Dərslik komplekti Müəlliflər: Yaqub Mahmudlu
Yüklə 186,18 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Gündoğan ölkə”
- Səhifə 44.
- “Pojarevatsk sülh müqaviləsinə görə Serbiya və Bosniyanın şimalı Avstriyaya verildi”
- Səhifə 44-45.
- Səhifə 53.
- “Nəbi, Nedim, Titnat xanım XVII əsr türk ədəbiyyatının tanınmış simalarından olublar”
- “Böyük Britaniya krallığı necə yarandı”
7
adı çəkilməyən Yaponiyanın tarixi ilə bağlı “Gündoğan ölkə” paraqrafının dərsliyə daxil edilməsi mübahisəlidir. Motivasiyanın “Yapon xalqı da əksər slavyan və alman tayfaları kimi ibtidai icma quruluşundan birbaşa feodalizmə qədəm qoydu” cümləsində ibtidai icma quruluşundan birbaşa feodalizmə qədəm qoymuş tayfalar arasında ərəblərin də adının çəkilməsi təklif edilir.
tədbirlərin həmin ölkənin digər Şərq, Afrika və Amerika ölkələri kimi müstəmləkəyə çevrilməməsində böyük rol oynadığını nəzərə çatdırmaq məqsədəuyğundur. Antixristian tədbirlərin daha rasional açıqlamasına ehtiyac var. O tədbirlər təcridolma siyasətinin tərkib hissəsi olub, həm də antiassimilyativ məqsəd daşıyırdı. Xristianlığın bərabərləşdirici ideyası güclü təsirə malik olsaydı, başda Müqəddəs Roma imperiyası olmaqla əksəriyyəti xristianlığı qəbul etmiş Avropa dövlətlərində təbəqələşmə olmamalı, kilsələr isə əhalinin dini inanclarından yararlanıb var-dövlətə sahib olmamalı idi.
mədəniyyətinin ciddi təsir edə bilməməsinin səbəbi kimi Çinin özünütəcrid siyasəti göstərilir. Lakin səhifə 26-nın 3-cü abzasında Çinin bu siyasətə XVIII əsrin II yarısında (1757-ci ildə) keçdiyi yazılmışdır. Səhifə 42. 2-ci abzasın axırında Karlovitsa sülhünə görə, Osmanlı ərazisinin Avstriya, Polşa və Rusiya arasında bölüşdürüldüyü yazılır. Həmin sülhə görə Rusiyaya heç nə verilmədiyinə görə onun əvəzinə Dalmasiya və Moreyanı almış “Venesiya”nın adı verilməlidir. Səhifə 44. 1-ci abzasda “Venesiya ilə müharibə Osmanlı dövlətinin qələbəsi ilə başa çatdı” cümləsində hansı müharibədən bəhs olunduğu məlum deyil. 1-ci abzasın 3-cü cümləsində verilmiş “Pojarevatsk sülh müqaviləsinə görə Serbiya və Bosniyanın şimalı Avstriyaya verildi” ifadəsi ilə növbəti səhifənin axırıncı abzasında verilmiş “Pojarevatsk müqaviləsi ilə Avstriyaya verilmiş Şimali Serbiya və Belqrad” ifadəsi fikir qarışıqlığına səbəb olur. Ziddiyyət yoxdursa, eyni şərtin hər iki yerdə vahid formada verilməsi məqsədəuyğundur. Səhifə 44-45. 2-ci abzasdakı “Cəmiyyətin sosial-iqtisadi həyatında olduğu kimi, siyasi sistemdə də böhran dərinləşməkdə idi”, “Ölkənin iqtisadi vəziyyətinin pisləşməsi ... ” fikri ilə növbəti abzasda verilmiş “XVIII əsrin birinci yarısında Osmanlı imperiyasında kənd təsərrüfatında və iqtisadiyyatın digər 8
inkişaf edirdi” fikri arasında uyğunsuzluq var. Səhifə 48. Motivasiyada sadəcə tarixi məlumat əks etdirildiyindən, şagirdlər idraki fəallığa sövq edilmir. Səhifə 53. İlk abzaslar arasında əlaqə zəifdir. Qırğız xalqının tarixi barədə “Onların siyasi qurumu yox idi” və “Siyasi qurumun olmaması dedikdə nə başa düşürsünüz?” cümlələrinin verilməsi məqsədəuyğun deyil. Səhifə 62. Bir abzasın daxilində 9-10 xalqın adının verilməsi və onların yaşadıqları ərazinin göstərilməsi mövzunu ağırlaşdırır. Səhifə 63. Sonuncu abzasda Tabasaran maysumluq kimi Şimali Qafqaza aid edildiyi halda, 8-ci sinif “Azərbaycan tarixi” dərsliyində (Bakı: Təhsil, 2015) səhifə 85 və 103-dəki xəritələrdə sultanlıq kimi Azərbaycana aid edilmişdir. Səhifə 72. 4-cü abzasda “Nəbi, Nedim, Titnat xanım XVII əsr türk ədəbiyyatının tanınmış simalarından olublar” cümləsində adı çəkilən Nedim və Fitnat xanımın yaradıcılığı XVIII əsrə aiddir. Səhifə 73. Axırıncı abzasda XVII-XVIII əsrlərdə Arif Şirvani, Arif Təbrizli, Xəstə Qasım, Şəkili Nəbi, Molla Vəli Vidadi və bir çox başqa şairlərin yaşayıb-yaratdıqları qeyd edilir. Lakin ədəbiyyat tarixinə əsasən, adı çəkilmiş ədiblərin XVII əsrdə yaşaması mübahisəlidir. Səhifə 81-85. Böyük Britaniya adının XVIII əsrin əvvəlində necə yaranması haqqında paraqrafın axırında bir abzas verildiyi halda, mətnin böyük hissəsinin XVII əsrdən bəhs etdiyi paraqrafın “Böyük Britaniya krallığı necə yarandı?” adlandırılması sual yaradır. Səhifə 81. Verilmiş açar sözlər əvvəlki paraqrafa daha çox uyğun gəlir. “Kavaler” və “girdəbaşlar” sözləri əvvəlki paraqrafda istifadə edilmişdir. Səhifə 85. 1-ci abzasda “liberallar” və “mühafizəkarlar” partiyalarının adlarının çəkilməsi düzgün deyil. Çünki bu partiyalar XIX əsrin sonu-XX əsrin əvvəllərində formalaşmışdır.
(səh.86) hissələrində motivasiya və tədqiqat sualı verilməmişdir. Səhifə 93. 1-ci abzasda kolonistlərin ucuz qiymətə satılmalı olan çaya etiraz etmələrinin səbəbləri göstərilmədiyindən, hadisənin mahiyyətini anlamaq çətindir. Səhifə 94. Paraqrafın əvvəlində motivasiya verilməmişdir. Yüklə 186,18 Kb. Dostları ilə paylaş:
|