91
gösterilmektedir. Söz konusu tablo incelendiğinde, organizma kaynaklı bir değer
olan hazzın, bireysel düzeyde kişiyi yönlendiren organizma kaynaklı bir değer olması
sebebiyle oldukça sığ, ahlaki anlamda zayıf ve anti sosyal bir yapıda olduğu
görülmektedir.
119
Söz konusu tablodan hareketle, günümüz gençleri için de en önemli şeyin
hatta hayatın amacının haz almak olduğu açıkça görülmektedir. Haz, gençlerimiz
tarafından bir değer olarak algılanmakta, haz veren şeyler de değerli görülmektedir.
D-ÖZDEŞLEŞME YOLUYLA ÖĞRENME
Öğrenmeye etki eden en önemli faktör yaradılıştan sahip olduğumuz yetenek
ve eğilimler olmakla birlikte; kalıtım, çevre (uyaran grubu)
ve eğitim tekniklerinin de
öğrenmeye etkisi göz ardı edilemez.
Eğitimciler ve psikologlar sosyal ve duygusal davranışın üç şekilde
öğrenileceğinden söz ederler. Bunlar sınama-yanılma yoluyla öğrenme, direkt
öğrenme ve endirekt (model alma ve özdeşleşme yoluyla) öğrenmedir.
Bir başka şahsiyetin duygu, düşünce ve davranışlarının örnek alınması olarak
bilinen özdeşleşme taklitten daha geniş kapsamlıdır. Taklit sadece hoşa giden belirli
bir davranışın kopya edilmesi, belirli bir davranışın tekrarlanmasıdır. Özdeşleşme
ise, model alınan kimsenin kişiliğinin taklit edilmesidir. Özdeşleşmede modele karşı
bir duygusal bağlanma söz konusudur. Bunun için özdeşleşme, modelin bulunmadığı
durumda da onun gibi davranmak, hissetmek ve düşünmektir. Özdeşleşme aynı
zamanda gencin sosyalleşme süreci içinde kullandığı savunma mekanizmalarından
119
Yazıcı, ss. 1-4.