Dipartimento iura sezione storia del diritto



Yüklə 6,05 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə51/265
tarix24.12.2017
ölçüsü6,05 Mb.
#17534
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   265

139

L. m


aGanzani

Senatusconsulta de aquis lex Quinctia de aquaeductibus

[pp. 135-151]

il numero delle fontane che hanno riferito esistenti coloro cui è stato 

demandato dal senato il compito di verificare lo stato delle acque pub-

bliche e inventariare il numero delle fontane. parimenti si è stabilito 

che i curatori delle acque, che cesare augusto ha nominato con l’auto-

rità del senato, curino che le fontane pubbliche eroghino acqua ad uso 

del popolo il più regolarmente possibile di giorno e di notte.

106. Quod Q. aelius tubero paulus Fabius maximus cos. v(erba) 

f(ecerunt)  quosdam privates ex rivis publicis aquam ducere, q(uid) d(e) 

e(a) r(e) f(ieri) p(laceret), d(e) e(a) r(e) i(ta) c(ensuerunt). ne cui privato 

aquam  ducere  ex  rivis  publicis  liceret,  utique  omnes  ii  quibus  aquae 

ducendae  ius  esset  datum  ex  castellis  ducerent,  animadverterentque 

curatores aquarum quibus locis intra extra urbem apte castella privati 

facere possent ex quibus aquam ducerent quam ex castello commune 

accepissent a curatoribus aquarum. ne cui eorum quibus aqua daretur 

publica ius esset intra quinquaginta pedes eius castelli ex quo aquam 

ducerent laxiorem fistulam subicere quam quinariam.

106.1 consul C. extra secl. Bücheler: extra Sauppe. 2. ne c: neu Dederich: 

neve Bücheler. cui Brissonius: qui C. quinquaginta α: quinonaginta C.  quinariam] 

vereor ne ab interpolatore additum sit cum intercidisset ea sententia quam cap. 105 



extr. Frontinus significavit’ Bücheler.

trad. it.: poiché i consoli Quinto elio tuberone e paolo Fabio mas-

simo, in relazione al fatto che alcuni privati traggono acqua dai condot-

ti pubblici, hanno chiesto il parere del senato sulle misure da adottare, 

sul  punto  così  è  stato  disposto.  che  a  nessun  privato  sia  consentito 

trarre acqua dai condotti pubblici e che tutti quelli a cui il diritto di 

condurre acqua è stato conferito, la conducano dai castelli e i curatori 

delle acque stabiliscano i luoghi, entro e fuori la città, in cui i privati 

possono convenientemente apprestare dei castelli da cui condurre l’ac-

qua presa dal castello comune per concessione dei curatori delle acque.   

che nessuno di quelli a cui l’acqua pubblica è stata concessa abbia il 

diritto  di collocare un tubo più largo di una quinaria entro cinquanta 

piedi dal castello da cui derivano acqua.



140

L. m


aGanzani

Senatusconsulta de aquis lex Quinctia de aquaeductibus

[pp. 135-151]

108.  Quod  Q.  aelius tubero  paulus  Fabius  maximus  cos.  v(erba) 

f(ecerunt) constitui oportere quo iure intra [extra]que urbem ducerent 

aquas quibus adtributae essent, q(uid) d(e) e(a) r(e) f(ieri) p(laceret), d(e) 



 i(ta) . uti usque eo maneret adtributio aqua-

rum, exceptis quae in usum balinearum essent datae aut haustus nomine, 

quoad idem domini possiderent id solum in quod accepissent aquam.

108 consul C. extra α: [c. 3 litt.] qui C.  F. Jocundus: i. C. e. add. Jocundus: r. 



add. ed. Panviniana. c. add. Jocundus. iti usque eo Bücheler: ut ius eoque C que A: 

quam C. quoad αquod ad C.

trad. it.: poiché i consoli Quinto elio tuberone e paolo Fabio massi-

mo, in relazione al fatto che bisogna stabilire in base a quale diritto i con-

cessionari derivino acqua dentro e fuori la città, hanno chiesto il parere 

del senato sulle misure da adottare, sul punto così è stato disposto. che 

la concessione idrica, ad eccezione di quelle date per l’uso delle terme o 

per attingere acqua, rimanga in vigore fino a quando gli stessi proprietari 

mantengano il possesso del suolo sul quale hanno ricevuto l’acqua.

125. Quod Q. aelius tubero paulus Fabius maximus cos. v(erba) 

f(ecerunt) de rivis specibus fornicibus quae iuliae marciae appiae 

tepulae anienis reficiendis, q(uid) d(e) e(a) r(e) f(ieri) p(laceret), d(e) 

e(a) r(e) i(ta) c(ensuerunt). uti cum ii rivi  fornices quos cae-

sar augustus se refecturum impensua pollicitus senatui est refice-

rentur […] ex agris privatorum terram limum lapidem testam harenam 

ligna  ceteraque  quibus  ad  eam  rem  opus  esset  unde  quaeque  eorum 

proxime  sine  iniuria  privatorum  tolli  sumi    portari  possint  viri 

  arbitratu  aestimata  darentur  tollerentur  sumerentur  exporta-

rentur; et ad eas res omnes exportandas earumque rerum reficiendarum 

causa quotiens opus esset per agros privatorum sine iniuria eorum iti-

nera actus paterent darentur. 

125 consul C. aquae Bücheler: que C. anyenis C. specus Schultz. caesar augu-

stus scripsi: augustus cesar C. impensa sua pollicitus α: impensau sollicitus Cpost 

reficerentur spat. C. 8 litt. C: ‘suppl. fere et necesse esset requirere’ Krohn.



141

L. m


aGanzani

Senatusconsulta de aquis lex Quinctia de aquaeductibus

[pp. 135-151]

trad. it.: poiché i consoli Quinto elio tuberone e paolo Fabio mas-

simo, in relazione alla riparazione delle condutture, dei canali sotter-

ranei, degli archi dell’acqua iulia, marcia, appia, tepula e dell’anio, 

hanno chiesto il parere del senato sulle misure da adottare, sul punto 

così è stato disposto. che, in occasione della riparazione delle condut-

ture, dei canali sotterranei, degli archi che cesare augusto ha promesso 

al senato di far riparare a proprie spese, ci si possa far dare o si possano 

prendere, impiegare, estrarre dai terreni dei privati, dietro stima di un 

vir bonus, terra, argilla, pietra, mattoni, sabbia, legna e ogni altro ma-

teriale utile allo scopo, da qualunque luogo ciascuno di detti materiali 

possa al più presto e senza danno per i privati essere preso, impiegato, 

estratto. e che, per il trasposto di questi materiali e le suddette ripara-

zioni, ogniqualvolta sia necessario, sia dato libero accesso a uomini e 

mezzi attraverso i terreni dei privati senza causare loro danno.

127. Quod Q. aelius tubero paulus Fabius maximus cos. v(erba) 

f(ecerunt)  aquarum  quae  in  urbem  venirent  itinera  occupari  monu-

mentis et aedificiis et arboribus conseri, q(uid) f(ieri) p(laceret), d(e) 

e(a) r(e) i(ta) c(ensuerunt). cum ad reficiendos rivos specusque <***>, 

per quae et opera publica corrumpantur, placere circa fontes et forni-

ces et muros utraque ex parte quinos denos pedes patere, et circa rivos 

qui sub terra essent et specus intra urbem et {extra} urbi continentia 

aedificia utraque ex parte quinos pedes vacuos relinqui, ita ut neque 

monumentum  in  is  locis  neque  aedificium  post  hoc  tempus  ponere 

neque conserere arbores liceret;  si quae nunc essent arbores intra 

id spatium exciderentur praeterquam si quae villae continentes et in-

clusae aedificiis essent. si quis adversus ea commiserit, in singulas res 

poena hs dena milia essent, ex quibus pars dimidia praemium accusa-

tori daretur cuius opera maxime convictus esset qui adversus hoc s.c. 

commisisset, pars autem dimidia in aerarium redigeretur; deque ea re 

iudicarent cognoscerentque curatores aquarum.

127.1 Q. (quintus α): que C consul C. Q. Jocundus: que C. cum del. Pitho-

euslacunam statuit Bücheler. per que: C. iter aquae Gunderrmann: per

spatium circa eos pateat neve quicquam ad eos ponatur, quo impediantur a>quae 



Mommsen: per quae … corrumpantur post conseri transp. Heinrich. et del. (‘nisi ea 


Yüklə 6,05 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   265




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə