxtəlif rənglərə, forma və materiallara maraq göstərir. O, rəngkarlığa 
və sürrealizmə yeni və qeyri-adilik gətirmək istəyir. Odur ki, qum, daş, 
sumbata kağızı, viş və əl altında olan digər materiallar ilə təcrübələrə 
başlayır. Sonralar Miro keramikaya maraq göstərir.
Müdrik f
ikirləri
Mənim üçün maksimal intensivliyə minimal səylərlə çat-
maq vacibdir. Məhz buna görə mənim əsərlərimdə boşluq 
getdikcə daha böyük rol oynayır.
Yaşadığı illər
Doğulduğu yer
Təhsili
Ad və mükafatları
Üslub və texnika
Əsərlərin mövzusu
Məşhur əsərləri
20.04.1893–25.04.1983
Barselona, İspaniya
La Lonxa Zərif Sənətlər Məktəbi, Modesto Urgelin sin-
fi , Barselonada Fransisko Qali özəl rəssamlıq məktəbi
Quqgenheym mükafatı (1959)
abstraksionizm, sürrealizm; rəngkarlıq, heykəltə-
raşlıq, keramika, qrafi ka
mənzərə, natürmort, portret 
“Fermer” (1913–1914), “Qızılgül ilə natürmort” (1916), 
“Şimal-Cənub”  (1917),  “Ferma”  (1921–1922)  “Analıq” 
(1924), “Holland interyeri” (1928), “Xarakter” (1934), 
“Öküz  döyüşü”  (1945),  “Rəngkarlıq”  (1953),  “Köçəri 
quş” (1970), “Qadın” (1976) və s.
Xuan Miro (Xuan Miro)
(Joan Miró i Ferrà)
Həyat xronologiyası
GÖRKƏMLİ RƏSSAMLAR
Xuan Mironun yaradıcılığı haqqında sayt
http://www.joan-miro.ru/ 
Miro həm də heykəltəraşlıqla maraqlanır və bir daha özünüifadənin yeni 
üfüqlərini kəşf edir. Həcm və materiallar vasitəsilə o, növbəti əsərlərində 
yenilik etmək istədiyi çox sayda bənzərsiz plastik kompozisiyalar kəşf edir.
LAYİHƏ

---

ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 
47
XUAN MİRO: REALİZMDƏN RƏMZLƏRƏ
Mironun  “Qadın  və  quş”  (1983) 
adlı  heykəltəraşlıq  əsəri  Barselona-
da Xuan Miro parkında ucaldılmış-
dır. Ustadın 22 metr hündürlüyün-
də  olan  əsəri  həm  şlyapalı  qadın, 
həm  də  quş  obrazı  formasındadır. 
Heykəlin  səthi  qırmızı,  sarı,  yaşıl 
və göy (Mironun ən sevimli rəngləri) 
keramika ilə örtülüb. 
Miro  Harvard  Universitetinin  yeməkxanasını  (1960–1961),  Sankt-
Qal lendə  Ali  İqtisadi  Elmlər  Məktəbinin  binasın;  (1964),  Sen-Pol-de-
Vansda Meq Fondunun divarını (1968), Barselonada hava limanını (1970) 
bəzəyən bir sıra monumental keramik pannoların müəllifi dir.
Mironun  rəngkarlıq  və  heykəltəraşlıq  əsərlərini  birləşdirən  ümumi 
cəhətlər hansılardır?
Düşünün və izah edin
1920-ci illərin ortalarında Miro real, tanınan obrazları özünün icad etdiyi giz-
li müəmmalı dilə çevirməyi öyrənir. Çəkilmiş əsər – artıq süjetli kompozisiyadan 
daha  çox  sehrli  düsturdur. Yalnız  insanın  təxəyyülü  kətan  üzərinə  səpələnmiş 
detallardan,  ayrı-ayrı  həndəsi  fi qurlardan,  düz,  sınıq,  qıvrıq  xətlərdən,  ələkeç-
məz alov dillərindən bütöv bir tamlıq yarada bilər. Bu detalların hər birini aç-
maq mümkündür. Sirli işarələr rəssam tərəfi ndən uydurulmamışdır. Miro bunları 
ənənəvi və xalq sənətinin dərindən öyrənilməsi prosesində kəşf etmişdir. 
Bilirsinizmi?
“Şumlanmış tarla”. 1923–1924. S.Quqgenheym 
Muzeyi. Nyu York, ABŞ
“Kataloniya mənzərəsi (Ovçu)”. 1923–1924. 
Müasir İn cə sənət Muzeyi. Nyu York, ABŞ
Miro poeziya toplularına illüstrasiyalar çəkərkən də maraqlı əsərlər yara-
dıb. 1971-ci ildə isə özünün “Qızıl lələkli kərtənkələ” adlı kitabını nəşr etdirib.
Bu, maraqlıdır
LAYİHƏ

---