Dərslik Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin 12. 06. 2009-cu IL tarixli, 17 saylı kollegiya iclasının və
Yüklə 16 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Laborator diaqnostikası.
Qrip virusunun vegetativ sinir və damar sisteminə toksik təsiri klinik olaraq uşağın rənginin kəskin solğun, dəri örtüklərinin mərmər rənginə çalması ilə təzahür edir. Burun-dodaq üçbucağının sianozu, akrosianoz, hemorragik sindrom (burundan qanaxma, dəridə və selikli qişalarda nöqtəvari hemorragiyalar) müşahidə edilir, çox ağır hallarda kollaps baş verə bilər. Kataral əlamətlər əvvəlcə burnun tutulması, sonra az miqdarda ifrazatın gəlməsi ilə səciyyələnir. Burun-udlaqda yayılmış hiperemiya, badamcıqların cüzi şişkinliyi, yumşaq və bərk damağın selikli qişasında nöqtəvari qansızmlar müşahidə olunur. Ağırlıq dərəcəsinə görə qripin yüngül, orta və ağır (toksik), hipertoksik və silinmiş formaları ayırd edilir. Tənəffüs orqanları tərəfindən iltihabi dəyişikliklər - irinli-nek- rotik və ya fibrinoz larinqotraxcit, bronxit, pnevmoniya (seqmentar və ya ocaqlı), plevrit, angina mikrofloranın aktivasiyası ilə bağlıdır və virus-bakterial ctiologiyalıdır. Qrip zamanı, xüsusilə erkən yaşlı uşaqlarda daha tez-tez baş verən ağırlaşmalar bunlardır. İnsanların qrip virusuna, xüsusilə də, yeni serotiplərə (yanm- tiplərə) həssaslığı yüksəkdir. Postinfeksion immunitet tipospesifikdir, A qripi zamanı 1-3, B qripi zamanı 3-6 il saxlanır. Qripdə epidemik prosesin təzahürləri bunlardır: © sporadik xəstələnmə; « epidemik alovlanma; ® epidemiyalar (davametmə müddəti 3-6 həftə); • pandemiyalar (A virusunun yeni yanmtipləri tərəfindən törədilir). Epidemik qalxmalar - payız-qış dövründə, mövsümi enmələr - yay dövründə müşahidə edilir. XX əsrdə qripin 6 pandcmiyası qeydə alınmışdır: İllər Scrotip 1918-1928 A(HSW1M1) 1929-1946 A (HİNİ) 1947-1956 A (HİNİ) 1957-1967 A (H3N2) 1978-ci ildən A (HİNİ) 136 downloaded from KitabYurdu.org Qrip viruslarının paııdemik yayılmasının tipik yollan bunlardır: Cənub-Şərqi Asiya və Okeaniya-Şimali Amerika-Avropa və ya Asiya-Cənubi Amerika və Afrika. Qrip viruslarının yeni antigen variantlarının meydana çıxması bütün qeyri- immun yaş qruplarında xəstələnmənin artmasına və yenidoğulmuşlarm daha çox xəstələnməsinə gətirib çıxarır. Xəstələnmiş şəxslərin tərkibi spesifik immunitetin səviyyəsi ilə müəyyən edilir. 6 aya qədər olan uşaqlar anadan alınmış passiv immunitet sayəsində qripə qarşı az həssasdırlar. 6 aydan-3 yaşa qədər uşaqlar arasında xəstələnmə artır. B qrip virusları epidemik sıçrayışlara səbəb olur ki, onlar da çox zaman xəstələnmənin enməsi fonunda A qripi tərəfindən törədilən xəstələnmənin epidemik yüksəlişindən sonra baş verir. Nəticədə ikidalğalı epidemiyalar meydana çıxır. C qrip virusları uşaqlarda epidemik xəstələnmə törədirlər. Laborator diaqnostikası. Qrip virusunu əsnək və burun seliyində, həmçinin xəstəliyin ilk günlərində qanda aşkar etmək olar. Lakin onların aşkarlanma faizi yüksək deyildir. Seıoloji reaksiyalardan - neytrallaşdırma reaksiyası, HATR və KBR istifadə edilir. Qan seroloji reaksiyalar üçün 2 dəfə götürülür - xəstəliyin əvvəlində və rekonvalessensiya dövründə (2-ci həftənin sonunda). Əkscisimlərin fitrinin 4 dəfə və daha çox artması diaqnos- tik sayılır. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, 1 yaşında olan uşaqlarda əkscismlərin fitri aşağıdır və onlar daha gec müddətidə artırlar. Qripin və digər KRVI-nin diaqnostikasının ekspress-metodu immunoflüoressensiya metodu sayılır. Profilaktikası, ümumi sanitar-profilaktik tədbirlər (uşaq müəssisələrinin sanitar-gigiyenik vəziyyətdə saxlanması, düzgün rejim, otaqların civə-kvars lampaları ilə şüalandırılması) həyata keçirilir. Uşaqların bədənlərinin möhkəmləndirilməsi tədbirlərinə böyük diqqət verilir. Epidemik oçaqda uşaqların hamısına hər burun yoluna 2 damcı olmaqla gündə 4 dəfə bütün alovlanma dövründə intcıferon damızdırılması məsləhət görülür. Qripin spesifik profilaktikası üçün bir sıra diri və öldürümüş vaksinlər təklif olunmuşdur. A.A.Smorodeonsev tərəfindən tərəfindən hazırlanmış ilk vaksin - diri vaksin intranazal təyin olunur. Praktikada həmçinin müxtəlif öldürülmüş vaksinlər işlədilir. Bununla yanaşı, qeyri-spesifik profilaktika tədbirlərinə üstünlük verilir. 137 downloaded from KitabYurdu.org Qripin qcyri-spesifik profilatikası üçün tövsiyə olunan preparatların siyahısı Preparatın adı Yerinə yetirilmə sxemi «Algiren» «Remantadin»in polimer forması. Şəkərli şərbət. 1 yaşdan böyük uşaqlar üçün. «Amiksin» Yalnız böyüklər üçün: həftədə 1 həb olmaqla 4- 6 həftə müddətində təyin olunur. Virusəleyhinə təsir. «Aflubin» «Homeopatik» preparat. 1-12 yaşlı uşaqlar üçün gündə 2 dəfə 3-5 damcı olmaqla bir xörək qaşığı su və ya südlə qəbul olunur. 12 yaşdan yuxarı uşaqlar və böyüklərə təmiz şəkildə və ya su ilə 5-10 damcı təyin olunur. Müalicə kursu - 20 gündür. Vitaminlər (kompleks şəklində) Yaş dozalarında gündə 2-3 dəfə, həmçinin itburnu, qarağat, moruq dəmləməsi (və ya şərbəti). Qripieron (buruna damcı şəklində) 1 yaşdan yuxarı uşaqlar və böyüklər üçün. Əks- göstərişlər və əlavə effektləri yoxdur. Dibazol Kurs təyin olunur: sentyabr, noyabr, yanvarda hər ayın 1-ci günü gündə 1 dəfə: 6 yaşa qədər uşaqlara 0,004; 4-14 yaşlı uşaqlara 0,01; 15 yaşlı uşaqlara və böyüklərə 0,02 q təyin olunur. Leykositar insan interfeıonu Uşaqlara və böyüklərə 20-25 gün ərzində hər burun dəliyinə 0,25 ml təyin olunur. «Oksidin» məlhəmi Uşaqlara 0,25% məlhəmdən gündə 2 dəfə 15-25 gün, böyüklərə gündə 2 dəfə 15-25 gün. «Remantadin» Böyüklərə 1 həb olmaqla 5 gün (ocaqlı profilaktika), 1 həb olmaqla 15-20 gün (planlı profilaktika). «Ribomunil» Xroniki xəstəliyi olan uşaqlar üçün KRVİ ilə tez-tez və uzun müddət xəstələnən uşaqlar üçün preparat birdəfəlik dozada (3 həb və ya 1 paket) sutkada 1 dəfə oktyabrdan marta qədər aşağıdakı sxem üzrə təyin edilir: oktyabr - 3 həftə ərzində hər həftənin ilk günü, sonrakı 5 ay (noyabr-mart) hər ayın ilk 4 günü. 138 downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 16 Kb. Dostları ilə paylaş:
|