Dərslik (I hissə)
Yüklə 3,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Diaqnostik qiymətləndirmə.
- Formativ qiymtləndirmə: rubriklər qiymətləndirmə üsulu və vasitəsi kimi.
- Rubriklər 2 növə ayrılır
- Analitik rubrik
- Holistik qiymətləndirmə
117
•
Qiymətləndirmə üsulları sagirdlərin təlim fəaliyyəti haq- qında məlumatları toplamaq üçün istifadə olunan prosedur- lardır. •
mək üçün istifadə olunan alətlərdir. •
Qiymətləndirmənin növündən asılı olaraq üsul və vasitələr fərqli olur. Məsələn, formativ qiymətləndirmə zamanı müəllimin məqsədi Ģagirdin riyazi məsələ həll etmək bacarığını yoxlamaq- dırsa, onun istifadə edəcəyi üsul tapĢırıqvermə, qiymətləndirmə vasitəsi isə riyazi çalıĢmalardır. Müəllimin məqsədi Ģagirdin Ģi- fahi nitq bacarıqlarını qiymətləndirməkdirsə, onun istifadə edə- cəyi üsul nəqletmə, qiymətləndirmə vasitəsi isə Ģifahi nitq bacarıqları üzrə müəllimin tərtib etdiyi qeydiyyat vərəqi ola bilər.
Diaqnostik qiymətləndirmə. Fənn üzrə təlimin hər hansı bir mərhələsində Ģagirdlərin ilkin bilik və bacarıq səviyyəsinin qiymətləndirilməsidir. Diaqnostik qiymətləndirmə əsasən dərs ilinin, bəhs və ya bölmələrin əvvəlində, Ģagird baĢqa ümumi təhsil müəssisəsindən gəldikdə, sinfi dəyiĢdikdə və digər zəruri hallarda onun bilik və bacarıqları haqqında məlumat toplamaq, fərdi yanaĢmanı təmin etmək və təlim strategiyasını müəyyənləĢdirmək məqsədilə müəllim tərəfindən aparılır. Diaqnostik qiymətləndirmənin üsul və vasitələri fənn müəllimi tərəfindən müəyyənləĢdirilir. ġəraitə görə təlim məqsədləri və strategiyalarında çe- vik dəyiĢikliklər aparılmasına imkan yaradır. ġagirdlərin maraq dairəsi, dünyagörüĢü, yaĢadığı mühit haqqında məlumat almağa imkan verir. Formativ qiymtləndirmə: rubriklər qiymətləndirmə üsulu və vasitəsi kimi. Formativ qiymətləndirmənin məqsədi təhsilalanın təlim prosesində məzmun standartlarından irəli gələn bilik və bacarıq- ların mənimsənilməsinə yönəlmiĢ fəaliyyətini izləməkdən, bu zaman qarĢıya çıxan problemləri müəyyən etməkdən və onları
118
aradan qaldırmaqdan ibarətdir. Formativ qiymətləndirmə rəsmi qiymətləndirmə deyil. Formativ qiymətləndirmə fənnin məzmun standartları üzrə təlim məqsədləri əsasında müəyyənləĢdirilmiĢ qiymətləndirmə meyarlarına görə aparılır. Müəllim qiymətlən- dirmə meyarlarına uyğun dörd səviyyəli rubriklər (I-IV səviyyə) hazırlayır. Zəruri hallarda rubriklər 3 və ya 5 səviyyədə tərtib oluna bilər. Müəllim təhsilalanın fəaliyyətinin nəticəsini "Müəl- limin formativ qiymətləndirmə dəftəri"ndə rubrikə uyğun olaraq rum rəqəmləri (I, II, III və IV) ilə, "Məktəbli kitabçası"nda isə sözlərlə yazır. "Müəllimin formativ qiymətləndirmə dəftəri"ndə rubriklərin məzmunu və Ģagirdin formativ qiymətləndirilməsinə dair məlumatlar sərbəst formada aparılır. Rubriklər 2 növə ayrılır: •
Holistik rubrik - Ģagirdin fəaliyyətinə verilən tələbləri meyarlar Ģəklində təsvir edir və onların nailiyyət səviyyələrini göstərir. •
Analitik rubrik - Ģagirdin fəaliyyətinə verilən tələb- lərdən irəli gələn meyarları bir neçə aspektə ayıraraq nailiyyət səviyyələrini müəyyən edir. Müəllim yarımillərin sonunda "Müəllimin formativ qiy- mətləndirmə dəftəri" əsasında Ģagirdin yarımil ərzində fəaliy- yətinin qısa təsvirini hazırlayır və portfolioda saxlayır. •
mi mənzərəni təsvir edir. Analitik qiymətləndirmə isə Ģagirdin ayrı-ayrı fəaliyyət sahələri üzrə qiymətlərini təyin edir, Ģagird- lərin fəaliyyəti ardıcıl qiymətləndirilməklə, onların nailiyyətləri haqqında daha ətraflı informasiya verir. •
dirmə üçün daha çox vaxt tələb olunur. Summativ qiymətləndirmə. Summativ qiymətləndirmə kiçik və böyük olmaqla iki formada aparılır. Summativ qiymətləndirmə rəsmi qiymətləndirmədir və nəticələri keçirildiyi tarixdə sinif jurnalında qeyd olunur. Kiçik summativ qiymətləndirmə vasitələri fənni tədris edən müəllim, böyük summativ qiymətləndirmə vasitələri isə 119
ümumi təhsil müəssisəsi rəhbərliyinin təĢkil etdiyi komissiya tərəfindən hazırlanır. Kiçik summativ qiymətləndirmə hər tədris vahidinin sonunda, altı həftədən gec olmayaraq müəllim tərə- findən keçirilir. Böyük summativ qiymətləndirmə yarımillərin sonunda təhsil müəssisəsinin rəhbərliyi tərəfindən yaradılan müvafiq komissiyanın nəzarəti ilə fənni tədris edən müəllim tərəfindən aparılır. ġagirdlərin kiçik və böyük summativ qiymətləndirmələri- nin nəticələri illik qiymətlərinin hesablanmasında nəzərə alınır. Kiçik və böyük summativ qiymətləndirmələrin keçirilmə vaxtı illik planlaĢdırmada nəzərdə tutulur. Kiçik və böyük summativ qiymətləndirmə vasitələri qiymətləndirmə standartlarının (qiy- mətləndirmə standartı təhsilin müəyyən mərhələsində Ģagird- lərin nailiyyət səviyyəsinə qoyulan dövlət tələbidir) dörd mü- rəkkəblik səviyyəsinə uyğun olaraq 1-4-cü səviyyələrdə (20%-i 1-ci, 30%-i 2-ci, 30%-i 3-cü və 20%-i 4-cü səviyyəyə aid olmaqla) hazırlanır. Kiçik summativ qiymətləndirmənin keçirildiyi gün kiçik summativ qiymətləndirmədə iĢtirak etməyən Ģagirdin sinif jurnalında adının qarĢısındakı xana diaqonalla 2 yerə ayrılır və onun surətində "q"(qaib) yazılır, məxrəci isə boĢ saxlanılır. Müəllim həmin Ģagirdlə növbəti kiçik summativ qiymətlən- dirmənin keçiriləcəyi tarixədək kiçik summativ qiymətləndirmə aparır və onun nəticəsi məxrəcdə qeyd edilir. 1-ci yarımildə böyük summativ qiymətləndirmədə üzrlü səbəbdən iĢtirak etməyən Ģagird dərsə qayıtdıqdan sonrakı bir ay ərzində böyük summativ qiymətləndirmədə iĢtirakı təmin edilir. 1-ci yarımildə böyük summativ qiymətləndirmədə üzrsüz səbəbdən iĢtirak etməyən və 2-ci yarımilin ilk bir ayı ərzində iĢtirakı təmin olun- mayan Ģagirdin böyük summativ qiymətləndirmə üzrə qiyməti "0" qəbul olunur. ġagird 2-ci yarımildə üzrlü səbəbdən böyük summativ qiymətləndirmədə iĢtirak etmədikdə ümumtəhsil müəssisəsinin pedaqoji Ģurasının qərarı ilə həmin Ģagirdin 2-ci yarımil üzrə qiyməti onun bu yarımildə iĢtirak etdiyi kiçik
Yüklə 3,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|