Dərslik komplekti Müəlliflər: Yaqub Mahmudlu
Yüklə 186,18 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Səhifə 5.
- Səhifə 14.
- “Gündən-günə artırılan vergilər ölkədə narazı qüvvələrin üsyanına səbəb oldu”
- “Bu əsərdə İranın həmin dövrdəki daxili vəziyyəti haqqında xeyli material verilib”
- Səhifə 25.
- Səhifə 25-35. “Çin–“Qapalı ölkə” və “Gündoğan ölkə”
- Səhifə 31 -35. “Dövlət”
5
Dərslikdə inklüzivliyi təmin edən materiallara, demək olar ki, rast gəlinmir. Diferensial təlim üçün nəzərdə tutulmuş materiallar isə sual və tapşırıqlar çərçivəsindən kənara çıxmır. Halbuki siniflərdə təlim nəticələri zəif, yüksək və sağlamlıq imkanları məhdud olan şagirdlər də təhsil alır. Təlim materiallarında tarixi hadisə və proseslərin səbəb-nəticə əlaqələrinə, sinxronluğuna, qanun və qanunauyğunluqlarına daha çox diqqət verilməsi məqsədəuyğundur. Nəticədə şagirdlərin tarixi hadisə və proseslərin qanun və qanunauyğunluqlarını dərk etmək, onların inkişaf tendensiyalarını proqnozlaşdırmaq imkanları xeyli artardı. 2.1.2. (Dövlətlərin və xalqların həyatında baş verən ərazi dəyişikliklərini xəritə və sxemlərdəki məlumatlar əsasında kontur xəritələrə köçürür) alt standartının tam reallaşdırılması üçün dərslik komplektində kontur xəritə nümunəsi verilməmişdir. 3.1.1. (Dövlətlərin (İngiltərə, Fransa, Rusiya, ABŞ, Osmanlı, İran, Çin, Hindistan, Mərkəzi Asiyanın türk dövlətləri, Qazaxıstan, Krım, Sibir, Volqaboyu, Qafqaz xalqları) yaranmasını, idarəçilik formalarını, siyasi, sosial-iqtisadi münasibətlərini təhlil edir) alt standartında Krımın adı çəkilsə də, dərslikdə onun haqqında cüzi məlumat verilmişdir. Səhifə 5. İlk bölmələrdə tarixi dövr göstərilsə də, 3-cü bölmədə göstərilməmişdir.
əfqanların İsfahanı tutması, sonra Osmanlı-Rusiya müqaviləsi və onun şərtlərinə əsasən, Azərbaycan torpaqlarının bölüşdürülməsi, daha sonra isə Azərbaycan ərazisinin XVIII əsrin əvvəllərində əfqanlar və osmanlılar tərəfindən tutulmasından bəhs edilir. Belə bir vaxtda Nadir xanın hakimiyyətə gəlməsi, torpaqların əfqanlardan və osmanlılardan azad edilməsi və bununla da, Səfəvi dövlətinin sərhədlərinin bərpa edilməsi şərh olunsa da, Rusiyanın Azərbaycan torpaqlarını tutması və sonra çıxarılması haqqında heç bir məlumat verilməmişdir. Yarımbaşlıqda Şah Sultan Hüseynin hakimiyyət illərinin verilməsi məqsədəuyğundur.
1 “Kuhi-nur”un dünyada ən məşhur brilyant kimi deyil, məşhur brilyantlardan biri kimi təqdim edilməsi məqsədəuyğundur.
1
nəzərə alınmamış, həmçinin başlanğıcı əvvəlki səhifədə olan abzasın davamı növbəti səhifədə 1-ci abzas kimi götürülmüşdür.
6
Axırıncı abzasda “Gündən-günə artırılan vergilər ölkədə narazı qüvvələrin üsyanına səbəb oldu” cümləsində narazı qüvvələrin kimlərdən ibarət olması aydın deyil.
Səhifə 16. Açar söz kimi təqdim olunan “Qəndəhar” sözü mətndə əksini tapmamışdır. Səhifə 18, 36. 3-cü abzasda “Bu əsərdə İranın həmin dövrdəki daxili vəziyyəti haqqında xeyli material verilib” cümləsinin “ Bu əsərdə Əfşarlar imperiyasının həmin dövrdəki daxili vəziyyəti haqqında xeyli material verilib ” kimi
verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 20. Açar söz kimi təqdim olunan “Heydərəli” adına mətndə rast gəlinmir. 1-ci abzasda XVII əsrin başlanğıcında Hindistanda daxili ticarətin canlanmasından, ayrı-ayrı vilayətlərin məhsul istehsalı üzrə ixtisaslaşmasından, şəhərlərin ticarət və sənətkarlıq mərkəzlərinə çevrilməsindən bəhs olunur. Bunlar Hindistanda natural təsərrüfatdan əmtəə təsərrüfatına keçildiyini göstərən əlamətlərdir. Lakin 3-cü abzasda isə XVII əsrdə Hindistanda feodalların kəndlilərdən vergini məhsulla topladıqları göstərilmişdir. Bu, tarixi qanunauyğunluğa və tarixi gerçəkliyə ziddir. Əslində, hələ XVI əsrin ikinci yarısından Hindistanda təkcə daxili deyil, həm də xarici ticarət nisbətən sürətlə inkişaf etməyə başlamış, hələ qədimdən ticarət, sənətkarlıq və mədəniyyət mərkəzləri kimi tanınmış şəhərlərin sırasına yeniləri əlavə olunmuşdu. Bu səbəbdən də hələ XVI əsrin sonlarından hind feodalları vergini kəndlilərdən məhsulla deyil, pulla almağa başlamışdılar.
şagirdlər tərəfindən çətin anlaşıldığından, yenidən işlənməsi tövsiyə edilir. Hər iki paraqrafda çoxlu faktlar, çətin adlar yer almışdır ki, bu da şagirdlər üçün çətinlik yaradır. Səhifə 31-35. “Dövlət” məzmun xətti üzrə 3.1.1. (Dövlətlərin (İngiltərə, Fransa, Rusiya, ABŞ, Osmanlı, İran, Çin, Hindistan, Mərkəzi Asiyanın türk dövlətləri, Qazaxıstan, Krım, Sibir, Volqaboyu, Qafqaz xalqları) yaranmasını, idarəçilik formalarını, siyasi, sosial-iqtisadi münasibətləri təhlil edir) alt standartında Yüklə 186,18 Kb. Dostları ilə paylaş:
|