Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 07. 08. 2014-cü il tarixli 869 nömrəli əmri ilə təsdiq
Yüklə 43,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mədəni və yabanı nümayəndələri.
- İnciçiçəyi Zanbaqlar fəsiləsi Taxıllar fəsiləsi Qutucuqmeyvə Dağlaləsi Buğda
- Müalicəvi təsiri İltihab əleyhinə Tərqovucu Bəlğəmgətirici Qankəsici Ürək-damar xəstəliklərinə qarşı Bitkilərin adı
Fäaliyyät Fäaliyyät Cədvəli dəftərinizə köçürün və dərslikdəki məlumat əsasında bitkilərin adlarını müvafiq xanalara yazın. 3. Taxılların və ya zanbaqkimilərin təsvirlərindən tərtib olunmuş naxışlar düzəldin. Bu naxışlardan harada istifadə etmək olar? Dərman bitkiləri – xalq təbabətində, tibbi və ya baytarlıq prakti- kasında müalicəvi və profilaktik məqsədlə istifadə olunan geniş bitki qru- pudur. Hər hansı bir orqanı və ya hissəsi xammal kimi istifadə olunur. Bitkilərin müalicəvi xüsusiyyətlərini nəzərə alıb onlardan müxtəlif xəstəliklər zamanı istifadə edirlər. 1. Uyğunluğu müəyyən edin: A) Taxıllar fəsiləsi B) Zanbaqlar fəsiləsi 1. Qarğıdalı 2. Buğda 3. Dağlaləsi 4. Soğan 5. Çovdar 6. Vələmir 7. İnciçiçəyi 8. Çəltik 9. Sarımsaq 10. Arpa 11. Aloe 2. Düzgün variantı seçin: A) Taxıllar fəsiləsinin nümayəndələrinin çiçəyində (6/2) çiçək pulcuğu, (2/3) çiçək pərdəsi, (6/3) erkəkciyi, (1/2) dişiciyi olur. Meyvəsi (toxumça/dən- meyvə) adlanır. B) Zanbaqkimilər fəsiləsinin nümayəndələrinin çiçəyində (6/2) yarpaqcıqdan ibarət, əsasən, (sadə/ikiqat) çiçəkyanlığı olur. Çiçəkdə (2/6) erkəkcik və (1/3) dişicik olur. Meyvəsi (qutucuq, giləmeyvə/dənmeyvə, toxumça) olur. Öyrändiklärinizi yoxlayın Öyrändiklärinizi yoxlayın 19. Dərman bitkilərinin müalicəvi xüsusiyyətləri və onlardan istifadə qaydaları Bitkilərin müalicəvi xüsusiyyətləri insanlara qədim zamanlardan məlumdur. “Min dərd varsa, min bir də dərmanı var” deyən ulu babalarımız xəstəlikləri bitkilərdən hazırladıqları dərmanlarla müalicə ediblər. · Hansı dərman bitkilərini tanıyırsınız? · Onlardan necə istifadə etmək lazımdır? Taxılların ümumi çiçək düsturu. Ç E D (2)+2 3 1 2 2 47 46 BİTKİLƏR, BAKTERİYALAR VƏ GÖBƏLƏKLƏR ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ / Ali toxumlu bitkilər olur. Soğanaq və kökümsovlarında ye- ni zoğların inkişafı üçün ehtiyat qida maddəsi toplanır. Fəsilənin bir çox nü- mayəndələri səhra və ya yarımsəhra- larda yaşamağa uyğunlaşmışdır. Çiçəyinin quruluşu. Bəziləri təkçi- çəkli olsa da, digərlərində çiçəklər qrup halındadır. Məsələn, dağlaləsində tək, may inciçiçəyində çiçəklər sadə salxım, soğan və sarımsaqda isə sadə çətir çiçək qrupuna toplanmışdır. Çiçəkyanlığın- da əlvan rəngli yarpaqcıqları və erkək- cikləri 6 ədəd olmaqla 2 cərgədə – üçü xaricdə və üçü daxildə düzülmüşdür. Çiçəyin mərkəzində 3 ağızcıqlı iri dişi- cik olur. Əksərən həşəratla tozlanır. Əksər nümayəndələrində meyvələr qutucuq, bəzilərində, məsələn, inciçiçə- yində giləmeyvədir. Mədəni və yabanı nümayəndələri. Bir çox zanbaqlar mədəni bitkilər kimi yetişdirilir. Bunlara soğan, sarımsaq aiddir. Bəziləri, məsələn, dağlaləsi de- korativ bitki kimi becərilir. Zanbaqki- milər arasında qarğagözü, may inciçi- çəyi kimi zəhərli nümayəndələrə də rast gəlinir. Bunlardan dərman kimi isti- fadə edilir. Dənmeyvə Giləmeyvə Çiçək düsturu əsasən Ç E D 6 6 1 İnciçiçəyi Zanbaqlar fəsiləsi Taxıllar fəsiləsi Qutucuqmeyvə Dağlaləsi Buğda Taxıllar və zanbaqkimilər fəsiləsinə aid olan əlamətlərin nömrələrini seçib yazın: 1. Kiçik çiçəklər sünbül çiçək qrupunda birləşir; 2. Çiçəkdə 1 dişicik və 6 erkəkcik olur; 3. Yarpaqları qın əmələ gətirir; 4. Meyvəsi dənmeyvədir; 5. Meyvəsi giləmeyvə və ya qutucuqdur; 6. Çiçəyinin 2 pulcuğu, 3 erkəkciyi və 1 dişiciyi olur; 7. Çiçəkyanlığı 6 yarpaqcıqdan ibarətdir. Öyrändiklärinizi tätbiq edin Öyrändiklärinizi tätbiq edin Taxıllar fəsiləsi Zanbaqlar fəsiləsi Müalicəvi təsiri İltihab əleyhinə Tərqovucu Bəlğəmgətirici Qankəsici Ürək-damar xəstəliklərinə qarşı Bitkilərin adı Sünbülcük Fäaliyyät Fäaliyyät Cədvəli dəftərinizə köçürün və dərslikdəki məlumat əsasında bitkilərin adlarını müvafiq xanalara yazın. 3. Taxılların və ya zanbaqkimilərin təsvirlərindən tərtib olunmuş naxışlar düzəldin. Bu naxışlardan harada istifadə etmək olar? Dərman bitkiləri – xalq təbabətində, tibbi və ya baytarlıq prakti- kasında müalicəvi və profilaktik məqsədlə istifadə olunan geniş bitki qru- pudur. Hər hansı bir orqanı və ya hissəsi xammal kimi istifadə olunur. Bitkilərin müalicəvi xüsusiyyətlərini nəzərə alıb onlardan müxtəlif xəstəliklər zamanı istifadə edirlər. 1. Uyğunluğu müəyyən edin: A) Taxıllar fəsiləsi B) Zanbaqlar fəsiləsi 1. Qarğıdalı 2. Buğda 3. Dağlaləsi 4. Soğan 5. Çovdar 6. Vələmir 7. İnciçiçəyi 8. Çəltik 9. Sarımsaq 10. Arpa 11. Aloe 2. Düzgün variantı seçin: A) Taxıllar fəsiləsinin nümayəndələrinin çiçəyində (6/2) çiçək pulcuğu, (2/3) çiçək pərdəsi, (6/3) erkəkciyi, (1/2) dişiciyi olur. Meyvəsi (toxumça/dən- meyvə) adlanır. B) Zanbaqkimilər fəsiləsinin nümayəndələrinin çiçəyində (6/2) yarpaqcıqdan ibarət, əsasən, (sadə/ikiqat) çiçəkyanlığı olur. Çiçəkdə (2/6) erkəkcik və (1/3) dişicik olur. Meyvəsi (qutucuq, giləmeyvə/dənmeyvə, toxumça) olur. Öyrändiklärinizi yoxlayın Öyrändiklärinizi yoxlayın 19. Dərman bitkilərinin müalicəvi xüsusiyyətləri və onlardan istifadə qaydaları Bitkilərin müalicəvi xüsusiyyətləri insanlara qədim zamanlardan məlumdur. “Min dərd varsa, min bir də dərmanı var” deyən ulu babalarımız xəstəlikləri bitkilərdən hazırladıqları dərmanlarla müalicə ediblər. · Hansı dərman bitkilərini tanıyırsınız? · Onlardan necə istifadə etmək lazımdır? Taxılların ümumi çiçək düsturu. Ç E D (2)+2 3 1 2 2 47 46 BİTKİLƏR, BAKTERİYALAR VƏ GÖBƏLƏKLƏR ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ / Ali toxumlu bitkilər olur. Soğanaq və kökümsovlarında ye- ni zoğların inkişafı üçün ehtiyat qida maddəsi toplanır. Fəsilənin bir çox nü- mayəndələri səhra və ya yarımsəhra- larda yaşamağa uyğunlaşmışdır. Çiçəyinin quruluşu. Bəziləri təkçi- çəkli olsa da, digərlərində çiçəklər qrup halındadır. Məsələn, dağlaləsində tək, may inciçiçəyində çiçəklər sadə salxım, soğan və sarımsaqda isə sadə çətir çiçək qrupuna toplanmışdır. Çiçəkyanlığın- da əlvan rəngli yarpaqcıqları və erkək- cikləri 6 ədəd olmaqla 2 cərgədə – üçü xaricdə və üçü daxildə düzülmüşdür. Çiçəyin mərkəzində 3 ağızcıqlı iri dişi- cik olur. Əksərən həşəratla tozlanır. Əksər nümayəndələrində meyvələr qutucuq, bəzilərində, məsələn, inciçiçə- yində giləmeyvədir. Mədəni və yabanı nümayəndələri. Bir çox zanbaqlar mədəni bitkilər kimi yetişdirilir. Bunlara soğan, sarımsaq aiddir. Bəziləri, məsələn, dağlaləsi de- korativ bitki kimi becərilir. Zanbaqki- milər arasında qarğagözü, may inciçi- çəyi kimi zəhərli nümayəndələrə də rast gəlinir. Bunlardan dərman kimi isti- fadə edilir. Dənmeyvə Giləmeyvə Çiçək düsturu əsasən Ç E D 6 6 1 İnciçiçəyi Zanbaqlar fəsiləsi Taxıllar fəsiləsi Qutucuqmeyvə Dağlaləsi Buğda Taxıllar və zanbaqkimilər fəsiləsinə aid olan əlamətlərin nömrələrini seçib yazın: 1. Kiçik çiçəklər sünbül çiçək qrupunda birləşir; 2. Çiçəkdə 1 dişicik və 6 erkəkcik olur; 3. Yarpaqları qın əmələ gətirir; 4. Meyvəsi dənmeyvədir; 5. Meyvəsi giləmeyvə və ya qutucuqdur; 6. Çiçəyinin 2 pulcuğu, 3 erkəkciyi və 1 dişiciyi olur; 7. Çiçəkyanlığı 6 yarpaqcıqdan ibarətdir. Öyrändiklärinizi tätbiq edin Öyrändiklärinizi tätbiq edin Taxıllar fəsiləsi Zanbaqlar fəsiləsi Müalicəvi təsiri İltihab əleyhinə Tərqovucu Bəlğəmgətirici Qankəsici Ürək-damar xəstəliklərinə qarşı Bitkilərin adı Sünbülcük Yüklə 43,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|