Dərslik komplekti Müəlliflər: Yaqub Mahmudlu
Yüklə 186,18 Kb. Pdf görüntüsü
|
11
55. Xəritədə “Машхад” adının “Мешхед” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 79, 81. “долгий парламент” ifadəsində “долгий” sözünün böyük hərflə verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 80. “Армия нового типа” ifadəsinin “армия нового образца” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 84. 3-cü abzasda sonuncu cümlənin “… правительственные перестановки могли осуществляться лишь путем парламента” ifadəsinin “… смена правительства могла осуществляться лишь парламентским путём” kimi verilməsi məqsədəuyğundur.
olmalıdır. Səhifə 85. 2-ci abzasda “зачатки” sözünün “основы” sözü ilə əvəzlənməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 86. Paraqrafın adında “индустриальное” sözünün əvəzinə “промышленное” sözünün verilməsi məqsədəuyğundur. Dərsliyin Azərbaycan dilində olan variantında verilmiş (səh.86, açar sözlər) “Cenni” cəhrəsi” ifadəsinin tərcüməsi kimi verilmiş “прядильный станок “Дженни” ifadəsinin “прялька “Дженни” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Dərsliyin Azərbaycan dilində olan variantında (səh.86, 3-cü abzas) verilmiş “mübarizəyə “ikinci yüzillik müharibə” deyilirdi” ifadəsinin “Войны, ... , назывались “войной второго столетия” kimi verilməsi yanlışdır. Tərcümənin “Войны, ... , назывались “второй столетней войной” kimi verilməsi məqsədəuyğundur.
ifadəsinin “Земли расположенные” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 102. Dərsliyin Azərbaycan dilində olan variantındakı “məhsulun bir hissəsini” ifadəsinin tərcüməsi kimi verilmiş “половины урожая” ifadəsinin “часть урожая” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. 12
“был созван Генеральные Штаты” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. 4-cü abzasda “штурм Бастильской крепости” ifadəsinin “штурм крепости Бастилья” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 104. 3-cü abzasda “законодательный Совет” ifadəsində birinci söz də böyük hərflə verilməlidir. Səhifə 105. 4-cü abzasda “29 сентября” ifadəsinin “20 сентября” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 107. Başlıqda “термидористы” sözünün “термидорианцы” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 112. 2-ci abzasın 1-ci cümləsində “Свод законов” ifadəsinin “Саборное уложение” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. 2-ci cümlədə “Завершился процесс узаконивания крепостной зависимости крестьян” cümləsinin “Завершился процесс юридического оформления крепостного права” kimi verilməsi məqsədəuyğundur.
məqsədəuyğundur. Səhifə 121. Şəklin altında “Монголфье” sözünün “Монгольфье” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 124. 2-ci abzasda “был открыт театр Ла-Пасда” ifadəsinin “был открыт театр в Ла-Пасе” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. 2. Dil və yazı üslubu baxımından Dərslikdə yeni söz və anlayışlar xüsusi şriftlə fərqləndirilmiş, onlardan 31-nin izahı tam və ya qismən açılmışdır. Dərslikdəki mətnlərin sadə dildə verilməsinə cəhd edilmişdir. Mətnlərin bəziləri çətin şərh olunduğundan, məzmunu da şagirdlər tərəfindən çətin mənimsənilə bilər. Həmçinin bəzi vacib ifadələr ya xüsusi şriftlə verilməyib, ya da izah olunmamışdır. Məsələn, “tranzit” (səh.7), “qəyyum” (səh.11), “Ost-Hind” (səh.22), “istehsal münasibətləri” (səh.28), “yezuit
(səh.44), “Tavrida” (səh.118) və s. kimi söz və ifadələr izah olunmamışdır. 13
Fikirlərin çatdırılmasında qrammatik və leksik cəhətdən qüsurlara da rast gəlinir. Səhifə 11. “II Təhmasibin Osmanlı dövləti ilə sülh bağlaması və yenidən Səfəvi torpaqlarının itirilməsi onun Nadir xan tərəfindən hakimiyyətdən kənarlaşdırılması və azyaşlı oğlu III Abbasın şah elan olunması ilə nəticələndi” cümləsində 25-dən çox söz var. Həmin cümlə daha qısa və anlaşıqlı şəkildə belə yazıla bilərdi: “Bağlanan sülh müqaviləsinə görə azad edilmiş torpaqlar yenidən
işlənmişdir. Səhifə 13-21. Mətnlərdə həddindən çox şagirdlərə tanış olmayan, çətin tələffüz edilən, lüzumsuz yer adları verilib: “Şahcahanabad”, “Karnal düzü”, “Kəlat kəndi”, “Maharaştra”, “Puna”, “Surat” və s. Səhifə 20. 3-cü abzasda “cagirdar” və “zəmindar” sözlərinin xüsusi şriftlə və izahının verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 23. Yuxarıdakı xəritədə olduğu kimi, axırıncı abzasda “Maysor” əvəzinə “Maysur” yazılmalıdır. Sipahilər sözünün ilk dəfə işləndiyi yerdə xüsusi şriftlə (“Sipahilər”) verilməsi məqsədəuyğundur.
verilməsi daha dəqiq olar, çünki tarixdə başqa bir Tsin sülaləsi də olmuşdur. Həmçinin “Taivan” sözünün “Tayvan” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Verilmiş tarixlərdən də aydın olduğu üçün 1-ci abzasda “1626-cı ildə başlayan kəndli üsyanı, demək olar ki, 20 il davam etdi” cümləsinin “1626-cı ildə başlayan kəndli üsyanı 20 ilədək davam etdi” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 27. 2-ci abzasda “oryat” əvəzinə “oyrat” yazılmalıdır. Səhifə 29-30. Axırıncı yarımbaşlıqda ümumi sözlər həddindən artıq çoxdur, konkret heç bir üsyanın adı çəkilmir. Səhifə 31. Eyni adamın adı 1-ci abzasda “Nobunaqa”, növbəti abzasda “Nobuqa” kimi verilmişdir. Səhifə 34. “Faktoriya” sözü ilk dəfə burada işləndiyi halda, izahı səhifə 86-da verilmişdir. Yüklə 186,18 Kb. Dostları ilə paylaş:
|