Discussions

Bankacılık Krizi (Banking Crisis):

Sistemik bir bankacılık krizi, bir ülkedeki pek çok bankanın ay- nı anda ciddi ödeme gücü veya likidite sorunları yaşadığı durum- larda ortaya çıkar. Buradaki söz konusu bankaların hepsi aynı dış şokun etkisinde kalabilirler ya da bir bankanın/banka grubunun başarısızlığının diğerlerine yayılmasından sistemdeki bankalar etki- lenebilirler. Daha spesifik olarak, sistemik bir bankacılık krizi, bir ülkenin kurumsal ve finansal sektörlerinin çok sayıda temerrüde düşmesi ve finansal kurumların ve şirketlerin zamanında sözleşme- leri geri ödemede büyük zorluklarla karşılaştıkları bir durumdur (Dünya Bankası, 2018).

3. Sistemik Finansal Krizler (Systemic Financial Crises) :

En genel kullanımında, sistemik finansal kriz, finansal sistemde ortaya çıkan ve varlık değerlemesi, kredi tahsisi, ödemeler vb. gibi sistemin önemli işlevlerini bozan bir şoku tanımlar (Marshall, 1998). Sistemik finansal krizlerde çoğunlukla yayılma özelliği mevcuttur. Kriz olan ülkedeki piyasa, kurum ve firmaların sorunları bir şekilde diğer ülkelerdeki aynı alanları olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Sistemik kriz sonucunda üretim kapasitesinde düşüş GSYH’da azalma gibi ekonomik zararlar oluşmaktadır (Balcı ve Büyükşalvarcı, 2011a).

4. Dış Borç Krizi:

Bir ülkenin başka ülkelere karşı olan dış borcunun geri ödeme- sini vadesinde ödeyemeyeceğini ve/veya borç miktarındaki yüküm- lüklerinin tamamını ya da bir kısmını ödeyemeyeceğini ilan etmesi ile başlayan kriz olarak adlandırılır. Burada geri ödeyememe duru- mu geçici veya sadece bir dönemi kapsıyor da olabilir (Turgut, 2007).

3. Finansal Krizleri Açıklayan Modeller

Özellikle gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde 1990’lardan sonra görülen krizlere kronolojik olarak baktığımızda dünyada, 1992-1993 Avrupa (ERM) krizi, 1994 – Meksika- Türkiye krizleri, 1997-98 Güney Doğu Asya, 1998 Rusya-Brezilya krizleri, 2000- 2001 Türkiye- Brezilya krizleri, 2004 Körfez krizi vb. gibi büyük finansal krizlerin yaşandığı görülür. Bu krizler sonucu yaşanan olumsuzluklar ve krizlerin etki alanı arttıkça, akademik camianın dikkatlerini çekmiş ve krizleri açıklamaya yönelik çalışmalarda aynı oranda artmaya başlamıştır. Bu çalışmalardan -başta Krugman’ın araştırmaları olmak üzere- çıkan sonuç söz konusu dönemdeki krizlerin para krizleri olduğu yönündeki ortak kanıdır. Bu çalışmalar,
birinci nesil kriz modelleri, ikinci nesil kriz modelleri ve üçüncü nesil kriz modelleri şeklinde üç başlıkta toplanmıştır (Durmuş, 2010)

1.